Lotje uil den Porseleinwinkel
Een woord over katholieke scholen
Oorsprong van het kalholici sin.
MENGELWERK
11
bij de
ver-
eenen
[Wordt voorlgezotj.
door
POL A1VÏÏI
tot de wezenlijkheid terug.
Sc Ier zonder tegenstribbelen nam
taak op zich, den ruiker aan te bieden.
Dat komt den sectieoverste toe, zeiden
de werklieden
a ’t Is waar, gaf hij toe.
Maar diep in zijn binnenste rulschle het
Ik zal haar nog eens, van aangezicht tot
aangezicht, kunnen aanschouwen. En overal zil
haar beeld mij vergezellen, en mij bij blijven lot
den dood!
En daarom stond bij in hel kerkportaal, te
midden der werklieden, maar bleek, doodsbleek
met een harte dat luider en angstiger joeg
naarmate het beslissend oogenblik naderde.
Ach, was het slechts een roman geweest!
Eensklaps kwam er eene verwarde beweging
onder de nieuwsgierigen Men verdrong elkan
der, men verhief zich op de teenen.
Zij is daar!
Zij was daar, inderdaad... aan den arm van
Alfred. Niet met het zwart zijden kleedje uit den
droom van den bloemkweeker, maar in een
schitterend wit satijnen koslum. Niet met dien
zaligen oogopslag, maar met een waas van stillen
weegmoed op het gelaat.
En zoo moest ze hem voorbijgaan...
De baas werd verwittigd, en toen deze per
soonlijk zijne toestemming kwam geven, was het
echter Leopold, uitsluitend hij, die de orchi
deeën zou afsnijden en ze tot een’ ruiker schik
ken.
Wie zal de gewaarwordingen beschrijven, die
hem vergezelden bij dien kruisweg van herin
neringen in de serre, waarin hij eens zoo dicht
en ach! zoo ver van ’t vervullen zijner droomen
was geweest?
O, waarom had hij toen niet gesproken?
Die andere had het wel gedaan, die andere,
welke nu zijne bruid naar het altaar voerde!...
En knarsetandend wierd hij de tengere, koste
lijke bloemen verre, zeer verre van zich af.
Spoedig echter kwam hij tot bedaren.
Die bloemen kunnen het toch niet
helpen. mompelde hij.
Maar diep in zijn binnenste ruischte het
’t Is immers het laatste wat ik voor haar
doen mag! d
En hij hervatte zijn werk, en zijne oogen
fonkelden.
Het duurde niet lang, of hij droomde wa
kend den droom van dezen nacht weer ’t
was voor zijn Lotje dat hij den ruiker schikte,
zonder eene enkele van die Restrepia antennifera
die dartelde vlinders, welke tot het verleden
behoorden...
De stem der ongeduldige werklieden riep hem
bastuur; keurt de akte goed bij dewelke de kin-
ders Warreyn te Wulpen afstand doen aan een
hunner van de pacht van de hofstede die zij in
gebrnik hebben, krachtens de openbare ver
pachting van 28 September 1906
9* Punt Versteening Rwlcvard en oude Veur.te-
vaarlslraat
De heer Burgemeester deelt mede dat de
vraag tan de stad om het kosteloos vervoer per
spoor of per water te verkrijgen van den afval
van steengroeven voor de besteening van den
Boulevard en tie oude Veurnevaarlstraat niet
aangenomen is om reden dat deze wegen niet
voorkomen op dsn alias der buurtwegen en t
er voor Nieuport geen dergelijken atlas bestaa’.
De heer Burgemeester vraagt of de raad zulken
atlas wil doen opmaken, hetgeen wel een jaar
zal duren, ofwel op eigen kosten een macadam
of kasseiweg zal doen leggen.
Het college rekent op eene toelage van 1/3 der
onkosten en stelt voor de oude Veurnevaart en
den Boulevard tot aan de gemeenlejongensschool
in kasseisteenen te leggen op 3 m. breedte. Daar
den onderhoud van rnacadamwegen zeer groote
onkosten vergt, stelt het lid heer De Jaeghef
voor een kasseiweg te leggen; het lid heer Stroom
is partijganger van rnacadamwegen. Hel lid
heer Vandenabeele verkiest ook macadam dasr
kasseistenen gevaarlijk zijn voor de Jufvrouw
tjes, die al wandelend op den boulevard met da
hieltjes van hunne boltinen tusschen de groeven
van de steenen zouden kunnen blijven zitten.
Hij zegt dat macadan veel beter en van geen
onderhoud is en geeft voor voorbeeld den grint
weg langs de Veurnevaart van aan het Veurnesas
tot aan de gravier naar Veurne. De meeste leden
van den raad die met den slechten toestand van
deze weg bekend zijn en weten hoeveel werk en
kosten de herstelling er van zal vergen glimla
chen en den heer Vanderabeele is geheel ver
wonderd te vernemen dat dezen macadam in
slechten staat verkeert. Tusschen verschillige
leden wordt er verder geredetwist over de voor
en nadeelen van grinten kasseiwegen en over de
prijzen per vierkantemeler van deze verschillige
werken. Eindelijk wordt er met eenparige stem
men besloten te beginnen met het kasseien van
de Veurnevaarlstraat. Met 7 stemmen wordt
besloten gewone kasseisteenen in porphyre voor
dit werk te gebruiken, terwijl de HH. De Jaegher
De Waele en Pattyn de meening uitdrukken dat
het gebruik van langwerpige, bekapte steenen
beter zoude zijn. Het besteenigen van de boule
vards is voorbehouden.
10* Punt. Mededeelingen en vragen
Op de vraag \an den heer Burgemeester oi
iemand mededeelingen te doen heetl. Zegt het
lid heer De Waele dat de lantaarn langs de West
laan aan de Ankerstraat te laag geplaatst is’ en
ongemak verschaft aan den heer C. Loones voor
het indoen van zijne vruchten.
De heer Burgemeester zegt dat er aan dien
toestand zal verholpen worden.
Hel lid heer Dumon roept de aandacht van het
college over de bouwvalligheid van den muur in
het St Antoonstraatje, van het huis van S. Devo-
ghel. Deze muur dreigt in te storten en is een
gevaar voor het verkeer. De heer Burgemeester
zegt dat de eigenaar door het college reeds is
vermaand geweest en deze heeft uitstel gevraagd
tot dat de dagen wat verlengen, doch daar het
gevaar steeds toeneemt zal S. Devoghel aangezet
worden de noodige werken aanstonds uit te voe
ren.
Hel lid heer Rybens vraagt oi de afgebroken
afsluiting aan de Statiestraat door eene schoone
zal vervangen worden, De heer Burgemeester
zegt dat de afsluiting in dwarsbalken 3 meters
zal achteruit geplaatst worden ten einde toetela-
ten er beplantingen voor te doen zooals op de
Stalieplaals.
De openbare zitting wordt geheven en de
De heer Secretaris geeft lezing van de brief
wisseling en van het kontrakt tusschen het mi
nisterie van openbare werken en het gemeente
bestuur van Nieuport betrekkehjk de verlichting
der sassen. Het staatsbestuur kent jaarlijks aan
de stad de som me toe van 1750 fr. voor dewelke
z j de verlichting zal verzekeren van de sassen
bij middel van 24 gazbekken (Viepperbrug of
duiker) die zullen moeten aangestoken worden
gedurende de uren vermeld in de aangehechte
tafel, nu gebruikt voor de verlichting der stad.
Van eenen anderen kant is er door ons bestuur
eene overeenkomst gesloten met de gazmaat-
schappij die mits gemelde som de verlichting zal
verzekeren en al de onkosten van gazleiding,
lantaarnen, onderhoud ten zijnen laste neemt.
De kandelabers worden geleverd door den slaat.
Deze beide overeenkomsten worden bij eenpa
righeid van stemmen goedgekeurd. Het lid heer
Vandenabeele drukt zijne groole voldoening uit
over deze zaak en zegt dat men den heer Minis
ter zou moeten bedanken.
Het lid heer De Jaegher zegt dat deze verdra
gen enkel voer doel hebben de verlichting der
sassen bij middel van 24 lantarnen, doch dat er
eene 25’ bestaat aan de square, die de splitsing
vormt van den steenweg van St-Pielers-Gappelle
en naar Nieuport en naar Oostende, en daar de
stad nu ontslagen is van alle andere onkosten
voor de verlichting van de sassen roept hij de
aandacht van het schepenen college op deze met
gaz te verlichten gevaarlijke plaats. De raad
treedt dit voorstel bij, en het college zal de zaak
onderzoeken eu er goed gevolg aan geven.
7’ Punt. Klachte Perlau nopens de boomen in
de Westlaan.
De heer Burgemeester doet kennen dat Mijn
heer Perlau eene klacht heeft gezonden over het
gevaar dat voor hem en de zijnen bestaat door
de notelaarboomen groeiende op de Westlaan
achter zijn eigendom, in dewelke de straaljon
gens gedurig sleenen werpen. Hij vermeent de
verantwoordelijkheid van de stad te moeten
inroep,en ingeval van ongelukken en stelt voor
op eigen kosten deze boomen uitteroeien en ze
door andere te vervangen.
Da heer advokaat Pil, door het schepenen col-
lege geraadpleegd, heeft verklaart dat de stad
in dergelijk geval niet verantwoordelijk kan
gesteld worden.
Het college is van meening deze truilboomen
te verpachten en den pachter zou alsdan zorgen
1 dat de vruchten niet afgeworpen worden.
Het lid heer De Jaegher vraagt of het jammer
zoude zijn deze truitboomen door andere te laten
vervangen. De heer schepen Pattyn zegt dat het
reeds schoone boomen zijn die men moet behou
den. Verschillige leden brengen in dat er van
wege de policie eene strengere bewaakzaainheid
zoude moeten uitgeoefend worden en bij de
eerste overtreding eene voorbeeldige straf ei-
schen.
Het heer Vandenabeele zegt dat indien hij nog
een jongen was hij ook naar de noten zoude
werpen, en hij vraagt aan doktoor Pattyn of hij
nooit over de hagen heeft gesprongen Dal kan
wel zijn, antwoordt de heer Pattyn, doch dat
bewijst niet dat ik alsdan gelijk had en ik ver
meen dal het in de scholen is dat men bijzonder
lijk bij de kinderen den eerbied moet inprenten
voor boomen en gewassen.
Het college stelt voor geen gevolg te geven
aan de klacht en aan bet voorstel van M. Perlau,
doch gedürende den aanstaande zomer eene
grootere waakzaamheid te doen houden ten
einde de ongemakken waarover hij'klaagt te
beletten.
Dit voorstel van het college wordt met eenpa
rige stemmen aangenomon.
8* Punt. Godshuizen. Pachtafstand Warreyn.
De raad, met 9 stemmen tegen eene onthou
ding van M. Dumon, als lid van het Godshuizen
De Algemeene Hofbotcwingmaatschaopij
vraag een bekwamen reiziger voor den vreemde.
Onnoodig zich aan te bieden zonder goede
getuigschriften.
Och, ware ’t slechts een roman geweest!
In dien gemoedstoestand was Leopold naar
zijne serre gegaan.
Wel hadden de werklieden heden vrijaf, maar
zooals dat in bloemkweekerijen de regel is
voor een paar uren moesten ze toch komen, om
de planten te gieten.
Eerst dan sprak een der mannen
We zouden toch juffrouw Lotje
bloemtuil moeten aanbieden ze is altijd zoo
vriendelijk geweest voor ons.
Al de anderen, wien het woord reeds lang
op de tong lag maar gewacht hadden, lot
het voorbeeld van hooger kwam, stemden
dit bij.
Een enkele zweeg Leopold.
1 Ten gevolge van de besprekingen in de
Kamer van Volksvertegenwoordigers is
de schoolkwestie nog eens aan het orde
van den dag; veel Is er en wordt er wèor
geschreven voor en tegen het onzijdig
onderwijs. Bekrompen en dweepzuchtige
geesten zullen natuurlijk nooit kunnen
verstaan dat' men in de scholen alleenlijk
de wetenschappen moet onderwijzen, zon
der ooit van godsdienst te spreken aan de
leerlingen; welnu, hunne manier van re-
deneeren spruit juist en enkel voort uit
het dweepzuchtig onderwijs welke zij zelf
ontvangen hebben. Men heeft reeds vele
feiten aangehaald van hetgeen in de ka
tholieke scholen wordt aangeleerd; ik zal
er hier nog eeuige laten kennen, die meer
en meer de strekking doen kennen van de
priester- en nonnenscholen in ’t algemeen.
Het is alom gekend dat het grootste ge
tal leeraars der priesterscholen geen diplo
ma bezitten, en zelfs nooit geen opvoed
kunde of pedagogie bestudeerd hebben.
Voor wat het aanleeren der vreemde talen
geheime zitting wordt open verklaard.
H’ Punt, Aanvraag va.lge.teld Dectaêvres.
Op verzoek van de heer Burgemeester geefl de I
heer Secretaris lezing van de stukken betrekke
lijk de pensioenstelhng van den heer hulponder
wijzer Dechlèvres die volgens het advies van het
onderzoekscomiteit onbekwaam was langer in
dienst te blijven. Het lid heer De Jaegher teekent
verzet aan tegen deze vroegtijdige op pensioen-
stelling die een nieuwe last veroorzaakt aan de
stad. Da ziekte van den aanvrager is ontstaan
sedert de ziekte zijns vaders wiens dienst hij
met zijn ambt heeft moeten vervullen. De heer
itat I Pattyn doet opmerken dat het onderzoekscoml-
leitz jn gevoelen deelt dat de op pensioenstelhng
volstrekt noodlg Is.
Den raad met eenparige stemmen neemt ver
volgens deze vraag aan.
12' Punt. Plaats van hulp onderwijzer. Vast
stelling der jaarwedde. Benoeming.
Op verzoek van
zijn.
Een voorbeeld aangaande de veroor
deeling van Galileos vertelt men dat hij
niet opgesloten werd omdat hij beweerde
dat tie aarde rond de zon en op haar eigen
draait, maar om lat hij de bijbelverhalen
aanviel!?
De les van godsdienst is ook heel wat
anders dan men wel zou denken; weet gij
wat deze les nog bevat? Hewel, de les van
politiek! Bijzonderlijk voor de kiezingen,
worden er in deze scholen gedurende be
godsdienstlessen artikels gelezen uit de
Patriote en de Bien Public, om de leerlin
gen aan te bitsen tegen alle andersdenken
den. Na ile kieziogeo komt de leeraar nog
eens met politieke gazetten in de klas, en
leest er den uitslag af der kiezingen; eo
dit altijd, wel te verstaan, binst de lessen
van Godsdienst!
Wanneer de leerlingen te biecht gaan,
worden zij aangewakkerd om te bidden
voor het welgelukken der katholieke kar-
didaten!
De haat tegen de officinale scholen is er
zoo groot, dat men aan de leerlingen ver
biedt te spelen en te wandelen met kinders
die de officieele scholen volgen.
Zoo de katholieken hunne kinderen naar
zulke scholen willen zenden zijn zij daar
van vrij, maar zij moeten dan ook maar
diezelfde scholen onderhouden; is bet niet
schandalig, dat wij, vrijzinnigen eo »»--
dersdenkenden zulke scholen zien onder
steunen met ons geld? En nochtans is het
hetgeen gebeurt en zal blijven voorfge-
beuren, zoolang de katholieken aan het
bestuur zullen blijven. En daarom alleen
is het noodzakelijk dat hunne drukkende
heerschappij een einde nemen; daarom is
het noodzakelijk dat de partijen van volks
onderwijs, van volksontvoogding het be
wind in handen nemen; de toekomst van
onze kinderen, van ons volk staat op het
spel, en daarom hardnekkig gestreden,
met vollen moed aan het werk om te be
wijzen dat het vrije Belgie de slavernij
waarin de volksdompelaars het willen
geluisterd houden, moe le is. fn Mei zalen
moei er recht geschieden.
Niemand zal den weldadigun invoad
loochenen welke de oorsprenkelijke leer
van Christus op de ontwikkeling onzer
westersche beschaving heeft gehad. Noch-
tans, zoo men ook al aan dien grooten
hervormer de eer moet toezwaaien welke
hem rechtmatig toekomt, ware het ver
keerd te overdrijven en hemde uitvin
ding onzer zedenleer toe te schrijven,
uitvinding welke hy geenszins gedaan
heeft.
Het schoone woord Cl ij zult uwen
evennaaste beminnen als uw eigen zelve
was reeds meer dan eens als grondregel
uitgeroepen geworden, toen hij het als
grondbeginsel der zedeleer stelde.(52G jaar
voor J. C. zegde reeds een der zeven wij
zen van Griekenland Pittakus van Mity-
tene Doet aan uwen evennaaste niet
wat gij niet zoudt witten dat hij u deed
I Confucius, de stichter van de» ouden
Chineeschen godsiienst, zegde ook; 500
I jaar voor Christus Doe aan iedereen
wat gij zoudt willen dat u deed, en doe aan
niemand wat gij niet zoudt willen dat hij
u deed. Enkel dit gebod hebt gij noodig;
het is de grondslag aller andere Aristo-
teles, Thales, Isocrates, Aristippus en Sex
tus hebben ookallen, verscheidene eeuwen
voor Christus in denzelfden zin gesproken.
Zooals men ziet was het niet noodig dat
God zijn zoon op de wereld zond, om de
betreft, hunne kennissen zjjn zoo bekrom-
pen mogelgk; men vindt er zelfs die enkel
gebrekkig fransch spreken! Voor wat de
cijferkunde aangaat, liet gebeurt heel dik
wijls dat de leeraar zelf de vraagstukken
niet kan oplossen welke bij aan zyne leer-
bogen gesteld heeft.’ Alles wordt er ten
anderen opgeofferd voor de lessen van
godsdienst, kerkelijke geschiedenis en le
zingen in de gezuiverJe(Ü) school bij beis.
Maar denkt niet dat deze lessen dan nog
heel ernstig worden gegeven; neet», de
geschiedenis wordt geheel verdraaid ten
einde de kerk wit te wasschen, en de bij
belverhalen zijn zoo nauwkeurig uitge
zócht, dat de leerlingen er een geheel
ander begrip van krijgen dan ze werkelijk
den heer Burgemeester stelt
de raad het mlnlmun van jaarwedde van 1100 fr. I
vast als bezoldiging van den te benoemen hulp
onderwijzer.
De beer Secretaris bloedverwant van‘een der
aanvragers, verlaat de zittingzaal.
Het lid heer Rybens neemt het ambt waar van
Secretaris en geeft lezing der toegekomen aan
vragen, te weten. 1. van den heer Romain Decal
van Pervyse: 2. van M. Richard Pauwels van
Nieuport en 3 van M. Cyriel Pecceu van Emel
ghem.
Alle drie z jn dragers van het diploma van het
lager onderwijs. De eerste voegt bij zijne aan
vraag ren getuigschrift van het schoolopzicht,
de derde getuigschriften van den echool ipziener,
van het gemeentebestuur, van den heer pastoor
en vau den hoofdonderwijzer van Emelghem en
een diploma van Engelsche taal.
De uitslag der geheime stemming is dat Cyriel
Pecceu 8 stemmen bekomt
Richard Pauwels 1 stem en er was een wit
briefje.
De heer Pecceu is dus benoemd.
Bij de vaststelling der jaarwedde verzet zich
de heer De Jaegher tegen deze van 1300 fr. die
toegekend wordt aan den heer Pecceu die roads
9 jareu dienst teil in liet lager onderwijs; gemel
de jaarwedde wordt goedgekeurd met 9 stemmen
togen 1.
De zitting wordt om 8 ure geheven.
