van Nieuport en Kanton Voor VVaarheid Vrede! en f oor Vrijheid en Rechl! Concert-Voordracht op Zondag neccmber U>O!» om 4 ure zeer stipt namiddag IN HET LOKAAL, VALKESTRAAT Zalerdagfi December 1909 N° 10 Eerste Jaargang Wilems-Fouds - Afdeeling Nieuport Vrijmetselaars Godsdienst Geachte lezers en lezeressen j ,pri"ci?Lm J. DIERENDONCK Onze Vlaamsche Volksboekerij gevestigd in het lokaal, ia eiken Zondag van 11 tot 12 uren open. De boeken worden aan iedereen kosteloos ter letlng uitgeleend. twee beroemde brusselsche advokaten en door bun jongen konfrater M. Theodoor Verhaegon. Deze wierd zelfs berispt in de Namens het Bestuur): De Secretaris, De Voorzitter, P. F. DESWARTE VERKOOPER Pieter Verstraete, zoon Valkestraat, Nieuport OF»H]VBAF<E drukkingen te hebben gebruikt in eene tot het hof gerichte memorie, en erin ongepaste en weinig eerbiedige aantij gingen voor de magistraten die het on- onderzoek in zake gedaan hadden, inge- lascht te hebben. Verhaegen, die nochtans sedert 1817 vrijmetselaar geworden was, alhoewel hij zich nu als verdediger van drie geestelijke voordeed, had weldra eene uitgebreide en schitterende klienteel onder de katholie ken. Hij, vrijmetselaar, wierd zelfs den 4° April 1824, lid van den Kerkraad zijner parochie, en bleef het in 1842, wat hem niet belette in 1834 de Hoogeschool van Brussel te stichten, welke tot grondregel het vrije onderzoek aannam. Dat is dus wel een bewijs dat men tege lijk vrijmetselaar en voorstaander van een onzijdig onderwijs eenerzijds, verde diger van geestelijken en lid van eene kerkfabriek anderzijds kan zijn. Wie kan dan dan nog zeggen dat de vrijmetselarij vyandig is aan den katholieken godsdienst? Evenwel zal men misschien zeggen dat de toestanden nu zijn veranderd. Het is waar, maar daar heeft de vrijmetselarij geene schuld aan, maar wel de katholie ken. Onder het hollandsch bewind wierden deze verdrukt; moesten zy buigen onder de macht en dan versmaden zij de hulp van liberalen niet. In de eerste jaren der belgische onafhankelijkheid hielden zij zich ook nogal stil; maar weldra voelden zij zich te machtig, en zooals zij nu nog doen, begonnen zij hunne macht te mis bruiken. Weldra maakten zij hot ook al te bont, en de hatelijke kloosterswet, den verwoeden schooloerleg, het weigerender sakramenten, de onrechtvaardigheden, vervolgingen en broodroof jegens anders denkenden verplichten weldra deze, zich op verdedigingsmiddelen te voorzien Wie aanvalt, moet zich niet verwonderen op zijne beurt aangevallen te worden. De aanvallen van het pausdom tegen de hedendaagsche wetenschap, en namelijk het uitdagende Syllabus hielpen ook niet weinig de gemoederen verbitteren, en alzoo was de vrede voor goed gestoord. En nochtans, nu nog zijn de liberalen niet tegen den Godsdienst, maar tegen deze die ervan misbruik maken om zich als dwingelanden te gedragen. Er was een tijl zelfs dat katholieken daartegen opkwamen, en men heeft dezer dagen herinnerd dat M. Schollaert, vader van den kabinetsoverste, nog eene Bra- banconne gedicht heeft waarin hij zegde Que le curé reste dans sa chapelle Le professeur a l’Université... Dat de priester in zyne kerk blijve! Dat is ook onze leus. Deed hij dit, dan zouden de oude gewoonten van eerbied jegens hem herleven; maar de priester als politieke kiesdraver, als dwingeland be kampen wy, en zullen wij blijven bekam pen tot ons de krachten begeven. PRIJS PER NUMMER S centiemen Zooals het Weekblad in een voor gaand artikel reeds heeft doen opmerken, hebben de katholieken het voeral gemunt, in hunne aanvallen tegen andersdenken den, op de vrijmetselaars, welke zij als verwoede tegenstrevers van den Gods dienst willen doen doorgaan. Ter gelegenheid van de vijf en zeven tigste verjaring der stichting van de vrije Hoogeschool van Brussel, welke in deze dagen plechtig wordt gevierd, hoeft het dagblad Le Soir uit de Histoire de la Revolution beige de 1830 van DeBavay eene eigenaardige gedenkenis over Theo door Verhaegen, stichterdier Hoogeschool medegedeeld, waarmede wij eens te meer de valschheid der aantijgingen onzer tegenstrevers willen bewyzen. In 1821, onder het hollandsch bewind, wierden de geheimschrijver en de twee vicarissen-generaal van het bisdom van Gent voorloopig gevangen genomen en vervolgd voor het Assisenhof van Brabant w-egens opstoken tot ongehoorzaamheid aan de wetten. Zij werden verdedigd door De heer A. SBuysse, volksvertegen woordiger te Gent, zal spreken over Sociale toestanden der vlaainsche landbouwers. Die hoogst belangrijke voordracht zal opgeluisterd worden door Muziek- en Zangstukken uitgevoerd door kunstlief hebbers van Oostende. Ingang vrij en kosteloos. grondgedachte van gelijkheid en recht vaardigheid huldigt, dan zal die mijnheer de katholieke representant koelbloedig weg en zonder blozen verklaren Ja, vrienden, ’t is bet klerikaal ministerie dat die schoone wet heeft doen stemmen en hy zal er ook wel by voegen peist op mij als ’t kiezing is. Och ja, beste lezers en geachte lezeres sen, dat ie klerikale politiek; ze draait lijk wind. Hier is ’t wit, ginds is ’t zwart; voor den eenen kiezer is ’t zwart, voor anderen wit, al volgens de omstandighe den. «Als ik maar mijn zetel in de Kamers behoud, wat geeft my de rest zoo denkt mynheer de katholieke representant er over. En wij liberalen, wat denken wij over die wet? Och, laat het ons maar openhar tig verklaren, wy hadden meer en beter gewenscht. Wij moeten ons programma niet op zak steken; zooals voorheen moe ten wij ijveren naar meer gelijkheid en rechtvaardigheid. Alleman soldaat maar slechts zoolang als 't noodig is, want ver meerdering van krygslasten mogen er niet komen. Dat weze zooals voorheen onze strijdleuze. En nochtans, verheugd en fier, mogen liberalen en socialisten wezen over den eersten stap die gedaan werd. De klerika- len hielden er mordicus aan de plaatsver vanging te behouden, ja, in ’t begin wilde zij zelfs met hunne nieuwe wet, een ge deelte of liever een afkooksel der loting behouden. Dank aan liberalen en socialisten is de loting verdwenen, is de plaatsvervanging afgeschaft. HUN werk is het die batelyke voorrechten te hebben doen verdwijnen En dat is veel! O vaders en moeders, herinnert gij nog den tijd toen uw zoon naar de loting moest gaan? Herinnert gij nog den angst die u beklemde? Herinnert gij u nog de smart, die gij helt onderstaan, toen uw kind, dat ge misschien noodig had, een slecht nummer hadt getrokken, terwyl anderen die beter konden gemist worden, in dronken vreugde uw kind mis schien belachten? Herinnert, gij u nog hoe gij, in uwe eenvoudigheid, zoo vurig het gebed van Keizer Karei zat te lezen, mis schien wel missen deed doen, opdat uw zoon er uit zou wezen, terwijl gij aldus doende, het ongeluk van een ander men- schenkind bewerktet? En gij, jongeling, herinnert gij u nog hoe van aandoening en innerlyke smart een krop u in de keel kwam toen ge een slecht nummer had getrokken? Herinnert gij u nog hoe anderen, di 200 fr. gestort hadden, naar de loting trokken onder de spreuk ’t is voor 1300 frank dat ik lot? Herinnert gij u nog gy, arme werkmans- zoon, hoe hij, die een plaatsvervanger had gekocht en er zich uit had getrokken, ter wijl gy er in waart, u drinken liet om uwe smart, om uw verdriet te vergeten? ’t Is gedaan met dat alles. De zoon van mynheer den baron of kasteelheer de zoon van burger en neringdoener, de zoon van den landbouwer, de zoon van den werk man, allen zyn thans gelijk voor de wet. Geen onderscheid meer; in de kazerne onder ’t soldatenpak zal men ze niet meer onderscheiden; zijde aan zijde zullen zij er - k-ven als broeders, als vrienden, als kin- j beschuldigingsakte, om misplaatste uit- derpn van hetzelfde vaderland. j Kik zijn plicht en gelijken plicht voor alleji. Dat is den eersten uitslag van het aan houdend loffelijk streven der antiklerika- len, die steeds voor leus hebben Gelijk heid en rechtvaardigheid in alles en voor allen! Geachte lezers en lezeressen, maakt u ook apostelen der waarheid; zegt en ber- zegt hoe schoon de rol der liberalen is ge- wees;; opent deoogen en ooren van hen, die zich docr valsche beredeneeringen laten misleiden! En weldra is de heer schappij der klerikalen vaor immer gebro ken ABONNEMENT 3,00 frault per jaar op voorhand betaalbaar Willen wij samen eens wat praten? Ik hoor u reeds zeggen, ja, maar waarover? Wel, waarover zouden wij best kunnen kouten, dan over hetgeen in de wetgeven de Kamers te Brussel is geschied. Gij zult misschien zeggen wel dat weten wy al lang; de nieuwe krijgswet is gestemd; het princiep van persoonlijken dienstplicht is er door; de plaatsvervanging is voor altijd verdwenen. Dat is inderdaad zoo; doch hebt gij wel eens nagegaan, eens onder zocht, hoe dat alles is ontstaan en zich verwezentlijkt heeft en welke gevolgen en veranderingen er hierdoor zijn teweege- bracht? Hoe dat alles is ontstaan? In ons artikel van verleden week hebben wij uitgelegd dat, bij gebrek aan het noodige getal sol daten, het klerikaal ministerie er toe ver- I plicht was eene nieuwe wet te doen stem men. Wij hebben doen uitschijnen hoe de I klerikalen hierover verdeeld waren, en hoe liberalen en socialisten integendeel volledig in t’akkoord waren, om slechts i eene dusdanige wet te stemmen, die de hatelijke loting en de nog hatelijkere - plaatsvervanging voor goed afsebafte. Wy hebben ook doen nitschijnen hoe de libera len en socialisten, om te toonen met welke vredelievende inzichten zij bezield zijn, er in toegestemd hebben, de vrijstelling van geestelijken en kloosterlingen te stemmen. Voortaan dus zal een zoon per huisgezin ransel en geweer opnemen; het zal niet meer mogelijk zyn den heiligen plicht van het vaderland te dienen met eenige klin kende schijven af te koopen; arm en rijk zullen zijde aan zyde naar het leger trek ken, to zamen leven in de kazernen als broeders, als kinderen van hetzelfde va derland en tusschen hen zal geen onder scheid meer bestaan. Hoe oordeelen thans de klerikalen over die nieuwe wel? Zij zijn hierover verdeeld, en zy weten wel waarom. Och zie, politiek is zoo’n rare zaak en een klerikaal denst zoo weinig aan het nationaal belang; zijne eerste gedachte is altijd het politiek belang, het is zijn zetel in de Kamers. Welke klerikalen stemden de nieuwe wet? Het grootsle getal van hen zyn klerikale afgevaardigden uit het Walenland. Daar is het volk veel meer vooruitstrevend dan in ’t vlaamsche platteland en daar moeten de representanten ook mee met. de ge lach ten der kiezers. Daar zullen zy zeggen ziet gy wel dat wy meegaan met den tijd, dat wy ware democraten zijn? En in ’t vlaamsche land, waar, jammer genoeg, de vooruitstrevende gedachten niet diep genoeg zyn ingedrongen, wat zullen zij daar zeggen? Komt de pastoor, de kas teelheer ofdenryken boer aan Mynheer den katholieken representant zijn beklag maken over de nieuwe wet, dan geeft hy voor antwoord Maar, myn besten vriend, weet ge ’t niet, ik heb er tegen gestemd, ofwel ik heb mij onthouden; *t is mjjne schuld niet. Komt de boeren jongen, de werkmanszoon bij dienzelfden katholieken representant en vinden zij dat de nieuwe wet eene merkelyke verbe- EEKBLAD DRUKKER VERKOOPER tat za TT.CK Pieter Verstraete, zoon Statiestraat, Oudenaarde Valkestraat, Nieuport Aunoncenprijs 0,15 fr. per drukregel. Rechterlijke aankondigingen 0,50 fr. per drukregel. Het recht annoncan te weigeren is voorbehouden. De annoncen, artikelen en mededeelinge’n moeten vóór den Donderdag middag in bet koffiehuis Willems Fonds, Valkestraat Nieuport besteld worden. Alle artikels of mededeelingen, bestemd voor voor het Weekblad van Hï-'port en Kanton, moeten door den schrijver onderteekend en onder gesloten omslag ingezonden worden. Het recht van opname is voorbehouden en de volstrekste geheimhouding gewaarborgd.

HISTORISCHE KRANTEN

Weekblad van Nieuwpoort en Kanton (1909-1914) | 1909 | | pagina 1