Met Sint=Maartensdag...
b) Zeker mogen we het eenigszins betreurei, dat in
de nieuwe kerk het beeld van den patroon niet de eere
plaats kreeg die hem toekomt en in de vroegere kerk op
het hoogaltaar hem geschonken was. Maar, zooals we
reeds zeiden, in die richting is nog een verbetering te
brengen, en we wanhoopen niet dat eensdaags de Sint-
Maarten te paard er triomfankelijk wordt hersteld. Maar
op de afsluiting achter het hoogaltaar staat een prachtig
beeld van Sint Maarten als bisschop, werk van den gunstig
bekenden meester Sinia op den Communiebank, kunst
werk van Rooms, werd hij sierlijk gebeeldhouwd.
Met Sint-Maartensdag ^11 November) past Het dat
we een woordeke zeggen over onzen heiligen patroon en
zijn eeredienst in onze hoofdkerk.
Als titelheilige heeft Sint Maarten recht op een bij
zondere plaats in de kerk die, onder zijne aanroeping
aan God werd toegewijd. Zoo verstond men het vroeger,
en zoo zal het nu ook zijn.
Vroeger in de oude Sint-Maartsnskerk
We hebben verleden jaar gesproken over het relikwie
borstbeeld van den heilige, een meesterwerk van edel-
smeekunst, dat helaas, met de fransche Omwenteling
verloren ging en thans vervangen is door min of meer
getrouwe copie van verguld en verzilverd hout.
We hebben gesproken van het prachtig marmeren
tabernakel voor deze rtjve opgericht door bisschop de
Haynin, nog een kunstwerk van eersten rang waarvan
we nog belangrijke brokstukken bezitten, en dat volgens
den rechtmatigen wensch van alle ieperlingen, zou moe
ten herste.d worden.
In die oude kerk was er iets meer.
Het hoogaltaar, op zich zelf beschouwd een meeater
stuk in zijn soort, was bekroond met een levensgroot
beeld van Sint Maarten krijgsman en te paard. De echte
Ieperlingen waren fier op dat groot marmeren ruitersbeeld.
Het stond er op zijn plaats, want het hoogaltaar moet
altijd aan den titelheilige toegewijd worden. Het was
duidelijk aaa te zien, voor alien die de kerk binnenkwa
men, dat men hier stond in een tempel van Sint Maarten:
dat reusachtig beeld dat aller oogen trof door zijne af
metingen en de helwitte kleur sterk afstekend op den
zwarten achtergrond, was als het uitsteekberd van onze
kathedraalhier was men in Sint-Maartens.
Het is begrijpelijk dat zij die houden aan 't verleden
dit kenschetsend beeld op een of andere wijze zouden
terugwillen, b.v. op den boog die vroeger bij den grooten
ingang onder den toren stond. Die prachtboog kan gemak
kelijk hersteld worden en de Sint Maarten te paard zou
er niet op misstaan.
Het is onbetwistbaar dat de Fransche Omwenteling
die zoo machtig veel kunstwerken vernielde, ook gedach
tenissen van onzen heiligen kerkpatroon deed verdwijnen.
Zoo mag men veronderstellen dat de heilige stond
voorgesteld in de beelden van de portalendat er talrijke
schilderijen waren van Sint-Maarten, waarvan een toch
gered werd, nl., eene copie van het beroemde meester
werk door Van Dyck
Er was, benevens het groot borstbeeld, roz een min
dere rijve van den patroon, in koper en zilver. Het broe
derschap van bermhertigheid schilde onder de aanroe
ping van Sint Maarten en bezat zijn eieen ornamenten en
gildevanen met afber lding van den heilige.
We bezitten thans nog een der voor-oorloogsche kerk-
vanen met een geborduurd medaillon: een Sint Maarten
te paard, afgekeken van de schilderij door Van Dyck.
Maar, helaas, zoo veel is met den grooten wereldoorlog
verloren gegaan.
In het r.ieuw Sint-Maarten
Wat niet verloren ging is de devotie tot onzen patroon,
en dat laat ons voorzien, dat met den tijd.de gedachtenis
van den lieven heilige opnieuw zal uitschitteren in talrijke
kunstwerken. We mogen immers niet vergeten, dat het
geen we met een slag in den oorlog hebben verloren,
de einduitkomst was van lange eeuwen devotie. Kunst
werken, kostbaar kerkgerief, komt slechts langzaam tot
stand, en moest men met overhaasting te werk gaan, dan
ware 't voorzeker ten nadeele van het kunstgehalte. Maar
we hebben toch reeds veel herwonnen.
a) De kerk zelf het reuzenwerk dat in korte jaren tot
stand kwam. Lange eeuwen hadden de voorgeslachten
aan dien tempel gebouwd en gewerkt. Tot verbazing van
iedereen werd deze reusachtige puinhoop in korte jaren
herschapen in een prachtkerk, glanze id weerbeeld van
de vernielde kathedraal. Hadden we slechts dit mogen
beleven, dat ware reeds genoeg geweest het is de
schoonste Sint-Maartenskerk der geheele kristenheid.
In ons laatste nummer hebben we gewezen op de
pareerkeerse
of toorts, met
het afbeeldsel
van Sint Maar
ten als krijgs
man, nog een
kunstwerk dat in
de processies de
parochie van St-
M aarten moet
onderscheiden.
c) Laten we
verhopen dat
onze heilige Pa
troon ook zijn
eereplaatszal te
rugkrijgen in de
beelden reeks
van het hoofd
portaal, zoodat
ook van buiten
te zien zij, aan,
wien deze
prachtbouw is toegewijd.
Maar bovenal worde hersteld in de harten van onze
Ieperlingen de godsvrucht en de liefde tot hunnen stads-
patroon .Uil die liefde zullen geboren worden kunstwerken
die even hoog staan in waarde als deze der oudheid die
liefde zal nog voortbrengen een andere beeltenis van den
heilige nl. in de harten, wanneer we zijne deugden na
volgen de liefde tot God die uitschittert in den onver-
moeibaren missionaris, de liefde tot de lijdende lede
maten Christi. die uitblonk bij den jongen krijgsman toen
hij zijn mantelkleed deelde m:t den armen bedelaar.
