I
Leest! Leest!
Allerhande nieuws
Buurtspoorwegen.
Eerst oompke en dan....
Over ’t een en ’t ander
klerikale logiek
Waar blijft de stadsreke
ning van verleden jaar! Is
die nu nog niet gereed? Of
bestaan er voor Nieuporls
stadsbestuur geene wetten
en reglementen? Of moet er
misschien iets gearrangeerd
worden? Of is er zoodanig
veel over dat zij niet weten
hoe parten en deelen?
En de begrooting van
1910? Waar blijft die? of zal
die ook weer negen maan
den te laat voor den dag ko
men???
Gaten in de kas
Eerst geldverbrassing en nadien de
noodzakelijkheid
sedert lang ge
ve r-
percent verhooging bijkomt.
Dat is klerikale logiek!
verbeleringswerken voor het daarstellen eener
behoorlijke haven zal nooit geene spraak meer
wezen, maar nu er door mangel aan plaats reeds
een gewar Is ontstaan, dat het zdnken eener sloep
veroorzaakte, wordt de toestand min of meer be
denkelijker. Wat er hel einde van zijn zal Is
moeilijk te voorzien.
Men nadert met rasse schreden Mei 1910; en,
-zooals gewoonlijk, zullen de klerlkalen tegen
dien lijd met hunne eeuwige valsehe beloften voor
den dag komen.
Qui vivra, verra.
Snieders, Sleeckx, Guido Gezelle, Styu
Streuvels en zooveel anderen.
In de boekerij van het Willems-Fonds
zijn meer dan 3.000 boekwerken voorban
den met do meeste zorg uitgekozen, die
aan iedereen kosteloos ter lezing worden
uitgeleend en die door iedereen mogen
gelezen worden. De jongeren vinden er
luimige werkjes; de ouderen aangename
verhalen, sehoone reisbeschrijvingen, enz.
de ambachtsman vindt er leerrijke werken
over zijnen stiel, over de nieuwste uitvin
dingen en ontdekkingen handelende, enz.;
zij, die een zekeren graad van ouderwijs
bezitten, kunnen er de beste wetenschap
pelijke en geschiedkundige werken beko
men. Er is dus keus voor allen!
Bezoekt dan ook allen de boekerij; doet
de kinderen lezen, doet hen voorlezen in
den huiselijkan kring; leest zelf ook. Het
zal de zucht naar meer kennis en weten
schap in ons doen ontstaan en kennis is
macht!
De boekerij is alle zondagen van 11 tot
12 uren open. De boeken worden aan
iedereen KOSTELOOS ter lezing uitge
leend. De lezers worden nochtans vriende
lijk v- rzocht er zorg voor te dragon.
Al wie kan, ondersteune ook het Wil
lems Fouds in zijne veelzijdige werkzaam
heden, door lid te worden dezer nuttige
instelling.
en
wanen
De
met de
a dat
De winter met zijne lange avondstonden
--.s er aangenamer,
i tijd door te
leerrijke boe-
o-rnipke gozer- en o*k’ s'a-lliuisbazen
zien i j'i wanen vu eene goudmijn
denken te bezitten, geven maar uit met
milde band. Cadeau van eene pastorij met
grooten hof en nog 5000 frank er bij.
Voila, komt, maar bij en pakt maar mêe!
Riolen? Dat presseert niet...
Trottoirs? Da’s niet noodig...
’t En is nog geen kiezing!
Kasseiwerken? ’t kan nog wachten...
Verlichting? ’t is veel te klaar..
Eene nieuwe miidelbare meisjesschool?
Dat kunt ge peinzen?
Het kerkhof verbeteren? Wel de dooden
weten het niet... enz. enz. enz.
Voor de kerk en pastorij.
Voor parade en hoovaardij.
Is er altijd geld in kas!
En zijt ge daarmee niet kontent, Nieu-
portenaars hewel, ge moet het weten.
Bij koninklijk besluit van 25 October 11. wordt
eene toelage van 1000 fr. verleend aan de ge
meente Wulpen tot uitvoering van welken aan
buurtwegen. Aan Breedene 9000 fr. Eggewarts-
cappelle 515 fr. Woumen 6500 fr Veurne en
Coxyde 8000 fr.
Haring. Berichten uit Engeland laten
nemen dat de kolossale haringbanken waarge
nomen dal de Engelsche kusten, zich verplaatsen
in de lichtiug der Belgische kust. De haringban
ken die soms een kilometer en meer lengte heb-
beu zijn dit jaar buitengewoon talrijk en de En-
gelsche visschers hebben in de laatste tijden
echte mlrakuleuze vischvangsten gedaan,
vlsschers wisten waarlijk geen verblijf r.„
opbrengst hunner vangst. Het Is te denken
hel weldra de beurt zal worden voor onze vls-
schers om met volle ladingen binnen te varen.
Wanneer toch zal men er eens aan den
ken de kaai in behoorlijken staat te kas
seien? ’t Is oprecht schandalig; men treft
er putten aan van ecu halve meter diep!
Automobilisten, velocipedisten, voermans,
huurhouders, voetgangers, allen boflen er
om het meeste mede!
Droevig, droevig!
Ziehier de stal 1stik der ontvangsten die door
de buurtijzerenwegen van West Vlaanderen ge
durende de acht eerste maanden van 1908 en
1909 gedaan verdeu, voor het vervoer van reizi
gers, reisgoed en koopwaren
Oostande-Nieuport-Veurne
Thielt-Aeltre (paardentram)
id, id. (landelijke dienst)
Oostende-Blankcnberge
Oostende-Vuurtorenkwartier
Veurne-Yper
Hooglede-Thielt
Brugge-SJ uis-Heyst
Kortrijk-Wervicq-Meenen
Brugge-Swevezeele
Yper-Waasten
Aerseele-Kortrijk-Meenen
Dixmude-Poperinghe
Brugge-Knesselare-Ursel
Poperinge-Veurne-De Panne
Brugge-Aardonburg
Yper-Gheluwe
Oostende-Dixmude
Oostende-Westende (Baden)
253,056,15 235,4^33
3,803,50 3,764,40
35,128,40 33,392,37
281,855,44 332,617,43
29,739,45 37,732,08
135,618,82 123,320,33
81,620,87 76,220,44
159,713,58 183,386.54
71,769,44 70,672,27
62,866,42 62,352,85
67,959,74 66,667,98
148,554,93 152,870,09
51,006,75 52,020,58
32,421,65 33,083,61
106,836,41 109,122,92
28,907,94 31,145,70
29,570,70 29,587,50 -
57,118.08 58 ’39,30
173,264,95 194,274,65
Wij vernemen dat een liefdadig koop
man, wenschendede veiligheid der bewo
ners van Nieuport te verzekeren, vrijdag
aanstaande op de markt, aan een spot
prijs, een groot aantal bolluntaas-ns
zal te koop stelten.
Hij oordeelt dat, gezien den scbóonen
staat van de kasseiiug onzer straten en
de merkweerdige verlichting, die wij ge
nieten, sedert dat de contributien verhoogd
zijn, het hoogst noodig is dat elke inwoner
eene bollantaarn aan zijne deur zou
hangen.
Iedereen zal dien weldoener der Nieu-
portenaars den penning willen jonnen.
en burger, neringdot ner en werkman, tot deerlijk te verminderen. Nu eerst voor
het merg uitgezogen door de klerikale uil- I
buiterij, eeti ein lo willen stollen aan ‘te
ongehoorde geldverbrassingen, aan de
wraakroepende onrechtvaardigheden aan
de menigvuldige partijaanslagen en de
schandelijke verdrukkingen door de kleri
kalen sedert 25jaren gepleegd.
Het is hoog tijd dat het noodlottig tijd
perk dezer hatelijke dominatie een einde
neme. Belgie zupht naar meer vrijheid,
naar meer gerechtigheid, naar wijzer en
spaarzamer bestuurders. Daarom zullen
wij in dichte gelederen hand in hand, ten
strijde trekken, de onderduimsche werkin
gen aan *s lands vijanden weten te verij
delen en verdedigers van onze zoo talrijke
verdrukte medeburgers doen zegepralen.
Aan het arrondissement Veurne Dixmu-
de-Oostende de eMMtde plicht, mede te wer
ken tot den trio|^Ber vrijgezinde man
nen, die de toekMende meerderheid in
de wetgevende kamers zullen uitmaken.
Wij zyn dan ooI^Mogst gelukkig te ver
nemen dat al de vrijzinnige politieke korp
sen van het arrondissement eenpariglijk
de uitmuntende keus reeds gedaan heb
ben van de kandidaten voor deze belang
rijke kiezing van Mei 1910; namelijk
Als eerste kandidaat Mijnbeer Adolf
Bnyl, uittredend volksvertegenwoordiger;
Als tweede de heer Desiré Serruys Jean
grondeigenaar te Ghiste1, plaatsvervan
gend Senator;
Als eerste plaatsvervanger Mijnheer
William Van Sieleghem, advokaat te Dix
mode, en als tweede Mijnheer Achille De
Cock apotheker en Schepen der stad Oos
tende.
Met zulke uitstekende mannen aan het
liootd onzer lijst, die binnen kort zal vol-
ledigd worden, mogen wij, vrijzinnigen,
met moed den strijd aanvangen. Immers
in dorp en stad werden deze namen toe
gejuicht en door gansch het arrondisse
ment stijgt een kreet op, een zucht, naar
meer vrijheid, naar meer broederlijkheid,
naar meer rechtvaardigheid. Zulks kan
enkel bekomen worden door de verdwij
ning van ’s lands huidig bestuur: van de
volksverdrukkers, de uitbuitens van ons
geliefde vaderland.
De handen uit de mouwen en nietgerust
om Vrijheid en Recht, om Waar
held en Vrede te doen zegepralen.
Na lang talmen en zoeken, na vele
beloften en voetstappen bij vriendjes, is
ons klerikaal stadsbestuur er dan toch
eindelijk in gelukt, niettegenstaande de
onvoldoende verhooging van contribution,
de voorgestelde leening van 255000 frank
te mogen aangaan.
Al de schoonste en beste gelegene bouw
gronden heeft de stad reeds verkocht; de
de inkomsten van die verkoopingen zijn
verdwenen en besteed aan de meest on-
noodige en nuttelooze dingen. De schuld
101000 frank voortkomende van den aan
koop dier gronden dient eerst betaald te
worden.
Als sneeuw voor de zon smelt de lee
ning reeds. Maar er was nog schuld en
eene schuld voor ’t algemeene welzijn
de stad moest nog 20000 frank uitbetalen
voor de herstelling der kerk. Legt ze
maar; onze schijven gaan vliegen.
Wie nu denkt dat het overschot moet en
zal besteed worden aan nuttige dingen,
slaat weeral den bal mis. Eerst de parade,
de noodige parade volgens de klerikalen.
15000 frank schuld voor de pompiers te
leeren schieten en portez armes te doen
of riolen des zondags te kuischen! Kan het
nog belachelijker? Zitten wij nog niet ge
noeg in de krot om dergelijke dwaze uit
gaven te doen; Indien die 15000 frank
moesten dienen voor aankoop van blusch-
materiaal en al het noodige dat dienen
moet om in geval van rood branden te
blusschen; wij juichten met twee handen
te gaar dien maatregelen toe! Maar kos-
tumen en geweren en sabels en eponlet
ten, en kaplaarzen en pinhelmen en witte
en zwarte kepis en shakos en kardoezen
etcetera! Oh la la! la la!
Dc goudklomp van 255000 frank begint
Verschillige inwoners vragen ons af
waarom in de slachthuisstraat, die voor
het kuischen der lamense 'riole is opon
gelegd geweest, de putten niet behoorlijk
gevuld worden, vooral met de sehoone
verlichting die wij hebben.
Wanneer wij doen uitschijnen op welke
verontrustbare wpze de nationale schuld
van België aangroeit, dan vinden de kleri
kalen dat wij de waarheid verdraaien. Zij
zijn van gevoelen dat, hoe meer schuld
een land heeft, boe meer welstand er
lieerscht. Die schuld wordt maar gemaakt,
volgens hen, om wagons en treinen en
andere, materieelen aan te koopen, die
moeten bijdragen tot de ontwikkeling en
den vooruitgang der natie.
De klerikalen vergeten er echter bij te
voegen, dat al dat materieel lang zal ver
sleten zijn, vooraleer de schuld, daarvoor
aangegaan, zal uitgedelgd zijn en intus
sehen is er natuurlijk weeral andere en
grootere schuld gemaakt. Dat dient ook,
volgens de klerikalen, om haveus aan te
leggen en te verbeteren, ten einde den
stofïelijken welstand van het volk te be-
haitigen. Ehwel, als ’t zoo is, dan mogen
wij, Nieuportenaars, vrank en vrij ver
klaren, dat, als er veel, heel veel schuld
is in ’t land, wij in die schuld toah geene
schuld hebben. Beziet maar de haven
schepen stranden, blijven vast ziften;
booten breken, anderen moeten afbreken;
schutten verpletteren; Welstand in den
vollen zin van ’t wooid!
En als ons land zooveel welstand geniet,
omdat het door zijne schulden, op goeden
economischer, voet is ingericht, hoe komt
het dan dat slaatsrenten, die enkel jaren
aan pari stonden, thans nog altijd rond de
95 gaan? Is dat misschien een bewijs van
dien welstand?
Dat de klerikale pers er een handje van
heeft om aan het volk appelen voor citroe
nen te verkoopen, dat is sedert lang ge
kend.
*t Zal ons dus niet verwonderen als de
klerikale stadbuisbazen bij Imogen bij laag
zullen beweren, dat stadsfiniancien in
bloeienden toestand verkeeren.
Eu als ge dat, zooals den ongeloovigen
Thobias niet gelooft, beziet dan maar uw
contributiebrief. Daarop ziet ge ’tbest.!
En als ge vindt, dat er met al dat ge
leend geld zoo bitter weinig gedaan wordt
ja, dat het hoogst noodige ontbreekt weest
dan niet verwonderd als er nog zooveel
Nieuwe ontdekkingen.
De beer Buyl, liberale volksvertegenwoordiger
voor Oostende, die onlangs op een tekort van 10
mlllloen frank heeft gewezen In de kas der ou
derdomspensioenen heeft eene nieuwe ontdek
king gedaan In het Rekenhof.
De kas voor plaatsvervanging In ’t leger waar
uit de regeering reeds 5 mlllloen fr. haeft geput
voor het bouwen der versterkingen van Antwer
pen, wordt sinds 1904 dapper aangesproken voor
het betalen van allerlei toelagen in het leger.
Om geen interest te betalen neemt de regee-
ring bij voorkeur hare toevlucht tot de lichting
van kapitalen voor andere doeleinden boatemd.
Daaruit spruiten de gewaande boni’s waarmea
men de kie.ers verschalkt dia anderzijds het
deficit niet kunnen vaststellen dal later zal kost
wat kost moeten aangevuld worden door het
liberaal ministerie dat de klerikale regeering op-
volgen zal. {Laatste Nieuwst
Wij wenschen onzen ieverige volksvertegen
woordiger M. Buyl van harte geluk over zijna
grocte werkzaamheid die de knoeierijen van het
ministerie in het daglicht brengt en alzoo aan
de nog verdwaalde menigte de oogen zal doen
opengaan
Er heersebt steeds drukte aan de vlotkotn var*
Nieuport men werkt viijftigaan het maken van
eenen nieuwen kaaimuur. Een kaaimuur in on
zen bassjn dat hadden we tekort. Er was wel
licht soms geen plaats genoeg aan de loskaaien>
zou men geneigd zijn te denken, ’t Was nochtans
nooit zoo. Waarom en voor wie dus dit kostelijk
werk? ’t Is en ’t blijft een raadsel. Nog meer staat
men verwonderd dat er spraak is er nog een
stuk aan te bouwen. Die sehoone cadeau zal aan
onze schatkist zoo wat 350.000 frankjes
kosten, wanneer alles eens zal voltooid wezen.
Een vierde mülioenü! En zeggen dat we met het
dubbel dier som bijna onze volledige havenwerk
ken zouden kunnen bekomen, of zou de noodza
kelijkheid dezer havenwerken nu nog niet bewe
zen zijn? Nieuwe handelsfirma’s zijn zich alhier
komen vestigen allen hebben hunne vergun*
ningen of magazijnen op of rond de kaai, dus
geene enkele stoomboot zal ooit de nieuwe kaai*
muur in de vlolkom aandoen, tenzij eene enkele
firma omdat bare magazijnen nabij de vlotkom
opgericht zijn.Zoo de belanghebbenden rechtzin
nig willen spreken zullen zij nochtans met ons
bekennen dat ze zich nooit in moeilijkheden en
vooral in de onmogelijkheid bevonden behoor
lijk de lossing- of ladingsbswerkiogen te doen.
Als men langs een anderen kant nagaat hoe
veel moeite het kost het noodige te bekomen
voor gewonen onderhoud der haven, voor noodi4
ge herstellingen aair steenwerk, staketsels, vlot
kom, afhankelijkkeden, enz. dan staat men op
recht stom over die misplaatste mildheid dd
staat zal nu denkelijk door die uitgaven niet tot
op ’t uiterste gebracht worden ’t is maar een
vierde millioentje te méér bij ’s lands vier
milliard schuld!
Waarom dan toch niet eerst wat gezorgd voor
aandere ontegensprekelijke nuttige werken?
Men zag een tiental dagen geleden, door de 2
der 3 burgemeesters van stad begeleid, een hoog
ambtenaar door den staat afgevaardigd, zich ter
kaai begeven om te onderzoeken indien er wer
kelijk plaatsgebrek voorde schepen voor handen
was.
bene mooie gelegenheid om dien persoon uit
te noodigen de gansche havengeul bij lage tij
eens te willen komen nazien. Men had hem kun-
aen loonen wal nog overblijft van Belgie ’s eeni-'
ge natuurlijke haven; men bad nadien kunnen
aandringen om van de Regeering tot iets te be
komen nu het bewezen Is dat de beweging in de
haven van ongeveer 65 °o is vermeerderd Of
zou men zooals eenigen lijd geleden nu nog ter
Kamer durven antwoorden Het nut der haven
van Nieuport is niet bewezen.
Natuurlijk van het gezamenlijke der groote
is aangebroken. Wat is
wat is er nuttiger dan dien
brengen met het lezen van v_„
ken, van de meesterwerken onzer vlaam-
sche schrijvers Conscience, Willems,
Gezusters Loveling, Vrouw Courtmans,
