van
Nieuport en Kanton
-- ---
Voor WVaarheiJ
F'rede1.
en
en
F<oor Vrijheid
Recht!
I
Zaterdag 30 October 1909
Eerste Jaargang
Een Kieswapen?
Vrijspraak
Gemeenteraad van Nieuport
Rhetorika
EEKBLAD
(Wordt veortgezet).
DE REDACTIE.
rekening durven vragen over zijne
godsdienstige gevoelens, eene onbe-
VERKOOPER
I-leier Verstraete, zoon
Valkestraat, Nieuport
86 kinderen.
11
105
ABONNEMENT
2,60 frank jaar
op voorhand betaalbaar
PRIJS PER NUMMER
r. centiemen
De klenkalen, doordrongen van fanatis-
me en kleingeestisheid, laten geene gele-
genheid voorbijgaan om ons, vrijzinnigen,
als godsdiensthaters, als vervolgers der
religie te doen doorgaan.
Wanneer wij niet aannemen, dat in
eene inrichting, gesticht om de aange
slotenen, wie zij ook wezen mogen te on
dersteunen, er spraak is van godsdienst,
dan vallen de klerikale gazetten boven
arm op ons lijf en trachten ons in de oogen
der lichtgeloovige kiezers af te schilderen
als godsdienstbekampers.
Dan schamen die klerikale gazettiers
zich zelf niet aan hunne politieke tegen
strevers, woorden in den mond te leggen
die nooit uitgesproken werden Zy hebben
immers voor leus Liegen en altijd liegen
er zal toch iets van over blijven
Dan schamen zy zich evenmin hunne
politieke vrienden, die in dergelijke geval
len vinden dat zwijgen onverbeterlijk is,
of overtuigd zijn van hunne onbekwaam
heid als de welsprekendste redenaars te
doeo doorgaan, hen als mannen voor te
stellen, diemaar den mond moeten openen
om den tegenstrever te verpletteren.
Wanneer wij schokschouderen bij het
vernemen dat de priesters ten huidige
dage, in plaats van den waren godsdienst
te prediken, zich aan het hoofd stellen van
alle soorten van gilden en bonden, dan
bazuinen de klerikale gazetten uit, dat
wij priestervervolgers zyo. Kan het nog
belachelijker?
Wanneer wij van gevoelen zijn, dat in
welkdanig openbaar bestuur, waar de
beambten betaald worden met het geld
van al de belastingsschuldigden, niets
anders zou mogen gedaan worden dan het
werk voor dit bestuur te verrichten, om
dat onze centen toch zeker niet moeten
dienen om de bezoldigde beambten alle
soorten van andere schrijf werken te doen
uit voeren, dan luidt het dat wij iemand
onrechtveerdig bekampen.
Zijn er dah in de klerikale rangen geene
bekwame mannen meer te vinden, die
zich aan het hoofd van welkdanige nuttige
inrichting willen stellen?
Zyn er dan in de klerikale rangen geene
mannen van wilskracht en eigenwaarde
meer aan te treffen die aan de priesters
durven zeggen Uwe plaats is in de
kerk, maar niet hier!
Of is het dan toch waar dat de priesters
overal en in alles, overtuigd van hunne
heerschappij, zich zelf altijd in de eerste
plaats zetten en de anderen, die zij als
zeer onderdanige schapen behandelen,
eene blinde hehoorzaamheid opleggen,
eene slaafsche onderdanigheid van hen
eischen?
Of staat de priester er maar aan ’t hoofd
om met den godsdienst als wapen, de po
litiek in alles te mengen?
Worden er dan in ’tklerikale kamp geen
bekwame mannen meer aangetroffen, die
zich een weinig verdienstelijk willen ma
ken en hun vrijen tyd aan werk van alge
meen nut durven besteden?
Want zich verdienstelijk maken mag
Wij ontvingen reeds belangrijke arti
kels, die wij volgaarne hebben opgenomen
en waarvoor wij de vrijwillige inzenders
hartelyk danken.
Eenige ongeteekende bijdragen werden
ons echter ook toegezonden. Hoe belang
rijk en ernstig die ook wezen mogen,
kunnen wij die volstrekt niet laten ver
schijnen.
Alle medewerking, hoe gering die ook
zij, is ons zeer aangenaam; doch wy kun
nen die niet aanvaarden, indien die mede
werkers hunne bijdragen niet toekenen.
Onze volledigste geheim hou
ding Ih hen derhalve verze
kerd.
versteenen ook in macadam op eene breedte van
5 m. Het lid heer De Jaegher vraagt of er eerst
geene rioolen zouden motten gemaakt worden
onder het steenwerk en de heer schepen Huy-
ghebaert antwoordt hem dat de rioolen rltoos
zullen kunnen gemaakt worden op de kanten van
den Boulevard. Overigens zegt de heer De Jae
gher de zaak zal dienen onderzocht te worden en
deze werken zullen toch niet aangevangen wor
den, vooraleer volledige ontwerpen door den
raad zullen goedgekeurd zijn.
Het College stelt ook voor het herbouwen van
het slachthuis, vóór het aanslaande seizoen, in
de eerste reeks werken te begrijpen en stelt de
vraag of het zal herbouwd worden op de tegen
woordige plaats ofwel buiten de stad in de nabij
heid van den Tempelierstoren. Zonder een vast
besluit te nemen is de raad van oordeel het
slachthuis niet te herbouwen op de huidige lig
ging, doch gezien het gebrek aan goed water in
de nabijheid der hariogrookertj van M. Carbon-
nez zal het College boringen doen uitvoeren en
zien waar goed water te vinden is om dan in de
eerstkomende zitting eene beslissing te nemen.
Het lid heer Cool komt binnen.
2e Punt Schoollijsten 1909 1910.
De lijsten der kinderen recht hebbende tot
kosteloos onderwijs worden overgelegd en be
vatten.
Lagere gemeentejongenschool
Lagere gemeentemeisjesschool
Aangenomens meisjesschool
Deze lijsten worden met algemeene stemmen
aangenomen.
3C Punt Aanbesteding vuilnisdienst.
De beeren Vanduynslaegher en Lievin Lom-
baert, de voordeeligste aanbieders, worden als
aannemers verklaard mits de jaarlijksche toelage
van 1560 fr.
heid werd hier door geen enkel der i
raadsleden gepleegd. Hij is dan ook ge- s
heel verwonderd dat de Secretaris in zijn verslag
aan verschillige leden dergelijke daad ten laste i
legt. Overigens had een lid zich moeten veroor- 1
looven hem zulke viaag te stellen hij had hem
onmiddellijk het gepaste antwoórd gegeven en
hem onder andere gezegd dal, als liberaal, hij
voor princiep hdeft de grootste verdraagzaam
heid en den eerbied voor andeisdenkenden.
Wal belreft zijne opmerking Over het mengen
van den godsdienst, in zake der visschersgilde,
Hij stelt dus vast dat moest het gebeuren dat een
visscher zich aanboodt die geen godsdienst be
lijd, hij onmeedoogend uit de gilde zou gesloten
en bijgevolg van allen onderstand beroofd blij
ven. Zulks bewijs met welken geest van onver
draagzaamheid de inrichters dezer gilde
bezield zijn. De HH. Pattyn, Rybens on de Secre-
eretaris bestrijden de zienswijze èn de gezegdens
van den heer De Jaegher die zij beschuldigen
deze redetwisting te hébben uitgelokt en den
godsdienst te hebben bestreden.
De heer De Jaegher zegt dat het wel jammer
Is dat er alhier geene stenographen zijn,
want dat men alsdan verwonderd zou zijn bij ’t
vernemen wal hier eigentlijk gezegd wordt. Hij
3 met te zeggen dat hij het verslag als b'e-
leedigend voor hem aanschouwt doch zich verre
boven deze beleedigingen weet te stellen.
He proces-verbaal wordt vervolgens goedge
keurd met 6 stemmen te en één (De Jaegher) en
ééne onthouding (M. Stroom afwezig bij de laat
ste zitting).
PuntLeaning. Gebruik der gelden. Aan
duiding eener eerste reeks werken.
De Secretaris geeft lezing van een schrijven
van de Maatschappij van bet Gemeentekrediet,
l|et stadsbestuur verwittigende dat de stad Nieu
port gemachtigd zijnde tot bet aangaan van eene
lèening van 255,00) fr., de gelden ter beschik
king der stad zullen gesteld zijn met 1 Juli 1910.
^venwel kan de stad de vervroegde betaling
verkrijgen hetzij de geheele hetzij ten deele mits
betaling van den interest aan 3,50 fr. p. h. per
jaar, mits bemachtiging te verleenen door de
bestendige deputatie. Het schepencollege stelt
voor de toelating lot lichting te vragen van de
somme van 139,000 fr. ten einde 100,000 frank
terug te geven aan de Burgerlijke Godshuizen,
4,000 fr. aan het Bureel van Weldadigheid,
20,000 fr. verschuldigd aan het Kerkbestuur en
15,000 fr. te betalen voor het bluschmaterieel.
Het iid heer De Jaegher stelt voor de leeningen
aan Burgerlijke Godshuizen en Armbestuur
slechts terug te betalen met 1 Juli aanstaande,
vermits den Interest nu betaald slechts 3,25 fr.
beloopt en dat de gelden voortejchleten door het
Gemeentekrediet zullen interesten aan 3,50 fr.
De heer schepen Huyghenbaert vermeent dat de
Godshuizen dit geld eerder zullen noodig hebben
voor het herbouwen van het hospitaal en de Se
cretaris zegt dat alhoewel de gemeenteraad van
daag de lichting dezer gelden vraagt, er niet
onmiddellijk moet gebruik van gemaakt worden
en dat het College slechts van deze toelating zal
beschikken naar mate de noodwendigheden.
In deze voorwaarden wordt de aanvraag tot de
vervroegde uitbetaling van een gedeelte der
leening met eenparigheid van stemmen aange
nomen.
De heer Burgemeester zegt dat er vervolgens
moet vastgesteld worden welke werken er nu
eerst zullen uitgevoerd worden. Hij stelt voor in
naam van het College in de eerste reeks te be
grijpen het besleenen van de oude Veurnevaart-
straat op eene breedte van 4 meters.
Voor den Boulevard vraagt het schepencollege
of de bestraling zal geschieden ten geheele of
ten deele en in kasseisteenen ofwel in macadam.
Gezien den te hoogen inkost om den Boulevard
te kasseien beslist den raad dezen ten geheele te
Het assissenhof van Westvlaanderen
komt een vonnis te vellen dat door allen
die de treurige zaak met spanning gevolgd
hebben met vreugde werd begroet.
Het heeft onzen stadsgenoot de heer
Polydore Van Houtte, met eenparigheid,
na eene meesterlijke pleidooi van onzen
stadsgenoot de heer advokaat Alberik
Deswarte, vrijgesproken.
Wij wensohen den heer Pol Vanhoutte,
die zoo zeer de genegenheid onzer bevol
king geniet, hartelijk proficiat.
Mocht de zedelijke marteling, het ziels
verdriet de smart der vertwijfeling die hij
heeft onderstaan hem thans de noodige
kracht schenken om den dubbelen plicht,
die nu als vader op hem rust, met de
grootste nauwgezetheid te vervullen!
Mocht de sympathie, die hij alhier alom
geniet, een balsem wezen voor zijn diep
getroffen hart!
Wij bieden ook onze beste gelukwen-
schen aan zyn knappen verdediger, den
talentvollen advokaat meester Alberik
Deswarte.
Het zou ons te ver brengen moesten wij
hier den lof herhalen, die alle groote dag
bladen over hem spreken. Het zal voldoen
de zijn te melden dat zijn meesterlijk pleit
rede de vurigste bewondering opwekte
van al de toehoorders. Onbetwistbaar is
bet, dat zijn krachtig woord, dat zijn ta
lent als rechtsgeleerde, er veel toe bijge
dragen hebben om de gevoelige snaar der
gezwoornen te treffen en den beschuldigde
aan het soms overbiddelijke gerecht te
Zitting van den 22 October 1909, om 5 1/2 ure
namiddag
Afwezig bij ’t aanvangen der zitting M. Cool
en M. Dewaele.
De heer Burgemeester verklaart de zitting ge
opend
De heer Secretaris geeft lezing van het proces
verbaal der zitting van den 24 September 11. en
op de vraag van d’heer Burgemeester of iemand
opmerkingen heeft te maken verklaart het lid
heer De Jaegher dat hij tegen dit proces-verbaal
zal stemmen om reden dat er zinsneden en be
weringen in voorkomen die noch door hem noch
door de andere leden van den raad werden uit
gesproken bij de bespreking der gevraagde toe
lage voor de visschersgilde of van de beg rooting
der Godshuizen Het lid heer De Jaegher zegt dat
hij enkel heeft gevraagd waarom den godsdienst
moest gemengd worden in de zaak van onder-
gen bijstand, meer niet, en dat op de bemer
king van den heer schepen Huyghebaert dat den
raad da standregels der visschersgilde niet had
te bespreken, hij heeft verklaard dat zijne aan
merking gestuurd was tol de inrichters der gilde.
Voor wal aangaat da zinsnede vermeld in hej
proces verbaal als zouden verschillige leden ge
vraagd hebben of ik tegen den godsdienst ben,
Op zondag 14. November toekomende
geeft de aloude, overal gunstig gekende
fooneelmaatchappij «Rhetorika» onder de
zinspreuk van Van Vroe Scepe dinne
in het lokaal Willemsfonds, Volkestraat,
haar eerste wintervertooning die zal be
staan in Een Spiegel, drama in drie be
drijven van Nestor De Tiére. De naam van
den gekenden schryver alleen zegt reeds
genoeg; dit stuk vol stichtende zedelessen,
vol gemoedelijke toestanden zal voorzeker
de moeilijksten bevredigen.
Als blyspel zal men opvoeren De
Wachter verliest door H. Van Peene.
Dit typisch theaterstukje is overal genoeg
gekend om er verder over uit te weiden.
Allen die een genoeglijken avond willen
doorbrengen; komen naar Rhetorika’s
vertooning; de ruime zaal van het Wil
lemsfonds moet dien dag nogmaals te klein hesJqjt
zijn.
het toch niet genoemd worden, wanneer zegt het ltd heer De Jaegher, dat iemand
men het noodige werk doet uitvoeren van t rekening durven vragen over zijne
I godsdienstige gevoelens, eene onbe-
bedienden betaald met het geld van Jan en sohoftheld ls> eu deze onbescnoft-
alleman!
DRUKKER
JOSEPH HA&CK
Statiestraat, Oudenaarde
Aunoncennriis 0 15 fTperdrukregel. - Rechterlijke aankondigingen 0,50 fr. per drukregel. Het recht annoncan te weigeren is voorbehouden. - De annoncen artikelen
en mededeelhmeèmoeten vóór den Donderdag middag in het koffiehuis Willems Fonds, Valkestraat Nieuport besteld worden. - Alle artikels of mededeel.ngen, bestemd voor
voor liet Weekblad van Kieuporl en Kanton moeten door den schrijver onderteeki nd en onder gesloten omslag ingezonden woiden. Het recht van op a e
voorbehouden en de volstrekste geheimhouding gewaarborgd.
