van Nieuport en Kanton I oor Vrijheid en Recht! I oor 11 'aarheirf en Vrede! Eerste Jaargang Zaterdag 23 October 1909 Leest en verspreidt hel Weekblad van Nieuport In het Willems-Fonds Briefwisseling Samenspraak L. S H. Verleden zondag gal 'l Nle -portsche Willems- Fonds haar eerste wlntercoocert van 1909-1910. De opkomst, zoo van den builen als van stad, overtrof alle verwachting de groots feestzaal WEEKBLAD DRUKKER JOSBIF-M HA1TCK Statiestraat, Oudenaarde lijk was om voor den martelaar genade te vragen. De Spaansche gezant bij het Valikaan deed evenwel aan Pius X begrijpen dat de belangen van het klerikalismus de hals- rechtingvan Ferrer noo lzakelyk maakten en de Paus heeft gedaan gelyk Pontius Pilatus met Christus Hij heeft laten doo tien. Al zoo ook heeft de Koning van Spanje, Alfons XIII, gehandeld, die niet heeft be grepen welke grove fout zyue klerikale raadgevershem hebben doen begaan.Zyne ministers vonden dat het niet noodzakelijk was ten hate van den ongelukkigen Ferrer een genademaatregel voor te stellen maar er zijn omstandigheden waarop het voor een Koning plicht is initiatief te hebben en waarop het voor hem verkieslijker is Let vertrouwen, aan zyne ministers te onttrekken dan bij zyn volk een twyfel over zyne goedheid en zijne edelmoedig heid te laten ontstaan. Alfons XIII is de gevangene geweest van het gehate ka binet Maura dat de volle maat heelt gege ven van den verfoeilyken geest waai me.Ie het bezield is, de gevangene van een gou vernement van fanatieke verdrukkers die zich door de afschuwelijkste rechtsontzeg ging niet hebben laten afschrikken om den man te treffen die kloekmoedig aan de kle rikale reactie het hoofd heeft durven bie- deu. Zulke regeeringen moeten aan de verachtingen van de beschaafde wereld ten prijs werden gegeven en in de geschie denis der volkeren met eene bloedvlek aangeteekend slaan. Overigens men begoochele zich niet. Ferrer omvergeschoten is voor de Spaan sche klerikale reactie gevaarlykerdan wel lovend, omdat het menschdom met voor liefde de gedachten aankleeft van hen die voor zyn ideaal heeft weten te sterven! Als slot en zedeles van deze kroniek zul len de lezers van het Weekblad wel willen opmerken dat voor ons, liberalen, uit dit sombere drama, eene troostende bestati- ging voortvloeit, ’t is dat het menschdom van lieverlede naar meer vryheid en meer rechtvaardigheid haakt. Moest dat eens te meer bewezen worden dan zon het vol staan op het feit te drukken dat zoohaast do halsreehting van Ferrer te Montjuich zeker was, de wereld door, in alle landen, alle partijen, alle klassen, een protest is opgegaan reusachtig groot, doormilioenen wezens geuit. Geene kracht meer op aarde is nog in staat deu vooruitgang der ge dachten van vrijheid, gelijkheid en broe derlijkheid te stuiten en men twyfele er geen oogenblik aan Ferrer is dood, maar morgen staan er honderd zyner navolgers uit de moderne scholen op om zijn werk van volksontvoogding voort te zetten en te voltooien! En alzoo herleeft de martelaar door zijne werken!!! PRIJS PER NUMMER t S centiemen ABONNEMENT 3.00 fx-axxlt per jaar op voorhand betaalbaar verdienste bad elke aan hoorder een graad ge* teerder en ontwikkelder te hebben gemaakt. Eene gulhartige warme ovatie werd den knap* pen spreker bij *1 slot tijner voordracht gebracht. .Na eenige minuten ruit nam bet muziekaal enzangkundlggedeelteaanvang.dat al de toe* hoorder* ten «olie bevredigde. ’I Waren de be reidwillige Willensfondsera van Veurne die zich hiermede welwillend hadden gelast en een ge- wettigden bijval behaalden. Hoe melodieus, hoe aangenaam weerklonken die lieve vlsamscbe romancen, die pareltjes van Peter Benoit en Karel Mestdagh, die de achtbare Mevrouw J. T met een oprecht talent «oordroegl Hoo zoet en hoe heerlijk weergalmde hare ge voel volle stem! Wist zij de toehoorders door hare melodién te vervoeren en mede te slepen, de heer C. B. wist hen door zijnte pittige volkslie deren te begeesteren. Bij hem was bet er niet om Ie doen eene krachtige stem te laten bewon deren, maar wel het volk bekend te maken met die puike liedjes geschreven voor het volk en die door allen zouden dienen aangeleerd Ie worden. Met hel kunstenaarstalent, hem als knap tooneel* liefhebber eigen, wist hij dit alles op eene onbe rispelijke wijze voor te dragen. De heer A. F. die wjj als verdienstelijk klucht- zangei i eeds kenden, wist daarna de talrijke aan wezigen eens hartelijk te doen lachen en genoot Allen werden op hei klavier begeleid door den bereid willigen en vardienslvollen heer P. T. wiens laak niet gemakkelijk was en die zich als een talentvol piantsi deed bewonderen. En last nol least noemen wij de heet Carna, saxofoon solo bij het 3** Liniere^lment te Oostende; een knap instrument!»! dlo twee morlelijke lantasias op onberispelijke .nrju uit voerde; juistheid, zuiverheid van loon, gevoel, niets ontbrak aan zijn kunstig spel. Onze knappe eu steeds dienstwillig! Philhar» monie opende belde deelen van hel feest met een paar der mooiste stukken van haar reperto rium en genoot met hare onberispelijke uitvoe ring een welverdienden bijval. Mochten de welverdiende en daverende toe juichingen. die al de uitvoerders te beurt vielen, hun overtuigd hebben dat de kunstminnende Nieuporlsc’ie Wlllemsfondsers en de talrijke an dere toehoorders hunne uitvoering naar waarde weten te schatten. Mocht de Afdaeling van het Wlllerns Fonds nog menige dergelijke nuttige en leerrijke avond stond Inrichlen! B-iussel, 22 October 1909. Waarr/e Redactie! Ik zou aan al zijne plichten van kronyk- sc’iryver te kort bly ven indien ik dit maal ile lezers van het Weekblad niet onder hield over de gruweldaad die de vorige week in Spanje werd gepleegd ik bedoel het omverschieteu in deslooteu van Mont juich van den vrijdenker Francisco Fer rer! De ganscjie intellectueels wereld is door dien moord in rep en roer gebracht en de omstandigheden waarin hij werd voltrokken zyn zoo tegenstrijdig met de eenvoudigste begrippen van rechtvaardig b.id dat, als een laaiende vlam, over de geheele wereld een hevig, een veront waardigd protest is opgegaan tegen de ergste, de afscbuwelykste politieke wan daad van het begin der XX* eeuw. Wat is het geval? Een man wordt ver Tolgd, veroordeeld, omver geschoten, waarom? Omdat hy in zijn vaderland wereldlijke scholen heelt opgericht voor dewelke hij zijnen tijd, zyne krachten en zyn gefit overhad, omdat bij voor zijne stamgenooten meer onderwys en meer geestolyke ontwikkeling, dus meer eigen waarde en meer vrijhei I heeft gedroomd. Dat is de ware reden waarom Ferrer werd veroordeeld en gemoord. Meii heelt, wel is waar uitgeklonken dat hij de opstoker der onlusten van Barcelona is geweest, dat hyde aanvoeiderderSpaansche arnarchis- feu was, maar dat waren ellendige uit vluchten van hen die bij voorbaat hadden beslist dat die edele man, dat die men- achenvriend die in hunnen weg liep, van het wereldtooneel moest verdwijnen. Arm Spanje, wat zyt gij diep gevallen! Oij die zoo groot waart in de geschiedenis, zijt slechts de schim nog van dat vroegere land dat over werelddeelen heerschte. Het ras uwer helden die Amerika ontdekten is niet meer en is vervangen door eene me nigte onwetende dompelaars, ryp voor elk laag werk, voor de vernederendste slaver- ny. Het Spaansche volk wordt door het klerikalismus gewurgd en 't zijn de pries ter en de monnik die Spanje zedelyk heb ben gedood. En daarom is het ginder mogelijk ge weest dat een man werd om het leven ge bracht zonder dat het minste bewi s van zijne schuld kon geleverd worden. Ferrer werd niet, tydensde enlusten in Barcelona met de wapens in de hand gevonden, men kon tegen hem geen enkel feit van recht- streeksche of onrechtstreeksche deelne ming aan de opstooten aanhalen, men heeft geen getuigenis ten zijnen laste kun nen inroepen. En wat de kroon op al die onrechtvaardigheden zet: Ferrer, van een misdaad beticht, werd gedurende het pro ces niet eens ondervraagd en in stede van burgerlyke werden hem militaire rechters opgedrongen, ten einde hem met meer zekerheid te treffen. Het uitgesproken vonnis was zoo erg, de euveldaad die ging gepleeegd worden zoo monsterachtig dat zelts de Paus op een zeker oogenblik be greep dat zijne tusschenkomst noodzake- VERKOOPER Pleten Verslraele, i«»n Valkestraat, Nieuport Aiinonceoprijs 0.15 (r. per drukregel. - Rechterlijke aankondigingen 0,50 fr. per drukreg. I. - Het recht annoncen te w- -n «oorbel,ouden. - D.- anuoneen artikelen voorbehouden en de volstrekte geheimhouding gewaarborgd. H wa stampvol on velen zgn, bij gebrek aan plaats mo -ten terugleveren. De voordracht werd gegeven door den heer D' Cgm. De Bruyne, leeraar aan de Hoogeschool te Gent, die ons In eene uiterst wel doordachte en i leerrijke toespraak inwijdde met de kennis van liet leven der dieren io de diepe zeeën. Dlo voor dracht, welke door fotographische lichtbeelden werd opguluisterd, deed on» zien welke wonderen zich op den grond van den Oceaan en In het zee water bevinden; hoevele, nooit door een Archi medes of eeo Euclides bedochle geometrische vojrnea of door een Michel Angelo of Rubens gedroomde kleurenpracht, de waterbewoners om zich dragen. De knappe spreker begon zijne leerrijke rede met ons op de wereldkaart de zeeën aan te loo nei), waarvan enkelen 9500 meters diep zijn! bjjna twee uren gaans! Hij toonde ons een «peel men van laboratorium, waar de organismen ont leed en microscopisch beschouwd worden Die ren van gewone grootte, zooals de zeeappul, de krab, de kreeft en bet schadelijks taret, dal hier in onze haven zelf den voet van het staketsel en udeurei) doarknaagt en boomdikke balken doet doorbreken, liet hij ons zien. Onderseesche bos- schen, waarin eene ganache schepping van won derdieren leeft; het pareloester, welke die prach tige steenen, met al den glans des regenboog* OTilgeveu kleurou voivi«**ly v<oriSwwvj<», Hwt «tij ons bewondeien. Dan liet hij ons kennis maken met de verschillige kusten, waaronder er modde rige, zandige of steeoachtige zijn en waarvan ieder hare eigenaardige fauna medebrengt Zoo Is het gelegen raat de wonderbare vorming der koraalkusten, dis door het aaneenwassen van millioenen en millioenen koraaldiertjes tot stand gebracht worden. Dan liet de heer De Bruyne ons een aantal zee- wonderen beschouwen, waarvan onder andere de Venusgordel, een produkt van een sluier ge lijkend, dat in pracht en sierlijke kleur voor het schoonste kantwerk niet moet onderdoen; de inktvisch, die, om aan de vervolgingen van zijne vijanden te ontsnappen, zich verbergt in een door hem uitgespoten zwart uitwerpsel, het krijt, dat uit eene menigte van schelpdlertjes gevormd Is; hel zeepaardje, dal de kleur aanoeemt vai. de gewassen, waarin het zich verschuilt, om des te gemakkelijker het aas af te wachten; den achtarm (pieuvre), die met zijne armen zijn slachtoffer omsireugelt en zooveel andere natuurwonderen meer. Niet lang geleden, zei spreker, was het alge meen gevoelen dal er op den grond der diepe zeeën geen levend wezen te vinden v as; nochtans bij het ophalen van een gebroken telegrafische zee ka bel vond men denzelven begroeid en be kleed met eene menigte dieren, door ’s men schenoog nooit aanschouwd. Hiervan uitgaande is de oceanografie ontstaan, die aanstonds hare aanhangers vond, waarvan de bijzonderste zijn de heer De Gerlache en den Vont van Monaco. Deze laatste besteedt zelfs vele millioonen, door het spel gewonnen, aan dit nuttig en hoogst leerzame wtrk. Zij zijn tol de ontdekking geko men, onder andere van de oogelooze vlsschen, die het ziensorgaan missen, omdat zij Immer in het donkere verblijven (op 300 meters diepte is er geen licht meer in ’l water) en hunne prooi weten te vinden bij middel van voelluigen Op het doek verschenen dan ook de fransche, en gelsche en dultsche schepen ullgerusl ter studie der oceanografie, evenals de onder Belgische vlag varende Belgica van den commandant De Gerlache. Eindelijk raakte de boe’ende voor drachtgever nog een verschijnsel aan, dat wij allen hier hebben kunnen waarnemen, het daar zijn van fosfoord ragende vlschjes, die den gan- schen waterspiegel in een echt vuurwerk her schapen. Tot slot toondehij ons eene reeks toestellen om in de diepe zeeën opsporingen en navorschingen te doen en na hulde gebracht te hebben aan den moedigen ontdekkingsreiziger Dr Cook, sloot hij zijne hoogst aangename voordracht die de groote Jan. Ah, dag Pier Pier Dag Jan. J ’I Is al lange dal ik je nle meer gezien heb. 'k Geloove dat sedert dien avond is dat we la gaar van ’t Weekblad gesproken hen. F- Eb wel, wieme zegde van die gezet e? Ouder us gezeid en elders verzwegen, 't is een leehjke slag voor us. Weetje gie wel. dat het Weekblad veel succes bekomt; iedereen ver langt legen den zaterdag, om het ie kunnen lezen; en ik zelve 'k hen ’t geerne, want daar staat zoo wat van alles in. J En daarbij zij durven, jandorie, de waar heid schrijven. Zce’je willen gelooven dat het een leeli’ke doorne is voor onze bazen Vroeger mochten zij alles doen; de eene dom migheid achter de andere, de rnenscheo wisten toch nooit van niets. P. Ja maar, de lijden veranderen. Al die nu gebeurt, al dal ze doen, wordt verteld in ’t Week blad, de menschel) klappen daarover onder mekaar en er wordt ook al eens gelachen met ’t een of ’t ander, lijk verleden week en al lachende zeggen ze de waarheid.

HISTORISCHE KRANTEN

Weekblad van Nieuwpoort en Kanton (1909-1914) | 1909 | | pagina 1