Nieuport en Kanton van I Voor 11 ^aurheid en Vrede! Voor Vrijheid en Recht! Concert’Voordracht 91» Zondag tl October inon om 4 1/2 ure namiddag y -1 L Eerste Jaargang Zaterdag 1fi October 1909 N° 3 Willems-Fonds - Udeeling Nieuporl Een belangrijk vraagstuk Zie belangrijk bericht op de 3e bladzijde. Aan onze geachte lezers! Briefwisseling Het Leven in de diepe zee EEKBLAD IUfnn| vrij en kosteloos. Weldra zullen de zittingen der Kamer van Volksvertegenwoordigers hernemen. Een der belangrijkste vraagstukken die zij thans zal behandelen is wel de militaire kwestie;- VERKOOPER Pieter Verstraete, zoon Valkestraat, Nieuport De Secretaris, J. DIERENDONCK DRUKKER JOSEPH HAECK Statiestraat, Oudenaarde Het Weekblad van Nieuport en Kan ton van zaterdag laatst werd u slechts den dinsdag te huis besteld. Die l uitenge wone vertraging is ’arisch onafhankelijk van onzen goeden wil en werd alleen ver oorzaakt door het beheer van den ijzeren weg. De drukker verzond het pak den vrijdag avond uit Audenaarde, zoodat het hier den zaterdag moest aankomen en in plaats daarvan kwam het slechts te Nieu port den maandag avond aan. Eene rekla- matie werd hierover by het bestuur van den ijzerenweg ingediend en de nalatige bedienden zullen ongetwijfeld tot de orde geroepen worden. Wij zijn dan ook over tuigd dat zulks niet meer gebeuren zal en verzekeren onze trouwe abonnenten en geachte lezers dat zij regelmatig den za terdag avond het Weekblad zullen ont vangen. Bil uummer Is hei laatste dat wij kosteloos zullen uiideelen. Te rekenen van zaterdag aanstaande zal het U door den verkooper aangeboden worden aan vijf centiemen per nummer. De kwijtschriften van 2 frank 60 centie men voor het abonnement van 1910 zullen in den loop der toekomende week ontvan gen worden. Al wie zich voor 1910 abon neert en nu de abonnementsprijs in eens betaalt ontvangt het Weekblad nog gratis tot Nieuwjaar. Wij zijn gelukig te kunnen mededeelen dat onze geachte heer Volksvertegeriwoor diger Buyl volkomen aan de beterhand is en binnen kort volledig zal hersteld zijn. Maandag laatst ontvingen wij zijn be zoek te Nieuport.Alhoewel nog een weinig zwak hield hij er aan eene bijzondere bij eenkomst, van politieke vrienden van ’t omliggende bij te wonen. Onze beste gelukwenschen aan dien on- vermoeibaren strijder. DE REDAKTIE. Brussel, 15 October 1909. Waarde Redactie! Toen ik hel genoegen had U,. vóór veertien dagen, mijne eerste briefwisseling te laten ge worden, bad ik niet durven hopen dat de omstan digheden zoo verbazend snel mijne beweringen zouden staven. Ik zei inderdaad dat de tweedracht in het katholieke kamp is geslopen op eene zulkdanige wijze, dal niets meer in staat is haren gang te stuiten. Hetgeen volgt zal die waarheid afdoende bewijzen. De lezers van ons Weekblad welen zonder twijf. I dal einde September, te N’echelen, een katholiek congres werd gehouden waarop diri- zende deelnemers van heinde en verre werden bijeen getrommeld. Hel kwam er op am ais het ware eene kroon te zeilen op de jubelfeesten die overal, in België, door de klerikalen waren ge vierd geworden en men wilde kost wal kost aan de massa’s doen gelooven dat de katholieke partij nog niet heel en al is versleten. Om lot dat doel te geraken werd te Mechelen eene echte parade op T getouw gezel en men beweerde dat uit de verrichtingen van hel congres eens te meer zou blijken dat de klerikalen ouder elkander een on vergankelijk verbond (de beroemde union indé' factiblelj hebben aangegaan. De aartsbisschop Mercier zei, gedurende de openingszilling, dal de belgische katholieken geene verdeeldheid in hunne rangen zouden dulden en dal de eendracht onder hen per fas et nefas moest blijven bestaan. Morgen komen! Mgr. Mercier had zonder den waard gerekend! Pas waren de werkingen van het congres aan den gang of een vlaming uit één stuk deed op merken, in de afdeeling die zich met schoolaan- galegenheden bezig hield en door M. Woeste was voorgezeten, dat onze moedertaal in de bisschop pelijke collegies en in de nonnenkloosters als eene asschepoetster wordl behandeld. De voor zitter kon er niet toe geraken de vele blijken van sympathie voor de zienswijze van den redenaar te smoaen en hel zou er erg op los gegaan zijn indien niet de heer Cooreman, voorzitter der Kamer, zijne populariteit in de schaal had ge worpen om eens te meer aan de brullende ka tholieke vlaamsche leeuwtjes eene dier dagor ders op te diingen waarvan hij het geheim bezit, die iedereen en niemand tevreden stellen, maar feitelijk als gevolg na zich slepen dat onze duur bare vlaamsche taal in de katholieke onderwijs gestichten verdrongen en miskend wordt. En alzoo werden die brave leeuwtjes eens te meer door den heer Cooremaneen land getrokken en de klauwen afgevijld! Maar dal was nog maar een begin. De groote baas ging het boeltje meer in de war brengen. Woeste sprak en hij zei, in eene lange redevoe- iing over de katholieke werking in België, dat hij wel hoopt dat de nederlaag van zijne partij niet nakende is, maar dat hij daaraan twijfelt omdat de katholieken niet alles doen wat noodig is om hunne mac, l te behouden. Da sUatsmifikr- ter was erg zwartziende; hij zweepte duchtig de gene af die zijn gezag ontkennen, hij had wrange woorden over voor hen die de verdeeldheden in de kleiikale rangen aanvuren en, om te eindigen riep hij uit, een klinkend antwoord voorwaar op de grootspraak van ministers Schollaert en Helleputte tijdens de onlangs gevierde jubelfees ten Ik heb in dien laatsten tijd dikwijls hooren zeggen Jat wij nog 25 jaar aan het bewind zul- len blijven Ik hoop het zooals u, maar als men daarbij voegt dat we sterker dan ooit zijn, dan kan ik niet nalaten te gelooven dat in den schoot eener partij die 25 jaar den scepter zwaait, kiemen van zwakheid woekeren. Hel is gemakkelijk te begrijpen dat eene zoo krasse verklaring, dat eene zoo ontmoedigende redevoering, uitgesproken door den aanvoerder der belgischo klerikalen, in hunne gelederen een kolossalen ophet heeft teweeg gebracht. De eene, de democratischgezinden, vinden dat M. Woeste als het hem niet aanstaat, er gerust van door kan rkalen in ’t geheel niet ’t akkoord. Som mige achteruitkruipende afgevaardigden houden volstrekt aan het vrijwilligersstel- sel, dat eene schande mag genoemd wor den daar het de verdediging van een land toevertrouwt aan mannen die zich hiertoe verkoopen; andere jongere k'erikalen wil len een meer democratischen weg inslaan en zijn partijganger van den persoonlijken dienstplicht of, om zich een weinig in schikkelijk te toonen, verklaren zich be reidde formuul van een zoon per huisgezin te stemmen. De eenen willen de schande- loting behouden, anderen niet. Sommigen blijven partijganger der hafelijke plaats vervanging, anderen bekampen dit voor- PRIJS PER NUMMER ES centiemen Onze Vlaamsche Volksboeken! gevestigd in bet lokaal, is eiken Zondag van 11 tot 12 uren open. De boeken worden aan iedereen kosteloos ter lezing uitgeleend. Kinderen beneden de 1O jaar wor gen niet toegelaten. Namens liet Bestuur De Voorzitter, P.-F. DESWARTE ABONNEMENT 2,00 frank per jaar op voorhand betaalbaar OPEIVB AR EC IN HET LOKAAL, VALKESTRAAT Voordracht met lichtbeelden door den heer D' Cam. De Bruyne, leeraar aan de Hoogeschool te Gent. Gevolgd door Muziek en Zang. Statiestraat, Oudenaarde Annonceuprjjs 0,15 fr. per drukregel. Rechterlijke aankondigingen 0,50 fr. per drukregel. Het recht annoncen te weigeren is voorbehouden. De annoncen, artikelen en mededeelingen moeten vóór den Donderdag middag in het koffiehuis Willems Fonds, Val restraat Nieuport besteld worden. Alle artikels of mededeelingen, bestemd voor voor het Weekblad van Ni-',>>rl en Kanton moeten door den schrijver onderteekend en onder gesloten omslag ingezonden worden. Het recht van opname is voorbehouden en de volstrehste geheimhouding gewaarborgd. gaar, terwijl de andere voor den opperbaas partij trekren die, zeggen ze, noodzakelijke waarhe den heeft doen hooren. En uit dit alles spruit onlr-tensprekelijk hel volgende ’l I» dat, niette- genstaan.le alle dringende oproepen van den Mechelschen aartsbisschop, de eendracht tus- schen de katholieken eene onmogelijkheid is geworden. Wie van ons had het durven hopen? Woeste, de grootste steun der katholieke geestelijkheid, hij, die immer de oppermacht der priesters ver dedigde, wordt in ’t geniep door kleine kape- iaanljes ondermijnd.’t Is de strijd van het kris- lene soclalismus tegen de behouders, van de ka'holieke democratie tegen de alleenregeering der machtigen, ’l Is, o Woeste! hel omver tuime len der góden van vroeger die onmachtig door hunne leemen knieën zakken, of onmeedoogend van hun voetstuk worden gerukt. En hij, de aanvoerder, waarvan men niet na laten kan de taaie hardnekkigheid te bewonde ren, kan dat alles maar niet verkroppen. In de October-aflevering van de Revue Générale laat hij een zoo pessimltisch artikel over den toestand der katholieke partij In Belgie verschijnen, dat zijne handelwijze zelfs door de katholieke bladen die hem immer ondersteunden wordt afgekeurd. Opdat de klerikale partij zich weder hervatte, schrijft M. Woeste, Is In hare rangen weder- zijdsch vertrouwen noodig, maar hoe zou dat vertrouwen kunnen ontstaan wanneer de be trekkingen nietig zijn, wanneer de ministe- rleele inzichten verdoken blijven, wanneer de wederzijdsche zienswijzen ofwel te iaat, ofwel beet en al niet besproken worden. Dit alles bewijst ten overvloede dat de katho lieke partij ziek, erg ziek is, dal z - aan den kan ker lijdt waarvan ik vóór veertien dagen sprak, en dat hare ondergang nakende is. Geen verbond is nog mogelijk lusseben M. Woeste en de katho lieke democraten. De kloof bestaat, zoo diep, dat ze niet meer opgevuld kan worden en de handel wijze van den staatsminister In rile laatste weken Is de zekere voorbode van eene onvermijdelijke scheuring in het katholieke leger, gevolgd, zon der den minsten twijfel, door den val van het gehate klerikaal gouvernement! M. Woeste heeft voorzeld dat dit alles voor zijne partij slecht, zeer slecht zal eindigen.... Liberalen, mijne Vrienden, wij zullen er voor zorgen dat zijne voorspellingen bewaarheid wor den!!! L S. H. recht. De liberale volksvertegenwoordigers, ja zelfs de socialistische afgevaardigden, ver klaren zich bereid om in vredelievenden zin het belangrijk vraagstnk der militaire kwestie op te lossen, wanneer de hervor ming gesteund is op eene volledige recht vaardigheid, op eene noodzakelijke ge lijkheid. De klerikalen nochtans, immer door fa natisme verblind weigeren de vaderlands lievende medewerking der oppositieparen en veeleer dan het land met eene wet te begiftigen,gesteund op eerlijkheid en broe derlijkheid, gestemd door allen, die bet goed meenen met de ware belangen der natie zullen zij den huldigen warboel laten heersohen en niet de geringste democra tische hervormingen tot stand brengen. Daar er in de klerikale rangen hierover niet de minste eendracht of verstandhou ding bestaat, zoo is het niet te verwonde ren dat iedere klerikale vereeniging die dit belangrijk vraagstuk bespreekt, van een ander gevoelen is en door gestemde dagorden hare zienswijze aan de klerikale volksvertegenwoordigers wil opdringen. De dagorde gestemd in de klerikale as sociatie van Oostende mag als een model van politieken haat, van on vaderlands liefde, van weinig politieke eerlijkheid aanzien worden. Zoo vindon die heeren 1°) dat alles best zou blijven zooals het nu is loting, plaatsvervanging, vrijwilli gers enzoovoorts. Allen dus naar de loting in menschen- vleesch. Gij, arme jongens, naar de kazer ne; gij, rijken, kunt nog altijd voor een hand vol geld den heiligsten plicht afkoo- pen! O gelijkheid! O broederliefde! 2”) dat het land voor den oogenblik niet in gevaar verkeert. Wat zijn het felle vaderlanders, die Oosteudsehe klerikalen! En als ’t gevaar ontstaat (en dat hangt soms van eene klei nigheid af) dan zullen die klerikale leeuw- kens in hunne schelp kruipen en ’t zullen weeral de werkmanskinderen alleen zijn die mogen oprukken. 3’) vinden die heeren, dat, indien de klerikalen niet ’t akkoord geraken, zij maar best zouden doen er van onder te trekken (zouden zij iets gewaar worjj^?) eu dat karweitje van de liberalgirover te r- -- laten die dat V00r..2êïSïewer)< zouden Over die kwestie zijn de Belgische kle-~ hebben. Daar komt de aap uit de mouw; dat is klerikale politiek! Durzen zij zelf niets goeds, niets recht vaardigs tot stand brengen; durven zij geene ernstige hervormingen invoeren omdat zij bevreesd zijn eenige hunner vol gelingen te misnoegen, welnu, laat het door de liberalen doen, dan kuunen zij na dien alles op hun rug schuiven. Is er krot en compagnie is ’s landsschat kist en durven zij geene nieuwe belastin gen voorstellen om het einde hunner heer schappij niet te bespoedigen, welnu, laat de liberalen maar aan ’t bewind komen. Die vinden zich Jan verplicht nieuwe be lastingen te stemmen om het gat in de kas

HISTORISCHE KRANTEN

Weekblad van Nieuwpoort en Kanton (1909-1914) | 1909 | | pagina 1