Mannen van woord
Te Deum’s
Met de 20,000 tr. verkoop
van grond?? Neen, deze zijn
weg en den re.
Met de betaalde contribu-
tien??? Neen, deze zijn ook
op.
Uwe macadam moet nu
betaald worden met gekt van
de nieuwe leening waarvoor
gij inwoners van Nieuport,
uwe contribution hebt zien
verhoogen sedert nieuwjaar
lest!!!
Wat denkt ge van zoo een
Bestuur???
De Coupe-Gorge
Rechterlijke kronijk
P11®ster-leeraar veroordeeld tot 4
jaar en 3 maanden gevang.
Een macadam weg zal nu
Zooals altijd is het nogmaals huichelarij I gelegd worden in de CoilDe-
tn onze stadbuisbazen, zooals immer
Philharmonic.
de'Xd^00?^ S,adZee'' Vele p0re00,0n
I va.1 Goupc-Gorg-i. D«e v^kooping
zëna r^‘arP meer dan d“i-
dXfWmX^6e3Chal WÖrden' Waarkal
■>elVa"mZ"de T n°^0a'ldks d88™nd
XntX’„ pe:soo,,ee10 belastingen en de
gevestigd hebben. '“irln«Joeners d'« 08 alch
ledergoed bestuurder zoude z’ch
ben met de 20.000 franken aan
gronden, de nocdige werken c"
toegang van de nieuwe wijk
veilig te maken. Doch ge zijt
slad h-eft de 20.000 fr.
j Jan en Pier
Gelijkheid en Rechtvaardigheid
begïvinVl "en 'Vij °DS 'le stembus
dX ,r n VaQOns’ grootste ge
zelfs, zullen, om onze zienswijze
Stemb.défCht ‘e drUkken eeu
stembuefje ontvangen. Anderen, ontvan-
ommH6* 6D n°gaD kr‘in drie-
he d° w. VerS0.hil? Waarom ,lie on?e'Ük-
v.X“T ■■«-
ter
eens
uiinoedfgingsbriefje
huizen verpest. De steëmesl ligt nu daar te rot
ten en stinken; ook ware de zomer warm geweest
voorzeker zouden besmettelijke ziekten zijn utt-
gobroken. want op zekere plaatsen is de stank
onverdraaglijk. Ziedaar wal gij, bewoners der
Coupe Gorge, te danken hebt aan het wijze(II)
gemeentebestuur.
Beste lezers, is die toestand, is die handelwijze
niet wraakroepend!
in stad.
a aan-
die zij maken, ald' maatregelen die zij
n ‘imn. n’los -v <1.; >.i is ten hun-
n ju -pr.Qlij i-
Aan die schreeuwende onrechtvaardigheid
aan al die hatelijke voorrechten zult gij
weldra een einde stellen. In Mei 1910 moet
het rechtzegenpralen over bevoorrechting
moet de vrijheid den hatelijken dwang
versmachten, opdat de gelijkheid in alles
en voor allen zegeviere om vrede alom te
doen heerschen.
ren van catechismus en heilige geschiedenis;
voor de andere ''«jkken blijft w-inig ever.
Dikwijls op de.i buiuu h <1 m .sier oük sier
en moet hij meer in de kerk zijn dan hij in de
school vertoeft. Hieruit volgt dat zijne leerlingen
altijd verten achter zijn bij de kinderen van den-
zelfden ouderdom, die de officieels scholen be
zoeken En, daar de kin leren van weinig bemid
delde ouders vroeg de school verlaten, weten die
arme kleinen, die het ongeluk hebben naar ka-
i i /lie/e scholen gezonden te worden, weinige
j tren na ze verlaten te hebben, meestal niets
meer.
Sommige meesters en meesteressen drijven
het in die scholen nog verder. In een dorp der
provincie Antwerpen durfde de kathol, school
meester de kinderen gedurende zijne lessen de
klas in en uit en de straat op laten loopen. Maak
ten de kleinen te veel gerucht, dan staakte hij de
les tot dat ze gedaan hadden, zeggende Doe
maar, ik heb tijd genoeg, meent gij dat ik mij
hier voor u zal kr...
In ’tzelfde dorp op de nonnenschool kregen de
kinderen die geld meebrachten ’s morgens in
den winter een kopje koffie en mochten bij de
stoof gaan slaan. De anderen kregen niets en
moesten de koude maar verdragen.
In eene school in West-Vlaandeien geeft men
in de lagere klassen een beeldeken aan het kind
dat het schoonst slaapt in de klas.
Moeten wij ook het spellewerken aanhalen in
de klerikale meisjesscholen op den buiten? waar
de nonnen handel drijven in kussens, stokken,
garen, spellen, patronen en er natuurlijk veel
geld mee verdienen, en dan nog de ouders en
kinders dwingen hun de kanten af te staan aan
prijzen onder de waarde om alzoo nogmaals veel
profijt in hunnen zak te steker? Die exploitatie
van de spellewerkscholen op den bulten zou
moeten verboden worden door de gemeentebe
sturen, Ook roepen wij de ernstige aandacht op
der staatsopzieners van het lager onderwijs, ge
last met de gesubsidieerde aangenomene en offi-
cieele meisjesscholen te bewaken.
Dat zijn eenlge staaltjes van katholiek onder
wijs op den buiten.
Stel daartegen, onder anderen, het voorbeeld
van het dorp Moerbeke waar de liberale familie
Lippens met haar eigen geld eene school onder
houdt, en dat uitmunt onder alle omliggende
dorpen, door de geleerdheid, de beleefdheid en
de beschaving zijner inwoners, alleen door den
invloed van gezegde school. Stel ook daartegen
de erkende degelijkheid der nog bestaande, niet
liberale, maar officieels scholen, en oordeelt. I
Wij lezen op eeu t
tot de Te Deum’s gezonden aan overheden
én ambtenaars van stad en staat de vol
gende zinsnede Om aan eenieder
de gelegenheid te gewen deze
plechtigheid hij te wonen,
heeft hek sehepeneneollege he
slist voortaan de Te l>cuin’s te
vieren den zondag na «1 Juli
en t5 November
zin.
P. En ’k geloove kik, Jan, dat ze
daar den rook niet ga smaken. Kikt e kee,
de bcgrooting van van de jare sluit maar
etfen en daarin zin al de nieuwe contribu
ties voorzien en begrepen. Wat moet toen
zin verleden jaar?
J. En hoe zal ’t zin ten naaste jaar,
Pier?
P. D’as een ander paarmouwen, Jan.
’t Is toene dat den aap voor de pinne gaat
komen.
J. Ten ware Pier dat ze niemendalle
deden; geene werken, nog een beetje meer
parade, en een beetje minder licht...
P. En niet, anders doen dan zorgen
voor ulder eigen, ulder kozintjes en nicht
jes en andere vriendjes.
J. As ’t ma& blijft duren, Pier!
om deze
verkoopen. Zij
gevuld die nu
afloop gracht
steemest. Niet
achtergronden van
maar
Ie
Wij hebben reeds verscheidene malen den slech
ten staat van onze straten, alsook de huidige
■■^DQrillfitftriSChe verlichting der stndLhesprokan
uoch, wat alle gedacht te boven gaat, is de
toestand der Coupe-Gorgestraat ’t is oprecht
schandelijk. Wij zeggen straal, doch modderpoel
moeras ware veel gepaster, en Inderdaad alle
verkeer is er bijna onmogelijk geworden; met
men er zich te voet in begeven, zon
de knoesels in het slijk te zaken
moeite kan
der niet tot over
’t is erbarmelijk.
En de verlichting dan .- drie lantaarns voor
zulke lange straat ’t |s ar eene hel ’savonds; en
die toestand is er zooveel te ge raarlijker daar de
bevolking er meestendeels bestaat uit beambten
of werklieden, die uit noodzakelijkheid voor hun
bedrijf, verplicht zijn ’s nachts uit of naar hunne
woningen te gaan. Als we dien schandelijken
toestand van de Coupe.Gorgestraal nagaan, slaan
wij verontweerdigd over de doensvijze van
°nz® Stadh“l,msDneD tegen over de zooveele
kleine burgers die in de
-k genomen hebben.
Dat, zooals alle voorgaande jaren,
muziekfeest hartelijk gevierd zal wórden
valt niet te betwijfelen.
Allo? muziekanten en eereleden
goed ’t hartje opgehaald!
b/" ziltined8r correctioneel rechtban’k van
sór uu LP ™d profes-
deren v “nd0rw|j3Sesticht uit West-Vlaan-
deren’ Ver™l«d oor „iet min dan twintig ua.
van onze stadliuisbazen, zooais immer nu.
durven ze nogmaals niet rechtzinnig hun gorge!! Met welk geld???
gedacht uitdrukken. Wij lieten ons gezeg-
gen, en zouden het gelooven, dat het niet
daarom is dat de Te Deums worden ver
schoven, maar omdat ze in de weeke den
Tap niet meer kunnen bijeenkrijgen, en
vooral omdat ze des zondags hunne pom
piers in hun beste uniforme kunnen ten
toon stellen, en alzoo trachten te bewijzen
dat de parade kostumen, dat de sabels en
geweren toch tot iets dienen.
Vroeger werden Ie Te Deum’s mut veel
plechtigheid gevierd; die dagen we-den
als feestdagen aanzien. Doch sedert dat de
katholieken aan het bewind zijn, sedert
dat zij in alles verdeeldheid gezaaid heb
be i, sedert dat zij in alles politiek hebben
gebracht, sedert dat andersdenkenden
dan zij, niet meer als Belgische burgers
worden aanzien, sedert dien tijd is dit
alles veranderd het volk is onverschillig I
geworden, en velen, aan wie die meester
makerij tegen den borst stuit, voelen zich
verplicht zich bij die betoogingen te ont
houden. Ziedaar tot waar het de klerikale
overdraaglijke alleenheerschappij ge
bracht heeft zjj moeten nu zelf bekennen
dat ze niet meer in staat zijn een behoor
lijk Te Deum in te rechten op den dag zel
ve om onze onafhankelijkheid teerdenken
ren. j --= t„
Zooals het nu te Nieuport zal zijn was
het sedert lang in al de boeren parochiën.
Ziedaar dus wel den geest van onze be
stuurders Nieuport gedurig onder zede-
hjk oogpunt verlagen en gelijk stellen met
ue kleinste boerengemeente?
Zondag ll. vergaderden de leden onzer
Philharmonie om, zooals naar jaarlijksche
gewoonte over te gaan tot de vernieuwing
van een gedeelte des bestuurs en verder
om de feestelijkheden van Sinte Cecilia
te bespreken. Talrijk waren de aanwezi-
gen en den bloeienden financieelen toe
stand der maatschappij werd door eene
salvo toejuichingen begroet. De nieuw ge
kozen bestuurleden heeten we welkom ’f
zijn voor onze Philharmonie gunstig ge
kende voorstaanders die alles wat in hun
ne macht is ten dienste onzer muziek zul
len stellen, om aan haren bloei mede ïe
werken. Met vertrouwen zien we dus da
toekomst te gemoet, onder meer werden
de feestelijkheden van Cecilia besproken
zij worden gevierd op 21 en 22 Novembeó
aanstaande.
De bijzonderste punten kunnen nage
noeg op volgende wijze als vastgesteld
beschouwd worden Op zondag avond, in
de feestzaal ten lokale; Groot Concert deor
de Maatschappij den leden aangeboden-
nadien Bal met tombola.
Op maandag middag ronde i„
Daarna Banket den werkenden leden
geboden en waartoe hunne dames worden
uitgenoodigd; daarna vermakelijkheden.
ons
Toen de groot® leening van 255000 frank in
den gemeenlerraad besproken werd was ook de
voorloopige lijst opgemaakl der wei ken die hier
mede zonden uitgevoerd worden.
Daarin kwam onder andere voor het bouwen
eener nieuwe staats middelbare meisjesschool.
En inderdaad, de staat had de 12000 frank van de
de assurantie en met een weinig erbij kon eene
nieuwe school gebouwd worden, voldoende aan
alle nood zakelijke vereischlen en voorschriften
van het ministerie. ’1 Ware verre van de 100
duizend frank zooals onzen fameusen schepene
pretendeert.
Een ontwerp van schoolgebouw was reeds ge
maakt geworden, door iemand die betor ’t vlaam-
sche spreekwoord i schoenmaker blijft b.j uwe
leest zou indachtig wezen want alles werd van
’t ministerie terug gezonden. Dit was overigens
niet te verwonderen, maar de teckenaar was een
politieke vriend, en bekwame mannen worden
in zulke gevalen over het hoofd gezi< n.
In die raadszitting verklaarde een onzer kleri
kale raadsleden dat die school voorzeker moest
gemaakt worden; hoe meer scholen, hoe beter,
riep hij triomfantelijk uil.
Doch wij kennen te goed de huichelarij der
klerikalen, om ons door hunne zoete woorden te
laten misleiden. Dat was gedaan om te trachten
den heer De Jaegher da nieuwe contributien te
doen stemmen, doch bij liet ;ich hieraan niet
vangen en hij had overvloed »an gelijk. Een
klerikaal mag men nooit betrouwen op zijn
voord. De kwestie der middelbare meisjesschool
bewijst het eens te meer.
Otereenigen tijd kwam ce zaak opnieuw in
den gemeenteraad te berde en vlakaf verklaar
den de klerikalen dat zij geene school zouden
bouwen.
Vanwaar die spoedige en onverklaarbare ver
andering van zienswijze?
Kwamen er misschien orders van groole en
kleine geestelijken?
Moet er misschien niets anders meer bestaan
dan kloosterscholen?
Oh! ’t zijn zulke mannen van woord, ’t zijn
zulke mannen met princiepen die klerikalen!
Bezitten ze dan geen greintje vrijheid meer
dat ze als slaafsche dienaars het hoofd buigen
voor vreemden dwang?
werkersgezinnen en IJ
nieuwe wijk hun intrek
Inderdaad, met de andere militaire gronden
werden de landen van de Coupe-Gorge door de
stad aan zeer voordeelige voorwaarden aange
kocht en betaald met de 10J.000 f,-, geleend bij
den met "a"10 S°m teru^“'’en wor-
255000 fraÓiker
van de kaaie.' I beeft^^có'upVcor^n mÓdd paradewerk0n
van geheel dat kwartier zonder iets "dóen
de talrijke werklieden die er wonen ót r -
hebben toch iets gedaan. Zij hebben de ‘h<iVer)Z'J
van de achtergronden wat afgevoerd
later als bouwgronden te knnnen
hebben alzoa de vestingsgracht
als land verpacht wordt en den
hebben ze laten vullen met
alleen hebben zij daardoor de
hahhet rgfna v'3 Onder Wa,er «“loken
hebben de drinkwater putton van de aanpalend,
1 D
1 i IE^’ Eb wel, Jan, wa zegde van ’t
I liberale Weekblad.
i i. Pot,ver<lekke' Pier- '“e gazette
1 1S f0rme geschiwen; ze gaan d’er op los
om ’t volk goed in te lichten. P
h Ja Znker’ Jan’ en ze thriven een
beetje van alles; ze sparen onze chefs niet-
J. En zen gelik ook Pier.
P. Z’en van eigen gelik, Jan. Onze
chefs zeggen wel dat de liberalen tegen
onze reltgte zin en das ze tegen onze pries
ters schrtven, maar ’k weet ik ’t beter
J. - Awel. Pier. Dat onze bazen 'een
beetje meer de voorschriften van den ca
techisinus volgden, ze zoen zider dat toen
I me kunnen schriven.
P- “7 ,Da sPreekt lik een boek, Jan. ’t
En is met genoeg van te zeggen luistert
naar mijne woorden, maar wel zie oo
naar mijne werken
J. En 'k geloove dat ze nog vele niet
willen in ulder gazette zetten, uit respekte
voor ulder lezers. »p«Kie
P. - Da’s wel meugelik, Jan, maar jon-
sehri’vnn88118’ Z0 zoen toch zoovele moeten
i sein i ven.
J. Awê, awê. Das ze moesten weten
wat dat me wider weten.
p. O gy brave vent. Pies-je gi
goede trouwe dat ze zider alles niet welen’
Wel man toch! Zider zien zoo goed as
I wv der wat dat er ommegaat. Ze weten
dadde zoo wel als de steenen t
Daarbij usse kopstikken en loopen toch ook
in geen zakken en sommige van ulder zoen
veel beter doen wat minder te schreuwen
^S^^.libera,eD
’t Is azoo Pier.
ZevragenQachïerde^
waarlik^lat’er gaat pX'en te deelón
verhaast heb-
den verkoop der
uittevoeren om den
gemakkelijk, en
er wel mede. De
opgeslreken, heeft ze
i en
poel gelaten,
op
U OH W*g l JÜ1TJ
schreven Alle Belgen zijn gelijk voor de
wet Hieruit vloeit voort dat de wet ge
lijk moet zijn voor alle Belgen. Hoort ge
de klerikalen spreken, leest ge hunne da--
en weekbladen, dan stellen zij zich altij’d
en overal aan als de warmste verdedigers
van die gelijkheid.
Zien wij even rondom ons en gaan wij
de toestanden na, zooals ze zich hier en
elders voordoen, dan moeten wij in volle
rechtzinnigheid bekennen, dat nooit groo-
tere en meer bittere spotternij in’onze
grondwet werd neergeschreven. Dan staan
WU verbaasd over de schaamteloosheid
diÓr e-",’ dleZICh V00P bes®hermers
diergehjkheid willen doen doorgaan en
jaar In jaar uit, door elk hunner daden,
loor elk hunner gestemde wetten, een
klaar en ontegensprekehjk bewjjs geveD,
dat zy zich geenszins om die gelijkheid be I
kleunen en alle middelen hun goed zijn
m zelfs allen zweem van gelijkheid en’
rechtvaardigheid door rechtsmiskenning,
misbrmk van macht en invloed, openlijk
te verkrachten. p J
Jv om onze bewering te staven,
onte bare onweerlegbare bewijzen bij dó
iand. Ons doel is voor heden alleen te
wijzen op de gelijkheid, die tusschen de
Belgon, tusschen het volk van land en
stad en dorp bestaat wanneer zij geroepen
worden om uitspraak over ’t bestuur van
land en stad te doen.
kakn'dn^'1119 leZerS’ allpS Wat d® k,eri
In °P voo,'ha»'l wel berekend
heid"3' V at g0'en ZÜ om ongelijk-
heid en onrechtvaardigheid, als het maar
ten hunne voordeele is? En al de wetten
