PRIJS 1,51 Fr.
ZONDAG 20 MEI 1945.
Ie JAAR. Nr. 1«.
Want zelden
teweeggebracht c. j
aangewezen
Ko^rngshulde te Diksmuide.
F. WILLEMYNS.
De „V-Day” te Diksmuide.
beroep te doen_
De groote
ONAFHANKELIJK WEEKBLAD
Liefdadigheid en
Naastenliefde.
publiek, defileerden. Eer. beleefdheid is
er een andere waard. Zoo het publiek
dit wel begreep,scheen dit niet het ge
val te zijn met al wie op de pui, dus op
een eere-plaats, stond. Minstens één
hoed bleef als aan het er bij behoorend
hoofd genageld, toen onze bondgenoo-
ten, voor een groot deel veteranen der
veldtochten in Afrika in Italië, voorbij
trokken... Dit défilé had een prachtig
slot kunnen zijn van een viering, die op
meer waarachtige naastenliefde. Het
ging noch snel noch gemakkelijk, maar
stuk voor stuk ging het berg op en dat
was en is hoofdzaak. En menshen als
Joseph Wauters en Hendrik Heyman,
hoe men voor het overige tegenover hun
actie en partij ook moge staan, hebben
hier voorzeker recht op onze dankbaar
heid. Zonder de steeds minder talrijk
wordende tekortkomingen uit het oog te
verliezen, mógen we zeggen dat we er
op sociaal gebied niet slecht voor staan
en wanneer we den weg beschouwen
die van Frère Orban tot Van Acker
loopt, hebben we reden tevreden te zijn,
voor zoover we Van Acker of liever
zijn jongste verwezenlijking niet als
een terminus nemen, wat onzen pre
mier zeker ook niet doet, even min als
zijn collega’s. Want zoo min als de lief
dadigheid mag het individueel sparen,
toch zeker voor de loontrekkenden, in
onze eeuw van verlichting en 1
gang, een stelregel worden. „Het geld
moet rollen” z,egt een populaire spreuk,' T
in?lgen„StridiS gedeelte der'J muzifk-speiers^
weldra, publiek bal
feestzaal der
ook, op
maaktheid van onze sociale wetgeving,
zocals ze bestond tot den 31 December
1944. Een duurzame en werkelijke vrede
i;; de r.scdzok-elijtots remedie om;
zooals wijlen Predident Roosevelt zegde,
aan iedereen, en in ieder land de nood
zakelijke waarborgen te bieden zonder
vrees voor ellende te kunnen leven. Wat
we in de tweede plaats moeten kunnen
bereiken is een stevige sociale armatuur,
die aan alle stormen kan weerstaan. Se
dert 1 Januari 1945 zijn we een Hinken
stap vooruitgegaan, dank zij vooral on
zen huldigen premier, den heer Van
Acker. Dit moet ieder ernstig mensch,
wie hij ook weze en welke denkwijze
hij ook moge aankleven, volmondig toe
geven. We beweren niet dat alles op
sociaal gebied nu perfect is. Londen en
Parijs zijn ook niet in één dag gebouwd.
Maar we zijn beslist op den goeden weg,,
hoewel reactiopnairen van allerlei
pluimage nog wel last zullen verkoopen
vóóraleer we het einddoel zullen bereikt
hebben; zelfs zekere arbeiders die niet
verder denken dan hun neus lang is
zullen ook misschien te vinden zijn om
stokken in de wielen te steken een
gevolg van het feit dat er op gebied van
ontvoogding van de werkende lagen van
ons volk, vooral in de kleine niet in-
dustrieele steden en dorpen van het
Vlaamsch landsgedeelte, ook nog heel
wat te doen is; die ontvoogding houdt
ten andere onvermijdelijk verband met
het vestigen van de sociale zekerheid.
Maar we zijn op den goeden weg en
het komt er op aan dezen weg verder
op te gaan, zonder schroom noch voor
dezen die „den weg terug” willen, noch
voor lawaaierige volksopruiers, noch
vooral voor de gevaarlijkste tegenstre
vers: dezen die ons, dank zij bedriege-
lijke beloften of door welkdanig ander
middel, nevenpaden willen doen inslaan,
die misschien korter zijn maar vol ge
varen. Aan dezen die tot taak hebben
ons in de veilige haven binnen te lood
sen oogen en oor en open te houden!
Het moet in ieder geval in de twintigste
eeuw gedaan zijn met de liefdadigheid,
die nu nog onontbeerlijk is, maar in
wezen toch menschonteerend. Wij moe
ten naar de naastenliefde streven, de
echte, gesteund op de woorden van
Kristus: de linkerhand mag niet weten
wat de rechterhand geeft!”.
Ze is in werkelijkheid gedurende bij
na twintig eeuwen een doode letter ge
bleven, enkele uitzonderingen niet te
na gesprokenEn zonder ware naasten
liefde, die zich slech.s kan uiten in
NATIONALE EN INTERNATIONALE
SOLIDARITEIT, is een werkelijke de
mocratie ondenkbaar. Want laat het ons
goed voor oogen houden: sinds 1830
streven wij naar de democratie, volstrekt
er zich in België een evolutie in demo
cratische richting, maar ons land IS,
spijts alles, NOG GEEN democratie in
Mei 1945! De plaatsruimte ontbreekt
ons om er verder voor den oogenblik
althans op in te gaan, doch dit komt
wel.
We willen hier alleen één aspect van
het zeer ingewikkeld sociaal probleem
aanroeren. Welke zijn de groote bekom
mernissen van den „kleinen man” (en
hier bedoelen we niet alleen den loon
trekkenden arbeider, maar o.m. ook
sommige zelfstandige ambachtslieden)
Er zijn er hoofdzakelijk drie, waarvan
heeft op lederen
andere vooral op de toe-
Zondag j.l. had te Diksmuide een hul
debetoon plaats aan den nog steeds af
wezigen vorst Leopold III. Dezelfde och
tend had de radio een brief bekend ge
maakt van den koning aan zijn broe
der, prins-regent Karei, hem vragende
verder het regentschap te willen waar
nemen, daar hij wegens gezondheidsre
denen niet in staat was naar het va
derland terug te keeren.
Een intensieve propaganda had deze
koningshulde vóórafgegaan. Ook de
geestelijke overheid had zich terdege
ingespannen in bijna al de gemeenten
van het gewest, daar het huldebetoon
voor gansch het arrondissement voor
zien was. Het stadhuis was mooier ver
sierd dan tér gelegenheid van den V-
dag. Denkelijk had men. dezen keer lan
ger aan de voorbereiding kunnen wer
ken. Hoe het ook weze, een drie a vier
duizend personen hadden er aan gehou
den aanwezig te zijn, hetzij om in den
stoet op te trekken, hetzij om hem te
zien defileeren, hqtzij eenvoudig als
kijklustigën. De inrichters zelf gebruik
ten de Yzerbedevaartsche telling en
spraken van tien duizend man, daarin
het voorbeeld volgend van. alle inrich
ters van betoogingen van om het even
welken, aard, sinds der apostelen tijden
af of nog vroeger. Niemand, zal het ten
andere ooit kunnen contrpleeren en het
belang er van is niet heel .groot. Voor
dezen die het huldebetoon hebben in
eengezet, zal de hoofdzaak geweest zijn:
veel volk op de been te brengen en op
dit gebied was de uitslag zeker heel be
vredigend. De inrichters zouden er ech
ter veel bij gewonnen hebben, hadden
ze vóóraf gaandelijk eens bij enkele ge-
pensionneerde Duitsche hoeren en ex-
Hitlerianen geweest, met het verzoek
het portret van den koning weg te ne
men van vóór het venster. Wie den ko
ning door dik en dun wil verdedigen,
gebied van organisatie zelf wanneer moet toch benul hebben van Majesteits-
Vervolg).
Na de toespraak van den heer burge
meester had een défilé plaats van de in
onze stad gelegen troepen. De officieele
personaliteiten stonden op de pui van
het stadhuis, de oud-strijders en inva-
lieden, na door het publiek te hebben
boren, hadden, op de stoep
plaats genomen. Door de vaandels van
de vereenigingen werd een soort haag
heidsciep en het is waar voor wat den
enkeling betreft. We behooren niet tot
deze categorie personen die graag den
staat overal zijn, neus zouden zien ste
ken, maar er zijn zaken waar staats
inmenging noodzakelijk is en zeker op
sociaal gebied. Men moet op het loon
afhouden al wat noodig is voor belastin
gen en sociale verzekeringen op allerlei
gebied. Dit geld moet volstaan om ieder
een voldoening te verschaffen op de
twee laatste punten waar we hei hoo-
ger over hadden. Het overig gedeelte
van het loon moet volstaan om iedereen
in staat te stellen met zijn gezin, dag
in dag uit, behoorlijk te leven. Dan mag
alles tot den laatsten centiem opgedaan
worden, want vader staat zorgt zelf voor
den ouden dag van al zijn kinderen. En
het „rollend geld” zal opnieuw onze
economie ten goede komen! En wat het
voornaamste is: liefdadigheid en sociale
afhankelijkheid worden er door afge
schaft en de echte naastenliefde, ge
steund op de solidariteit van enkelin
gen en volkeren, zal in de wereld en de
harten tronen!
absoluut veilige manier, onder gevormd. vóór het eigenlijk défilé wer-
den het Belgisch folkslied en „God save
the King” uitgevoerd dooi’ de fanfare
„Katholieke Burgerkring”. De soldaten
presenteerden de wapens op onberispe-
Twee woorden die we thans dikwijls
te pas en vooral te onpas hooien bezi
gen. Zijn het synoniemen? We aarzelen
niet te antwoorden: neen'. We voegen
er zelfs bij: Ware naastenliefde maakt
de liefdadigheid nutteloos. Deze laatste
is dan ook doorgaans uit den booze, hoe
eigenaardig dit ook moge schijnen!
We hebben hier reeds geschreven dat
de openbare of private liefdadigheid een
sociale afhankelijkheid in het leven
roept, die onduldbaar is in onze XXste
eeuw, voorat nu millioenen hun leven
voor de vrijheid, zoowel van den enke
ling als van de volkeren, gegeven heb
ben. Iedereen moet dus kunnen leven
zonder te „krijgen” ten einde niet ver
plicht te zijn te „vragen” en zoodoende
niet af te hangen van organisaties of
personen die „geven”.
wordt gegeven zonder bijbedoelingen,
van wie de giften ook mogen uitgaan.
Het is een jammerlijk feit dat we nu
nog verplicht zijn op de liefdadigheid
j de eerste betrekking
De groote oorzaak is zonder eenigen dag en de l...
twijfel de narde abnormale tijden door] komst:
den oorlogsgruwel teweeggebracht j 1) de noodzakelijkheid in de behoef-
Daarbij moet gevoegd worden de onvol-j ^en van Zjjn gezin te voorzien;
2) de noodzakelijkheid zijn kinderen
een broodwinning te bezorgen, eens dat
op eigen, werk zullen
3) de vrees voor zijn eigen ouden dag.
Laat ons hem absolute zekerheid ge
ven voor wat deze drie punten betreft
en hij' zal een gelukkig man zijn, zelfs
wanneer het gebeurt dat hij anderen
moet zien, die door het lot met over
vloed gezegend werden. Wat nu ook
weer niet wil zeggen dat men zich nood
zakelijk tot deze drie punten moet be
perken, voor wat den uitbouw van onze
sociale wetgeving betreft. Maar ze zijn
HOOFDZAKELIJK EN DRINGEND en
men mag onder geen enkel voorwend
sel terugdeinzen om. tot het gewenscht
resultaat te komen.
In het verleden zagen we een eerste
poging gelukken om den kleinen burger
één mogelijkheid te schenken om ten
minste iets voor zijn toekomst te doen,
nl. het tot stand komen van de Alge
meen e Spaar- en Lijfrentekas, dank
zij vooral Frère Orban.
Men zou ongelijk hebben het tot
stand komen van deze kas te onder
schatten. Wij moeten ieder feit beoor-
deelen naar den tijd en de plaats wan
neer en waar het plaats vond. Er be
stond dus een kans iets te doen voor moa(en
zijn ouden dag en meteen de karige
spaarpenningen rendeerend te maken
op een
kontrooi en waarborg van den staat, met
uitschakeling van de maneuvers van
douteuse financieele ondernemingen.
Het was iets, maar het was onvol
doende. Sparen is heel moeilijk en. vaak: iijne wijze, waarna ze, uitbundig toege
onmogelijk wanneer men enkele fran- j juicht doo~ het zeer talrijk opgekomen
ken per dag verdient en er soms even!
veel... of meer moet uitgeven om iederen j
dag zijn familie van het hoogstnoodige
te voorzien. En er waren ouders die
zich, in den letterlijken zin van. de ge
kende volksspreuk, het brood uit den
mond moesten, sparen om te kunnen ge
nieten van de voor haar tijd prachtige
instelling van Frère Orban. Syndicalis
me en socialisme zouden echter ook een
machtig wapen blijken, in den strijd
voor meer rechtvaardigheid, t.t.z. voor
men in acht neemt dat alles vlug moest
in elkaar gestoken worden wel wat te
wenschen over liet. Maar einde goed
alles goed! Doch ook hier wilde men
een paar extra-nummers bijvoegen,
denkelijk een uitvoering der nationale
liederen door de schoolkinderen. Men
wachtte, bezag elkaar, wachtte nog...
om het na een. vijftal minuten af te
trappen.
Het eindigde dus, zooals de Franschen
zeggen, „en queue de poisson”, wat.
werkelijk jammer' was.
Gelukkig was er nog iets weggelegd
voor ’s avondsDe „Kathoklieke Bur
gerkring” gaf een publiek concert op
de markt, Op muzikaal gebied was het
wel niet schitterend, wat na vijf oor
logsjaren onmogelijk zou geweest zijn,
doch er werd gespeeld, wat ten slotte
hoofdzaak was. Na het georganiseerd
-7'1 gedeelte van het feestprogramma volg-
vomui -| de het geïmprovjSeerd; natuurlijk zoo-
i als steeds het meest in den smaak val-
i lend! Dank zij den goeden wil van een
was er
op de markt, in de
Woumenstraat werd er
initiatief der troepen, bal ge
houden! Na elf uur kwamen deze dan
sers zich insgelijks bij de eerste voe
gen, zoodat het bal toen eerst voor goed
begon en tot in de „vroege uurtjes”
duurde. En dus toch: einde goed, alles
goed! F. W.
De Vrïjlieidseclio
zij i
zijn;
