i
Een brief
lotje uil den Porseleinwinkel
Een nieuw postje
Agnosticisme ft Modernisme
Nieuws uit Nieuport
Een beetje geldverkwisting
Eenige Mamzellen.
MENGELWERK
12
/Wordt voortgezet f.
EINDE.
Niet altijd is het ons gegund de mede
werking to genieten van vrouwelijke re-
dakteurs. Galant als wij zijn, verleenen
wij hen dan ook volgaarne onze kolom
men tot inlassching hunner ons toegezon
den proza.
mend de kloeke lucht die ons moet versterken
luisterend naar het zoet gekweel der vroolijke
Nieqport 10 Maart 1910.
Waarde Redactie,
Wij weten dat uw Weekblad door al de Nieu-
portsche klerikuleu gelezen wordt en daar wij in
onze algemieene vergadering, gehouden op den
Loskaai en de Rookerij. met eenparige stemmen
besloten hebben een brief te sturen aan het Nieu-
portsche gemeenteraadslid dat manhaftig als een
echte Don Juan onze belangen verdedigde, zoo
vragen wij u vriendelijk onzen brief te willen
opnemen, overtuigd als wij zijn dat hij aldus
reeds den zaterdag door den bestemmeling zal
gelezen worden.
Ziehier den bijgevoegden brief
Emiel chéri,
Geeft aan Cesar wat aan Cesar loekomt. Zoodra
wij van uwe heldhaftige houding in den gemeen
teraad hebben kennis genomen, hebben wij eene
algemeene bijeenkomst gehouden, waarop een-
Lotje zag naar hem op en-
Van dit oogenblik af wist Leopold niet meer
wat om hem been gebeurde. Alles danste hem
voor de oogen... Hij voelde zich door de menigte
voortdringen, maar zag niets dan een’ nevel
rondom zich. Hij hoorde het rijtuig voortrollen,
dat hem zijn geluk ontvoerde, doch eerst lang
daarna kwam hij tot bezinning. Hij was nog in
den omtrek der kerk. Van zijne makkers wist hij
niets.
En toen 'nief hij het hoofd op, en zwoer
Ik wil man zijn!
Maar hoe?
Vergeten?
Hij zou bet niet kunnen.
Een ander vrouwenhart winnen, om haar te
doen zien hoe onverschillig zij hem is?
Zijn eigen hart zou breken bij die huichelarij.
Den loop der tijden afwachten?
Nimmer kan zijn droom waarheid worden.
Doch... die echtgenoot is een wulpschaard.
Spoedig zal zijne vrouw begrijp ;n hoe ze miskend
en bedrogen wordt. Hare ziel zal in opstond ko
men. Misschien zal zij zelve snakken naar eene
eenige, innige liefde... Wie weet...?
Neen, dat nimmer'. Op haar ongeluk wil hij
zijn geluk niet grondvesten.
Zijn geluk!...
Wat maakt het hem? Als zij maar gelukkig is.
Maar zal zij het zijn.
Ocb, hij ten minste zai het struikelblok niet
wezen op haar pad.
Ziet,
De A Igemeene llofbouwingmaatschappij
vraagt een bekwamen reiziger voor den vreende.
Nog dienzelfden dag vertrok hij.
door
verachten! land van het slavenjuk der papen te
trachten te verlossen. En wat zijn privaat leven
betreft, dat was toch nog geene reden om hem
met Abel Pollet op eene zelfde lijn te plaatsen.
En waar heeft het dat wij katholieken, alleen
omdat zij katholieken zijn, aanvallen en belaste
ren, of degene die den godsdienst verdedigen
daarover alleen trachten hatelijk te maken? ïndien
het dat beweert is het klerikale kwade trouw.
Degene alleen die bunnen godsdienst aan anders
denkenden willen opdringen die er eenen poli-
tleken winkel van maken, die zich met alles
bemoeien buiten de kerk, die de wetenschap wil
len knevelen, deze alleen vallen wij aan en, zoo-
als het M. Janson reeds heeft gezegd, moest men
ooit de overtuigde katholieken willen beletten
hunnen godsdienst in hunne kerken uit te oefe
nen, dan zouden wij aan hunne zijde zijn om
hunne vrijheid van geweten te verdedigen. Want
wat wij willen is vrijheid van geweten voor ieder
een, zoowel voor de katholieken als voor alle
andere godsdiensten en wijsgeerige stelsels.
Maar onze vrijheid, ons recht hetgeen wij als
het ware aanzien aan het volk kenbaar te maken
wat wij als valsche en bedrieglijk beschouwen te
bestrijden (wat wij plicht heeten) dat eischen wij
ook en dat zullen wij met al onze krachten verde
digen.
De overtuigde priester, die zich houdt binnen
de palen zijner zending, hij weze nog in de kerk
of door de onverdraagzaamheid ea de chineesche
koppigheid van Rome er buiten gedreven als
Loisy, toch zal hij altijd onze achting genieten als
iedere rechtzinnige en deugdzame mensch; niet
meer maar ook niet min.
En van Loisy gesproken, het staat dus vast dat
het stinkertje van alles ten zijnen laste gezegd
heeften nog zal zeggen, zonder zijn tekst aan te
hallen. Zoo kan men iedereen vuilmaken.
En waarom moet men eene schriftelijke toela
ting hebben om kettersche boeken te lezen? Voor
dezelfde reden, niet waar, voor de welke de ka
tholieken geene zoogenaamde slechte gazetten
lezen mogen. Wie maar eene klok hoort, hoort
maar een geluid, en als men alleen is om te
spreken, kan men des te gemakkelijker aan zijne
lezers leugens voor waarheden opdisschen. Vrij
denkers lezen katholieke gazetten en verbieden
aan niemand ze te lezen. Ze strijden met eerlijke
wapenen, met open vizier, met rechtstreeksche
en niet met zijdelingsche bewijsredenen. Waarom
gunnen de godsgeleerden die nochtans beweren
aat god voor hun is, niet ook alzoo handelen?
Omdat zij voelen, ten minste de vernuttigste
hunner, dat zij tegen de door hunne tegenstre
vers aangehaalde bewijzen niets verstandigs kun
nen inbrengen.
En eiken morgen, als de pasteibakker naar
het haantje van den toren op komt zien, om ie
weten welk weer het zijn zal, steekt hij met ver
kropte woede de gebalde vuist naar die daar
uit
Slecht volkgromt hij.
Doch de gevoelige lezeres zal met ons zuchten
Arm KIND! Arm Lotje uit den porselein
winkel!
Sedert Emiel Chéri, qui met toujours les
pieds dans Ie plat, heel solemneel heeft
verklaard dat hij ook de noten van de
hoornen zou smijten en meer dan eens over
de haag heeft gesprongen, is er, volgens
het schijnt, alhier eene nieuwe maatschap
pij gesticht onder den naam van L’école
buissonnière». Chéri is president genaamd
en al de jonge wachters hebben zich lid
gemaakt om hunnen president aangenaam
te zijn. Met den naasten Carnaval zullen
zij eenen stoet inrichten, die het volk van
tien uren in ’t ronde naar Nieuport zal
meer dan een
550,000 franks, wordt er ons verzekerd,
’t Schijnt dat niets van hetgeen men nog
in de oude adellijke woning aantrof, ge
nade gevonden heeft bij den bouwmeester
die met de versiering gelast is, en dat het
huis als «een kieken geledigd is geweest.»
De huisvesting van heer Renkin zal dus
eene uitgave van meer dan een millioen
genoodzaakt hebben, hetgeen nog al fat
soenlijk is!
Men zal dat cijfer kunnen voegen bij de
200,000 franks welke men verteerd heelt
voor de vernieuwing van het hotel der
Tervuerenlaan, dat de Staat ter beschik
king van den heer Delbeke gesteld hoeft,
en dat volkomen nutteloos is, want de
minister van openbare werken bewoont
niet lederen dag, inderdaad, doet hij
zich naar zijne bijzondere woning, te Ant
werpen, uoeren met de automobielen van
Bruggen en Wegen, die vermaarde autos
welks onderhoud ongeveer 89 fr. daags
kost!
m>n van 't gansche Belgetiland! O ja, Emiel
chéri onze dankbaarheid jegens u zal grenzeloos
zijn, onze erkentelijkheid onuilpulteliik.
In attendant, cherl, an ons allen een smok in
jen ooge
parig werd besloten een plicht van innige dank
baarheid jegens u te vervullen, u den lof toe te
zwaale-t die u van wege ons allen toekomt. En
inderdaad, hoe is het mogelijk dat gij alleen er
aan gedacht hebt als verdediger van ons, zwakke
Joon stroomen. TZal serieus geestig zyn
Maar, op *t stadhuis schynt men Di
gerust te zijr; men kent de stoutheid vi
die kerels on men is op het gedacht gek
men het postje van nsutögardevil te m
ken. Tot een exaam wordt nietovergegai
don pikeur uit den hemel, «lie hier
nedergedaald. Het zal voor den man et
eerste bijpostje zijn, ten ware dat Godfrit
van Bouillon er andorsoVor besliste.
Want lui seul etc’est assez.
Twintig verschillende gedachten doorvlogen
bliksemsnel het brein van den armen jongen;
twintig dolksteken doorpriemden zijn hart. Lief
de en wanhoop, begeerte en haat bonsden tegen
elkander aan, want ja, nu haatte hij den echtge-
genoot van zijn Lotje
Eene seconde bekroop hem de dolzinnige lust
den ellendeling in ’t aangezicht te slaan; maar in
de volgende seconde reeds stond hij weer roer
loos als een marmeren beeld.
Een werkman stiet hem met den arm aan.
Nu!
En Leopold trad vooruit, en wilde spreken.
Maar zijne keel stropte toe. Als werktuiglijk bood
hij den ruiker aan.
vogels, ons in een paradijs wanend wanneer i
zoete liefdezangen onze ooien streden (gij ziet
dat wij poeëtiek zien), ware het dan geene schan
de ons de toppen van onze voetjes tegen de kas
seien te doen stooten zoodat wij al de sterren des
hemels zouden zien? Gij. Emiel Chéri, hebt dat
begrepen en met de ernstigheid, die bij iedere
zitting van den raad uwe koene houding ken
merkt. zijt gij rechtgesprougen om een macadam
te reclameeren in het belang van onze teere
voetjes. Dank, o duizendmaal dank, chéri de tout
notre peilt cceur. Gij alleen verdient den lof dien
wij u toezwaaien, want Monken Lulpas en 't Roo
fleschje Tuftuf en Orapronobis, die nu eens eene
schoone gelegenheid hadden een openbaar bewijs
hunner galanterie te geven, glimlachten en
mompelden integendeel.
’t Is waar, Emiel chéri, wij moeten bekennen
dat gij mis waart toen gij den macadam van de
Veurnevaart ophemelde en roemdet. Wij, jonge
mamzellen, die bij gebrek aan betere boulevards
soms verplicht zijn onze wandeling langs daar
te doen, wij weten het beter Gaat eens langs daar
zien, maar ’s avonds niet want gij zoudt er soms
mannelijke christelijke kennissen kun! ontmoe
ten. Ten andere, Emiel chéri, g<j tnoogl ook niet
uit het oog verliezen dat een macadam zekere
ongemakken heeft. Dat geeft veel stof en de
sous trains van onze lange rokken is zoo gauw
versleten. Ten ware dal de pompiers, met den
kapitein commandant aan hel hoofd, gelast wer
den om dien macadam regelmatig te besbroeien
maar dan zouden wij onze rokjes wat moeten
opheffen en deftige meisjes, zooals wij, willen
niet dat de kwajongens en de neutesmitters ach
ter ons zouden zingen En de wind sp.elde
onder hare rokjes
Emiel chéri, ’t is wel onzen papa die de con
tributie!) betaalt, maar wij zijn toch papin kinde
ren en mogen toch ook iets vragen hé? Welnu,
spring nog eens in de bres; kap eens op uwe
klerikale vrienden die de boulevards in echte
modderpoelen leten liggen; zorg er voor dat wij
ten spoedigste schoone wandelingen bezitten,
omzoomd met jeugdig groen; maak toch dat die
verwensebte opene riolen uit de stad verdwijnen
die zoo dikwijls onze witte rokjes be\uilen; doe
toch de slechte trottoirs uitbreken die ons zoo
veel eksteroogen bezorgen Wij weten dal men
nooit vruchteloos een beroep doet op nwe goed
willigheid, dank dus, merci d’avance.
Ten andere, velen van ons zijn geroepen jam
mer genoeg, om in Sint Anna schapraai te blij
ven, doch erkentelijk Is steeds het vrouwenhart.
Wij hebben dan ook de plechtige belofte afgelegd
steeds uwe nagedachtenis in eere te zullen hou
den Wanneer gij eenmaal hel wereldsch tranen
dal verlaat (och, laat geen traan uw oog ontrol
len) dan zullen wij ondereen uitleggen om eene
schoone couronne d’immorlelles te koopen en
op uw grafschrift zullen wij doen beitelen
Hier ligt hij de brave man,
Dio voor ons hieltjes zorgen kan.
Hoe spijtig nochtans dat gij geen voet bij stek
gehouden hebt en op ’t laatst toch van gedacht
zijt veranderd. Niettemin, als gij onze vragen
inwilligt, als er geene caoutchoutjes van de
hieltjes van onze botlientjes meer tusschen de
kasseien haperen en als wij eens het stemrecht
bekomen dan zijn wij, Nieuportsche suffragetten
meester van den h<elen boel. En dan, o dan zal
nu het modernisme? Het is eene
van hedendaagsche godgeleer
den, die willen liet christendom op de
hoogte brengen der moderne geestesont
wikkelingen, zytrachten de bijbelverhalen
en de boeken der kerkvaders en andere
godsgeleerden te zuiveren van alles wat
niet meer kan aangenomen worden door
hedendaagsche ontwikkelde geesten.
Merkt wel aan zij zoeken, dit enkel te
doen met het inzicht de waarheid nader
bij te komen, maar niet zooals de priesters
het beweren met het doel do oude kerk
en geheel het christendom omver te wer
pen. Zij bestudeeren de by bel verhalen met
de hedendaagsche wetenschappelijke met
hode door alle historieschrijvers gevolgd,
zich steunende op de archeologie de ethno-
graphie, de anthrogologie enz. Komen
hunne besluiten niet overeen met de kerk
zij kunnen er natuurlijk niets aan helpen;
maar daarom ook worden zij als ketters
veroordeeld.
huisvest, niets is redelijker, en wij zullen
daarover geene opspraak maken. Maar er gelsche philosofen is ontwikkeld geweest,
bestaan nochtans zekere grenzen welke, i en namelijk door Thomas Huxley en Her
in de huidige tijden van hevig geldgebrek, bert Spencer. Dit stelsel heeft voor doel
niet zouden mogen overschreden worden, alles te rangschikken in twee deelen
Welnu, ’t is wat men bezig it te doen voor het eene bevat enkel het kennelijke, het
den heer Renkin. i andere, het niet kennelijke.
Het heerenhuis waarvan er sprake is, Het kennelijke bevat eigenlijk alles wat
heeft 580,000 franken gekost, hetgeen kan waargenomen worden door onze
eigenlyk zonder belang is, daar de huizen zintuigen, hetzij rechtstreeks, hetzy by
d< r Brusselsche Wetstraat enkel in waar-I middel van toestellen, die ons toelaten
de kunnen vergrooten. Maar, indien de i onze navorschingeu in de natuur heel wat
ons toegekomen inlichtingen nauwkeurig verder te drijveh en veel juister resultaten
zijn, zou de inwendige schikking dreigen i te bekomen. Alles dus wat wij kennen door
half millioen te kosten; I ernstige opmerkingen en proeven, mogen
wij aaunemeo als kennelijke zaken, deze
verdienen meest onze aandacht, daar zij
de eenigste oorzaak zijn van allen vooruit
gang; deze ook moeten de bijzondere aan
dacht der wijsgeeren vestigen.
Het niet kennelijke is natuurlijk alles
wat buiten het bereik valt onzer opmer
kingen en proefnemingen en immer on
kennelijk zal blijven. Merkt wel aan dat
het onbekende niet mag verward worden
met het niet kennelijke, want hetgeen
vandaag onbekend is, kan morgen reeds
ontdekt worden. Dit is niet te verwachten
voor het niet kennelijke, omdat deze din
gen buiten het bereik zijn van het men-
schelijke brein, zoo bijvoorbeeld, de einde
loosheid der hemelruimte kunnen wij ni^t
begrijpen,nocU wat de stof is, de kracht,
het licht enz. Merkt wel aan dat dit stelsel
zooals sommigen het beweren niet tot liet
attéisme leidt, want zelfs het beslaan der
godheid wordt gerangschikt in het niet
kennelijke en kan dus door dat stelsel niet
geloochend worden. In korte woorden,
het Agnosticisme zegt dit In zaken die
het verstand aangaan, volgt de rede zoo
ver als zij u kan brengen, zonder u om
gelijk wat anders te bekommeren. Ook
nog In de zaken die het verstand aan
gaan beweert niet dat het besluit zeker is,
voor dat gij weet, dat het bewezen of be
wijsbaar is Th. Huxley, Science et reli
gion.
Wat is
strekking
Sommige personen 'verwarren het
in de Agnosticisme met het Modernisme, daar-
Wetstraat, te Brussel, aangekocht; binnen om moet men weinig ingelicht zyn in de
kort zal de minister der koloniën er zijne hedendaagsche strekkingen der wijsbe-
woonplaats overbrengen. i geerte en godsgeleerdheid. Wat is eigen-
Dat een land behoorlijk zijne ministers lijk het Agnosticisme? Het is een wijsgeo-
rig stelsel, dat bijzonderlijk, door de En-
Stierenkeuringen. - De keuringen en
prijskampen der slieren en prijskampen voor
koelen en veerzen, zullen plaats hebben te
Nieuport, op Donderdag 7 April.
Dixmude, op Woensdag 30 Maart.
Veurne, op Zatesdag 9 April.
Alveringhem, op Dinsdag 12 April.
Loo, op Dinsdag 29 Maart.
De gewestelijke prijskampen zullen plaats
hebben te
Veurne, op Zalerdag 16 April.
Thourout, op Woensdag 20 April.
X=»OI- AIXTJFri
niet Godfried van Bouillons standbeeld, maar
wel het uwe prijken op den duiventoren In het
center van de boulevards des amoureux. De
englisch missen die u daar zulten aantrelTen
hooien wij reeds uitroepen o, wat e mjse boy
schepsels van vrouwen, op te treden? Worden en den sleuteldrager zal hun explikeeren ’t is de
wij dan nog niet geeoeg gefolterd dal de s’adsre- verdediger der mamzels, 't is den liofTelijksten
geerdets nog middelen moeten beramen om ons i man van
nog meer pijn te doen lijden? Thans reeds worden
de tengere teentjes van onze kleine voetjes ge
prangd en gesnoerd dat zij zouden huilen van
de pijn, indien zij schreeuwen konden. En als wij
mamzellen dan wandelen in die prachtige boule- i
vards die Nieuport bezit, bij volle longen Inade-
De Staat heeft voor den heer Renkin
liet voormalig Hotel de Croy
