De Bisschopswijding-
De bisschopswijding behoort tot de heerlijkste
plechtigheden van ons rijk kerkelijk ceremonieel. Een
kort woord toelichting en uitleg zal niet overbodig zijn...
I. Algemeene gedachten
IDe bisschaps waardigheid is de volheid van het pries
terachap: Je bisschopswijding, zooals de priesterwijding,
is een sacramenthetzelfde sacrament, maar in zijn vol
heid. En deze plechtige wijding wordt ingeschoven in
het kader der heiligste hand'ling der liturgie, het H.
Misoffer.
2 Het uitwendig teeken van het Sacrament, waarvan
reeds in de Handelingen en de Brieven der Aposte
len spraak is, bes aat in de oplegging der handen door
den consacreerenden bisschop. Deze handenoplegging be-
teetent en geeft het overdragen der volheid van het
priesterschap. In vroegere eeuwen werd deze oplegging
der handen gedaan door al de bisschoppen der Kerk
provincie of van het omliggende; dit evenwel wordt
niet vereischt. Maar uit eerbied voor de traditie wil de
H. Kerk dal twee bisschoppen den consacreerenden
prelaat bij itaan en met hem de hand moplegging verrichten.
3. Bij de handenoplegging werd nogal vroeg een wij
dingsgebed gevoegd in den vorm van prefatie Later
kwam. ontleend aan de Oostersche ritussen, en ingege
ven door het voorbeeld van het Oud Verbond, de zalving
met het H. Chrisma. Eindelijk van middeleeuwschen
oorsprong is de overgave van ambtsinsignes, zooals den
herdersstaf en den bisschopsring.
4. Buiten de eigenlijke wijding, die plaats vindt tus-
schen den Epistel en het Evangelie, komen nog andere
plechtigheden die als de bereiding en de bekroning ervan
zijn. o.l. a) vóór de H. Mis de eedaflegging en de
ondervraging b) na de Mis de intronisatie.
Met deze algemeene gedachten is de ingewikkelde
ceremonie der bisschopswijding gemakkelijk te volgen en
te begrijpen.
II. Overzicht der Ceremoniën
1. Begin: het aankleeden
De twee prelaten, de consacreerende bisschop en de
wijdeling, zullen te samen het H. Misoffer opdragen,
en wel aan het zelfde altaar. Maar tot aan de offerande
zal de wijdeling met de assiateerende prelaten de gebe
den verrichten bij een afzonderlijk altaar. Terwijl de
consacreerende bisschop zich aankleedt op den troon,
bij het hoogaltaar, doet de wijdeling dit eveneens bij zijn
altaar. Hij neemt de bisschopsschoenen, maar nog niet
het overige bisschopsgewaad zelfs de stool wordt
kruisgewijze opgelegd.
2. Eedaflegging en ondervraging
De wijdeling, met de koorkap bekleed, wordt door zijne
assistenten naar het hoogaltaar geleid, waarde consacree
rende bisschop is neergezeten. De assistenten verzoeken
den bisschop de wijding te doen de geloofsbrieven
worden onderzocht en voorgelezen, de nieuwe wijdeling
legt den eed af de verplichtingen van het nieuwe ambt
na te leven, hij wordt nog langdurig ondervraagd.
Daarop volgen de inleidende gebeden aan den voet van
het altaar, waarna de wijdende bisschop het altaar beklimt,
en de wij deling naar zijn bijzonder altaar terugkeert. Hier
wordt hem het borstkruis gegeven en de stool losge
maakt, zoodat ze zooals bij de bisschoppen recht neer
hangt hij krijgt dan de pontificale misgewaden en begint
de misgebeden.
3. Wijding
Na den Epistel wordt de wijdeling opnieuw bij het
hoogaltaar geleid. Onder de Litanie van alle heiligen
ligt hij op de altaartreden uitgestrekt. Na deze inleiden
de smeeking vinden we de wijdingshandelingen
a) Handenoplegging door de drie bisschoppen, met
de woorden «Ontvang den Heiligen Geest».
De handenoplegging gaat samen met het opleggen
van het Evangelieboek. Deze eigenaardige ceremonie
is ontleend van het ceremonieel der pausvereffing.
De gekozen paus was in de middeleeuwen bijna altijd
reeds vroeger bisschop gewijd. Om te beteekenen dat
de nieuwe verkiezing tot het opperherderschap hem
werd gegeven, niet door zijn ambtgenooten in het
episcopaat, maar rechtstreeks door God, werd hem,
in plaats van de handen, het Evangelieboek, symbool
van Christus, opgelegd. De ceremonie past misschien
minder in de bisschopswijding we kunnen ze noch
tans als volgt verstaan de bisschoppen, door de
oplegging der handen, zetten hunne macht op den
wijdeling over, maar die macht komt van God.
b) De Prtfatieof wijding die onderbroken wordt door
c) de zalving van hoofd en handen (Veoi Creator).
d) Daarop vol;t het overreiken der waardigheidstee-
kens (staf en ring) en het Evangelieboek, zinnebeeld
van het leeraarsambt.
4. Vervolg der H. Mis
Na de wijding gaat de wijdeling naar zijn altaar terug,
tot aan het offertorium, wanneer hij bij den consacreeren
den bisschop terug komt, om met hem aan 't zelfde
altaar het offer te voltrekken. Eerst hebben we de indruk
wekkende ceremonie der offerande de wijdeling offert
aan den consacreerende bisschop twee brooden, twee
vaatjes wijn, twee kaarsen. Het vervolg is de gewone
pontificale Mis, met deze bijzonderheid dat de twee
bisschoppen gezamenlijk celebreeren.
5. Intronisatie
Na den zegen wordt asn den wijdeling de myter
opgezet en de handschoenen gegeven. Aldus in het
volle pontificaal ornaat, wordt de nieuwgewijde op
den bisschopszetel geïnstalleerd. Het «Te Deum
wordt gezongen, en nu gaat de nieuwe bisschop door
de kerkbeuken om aan het volk den zegen te geven.
Daarna geeft hij dien aan het altaar en dankt hij
den consacreerenden bisschop met hem driemaal,
telkens op hoogeren toon te wenschen Ad muitos
annos, d. i. God verleene U nog lange jaren I
