EN 1\ AH i UIM<
en Recht!
I oor Vrij heid
Voor Waarheid en Vrede!
Eerste Jaargang
Zaterdag 19 Maart 1910
N° 25
Andermans geestigheid!
Over verdraagzaamheid
De kiezing nadert
t Gaat slecht!
men begrypt dat
mak meer zijn.
DRUKKER
JOSE2FH MA.E3CK
Statiestraat, Oudenaarde
Aimoncenprijs 0,15 fr. per drukregel. --
en
=X,
ABONNEMENT
-.ao per jaar
op voorhand betaalbaar
Lotten Finoore hé zéér in ze tanden en
gaót naó de dantist.
Menheêre, hoevele zoe je me vragen
om e worke! van e tand ut te trekken?
zegt Lotten tegen de dantist.
Een frank.
En voore tand te trekken?
Een frank en half.
Hèwè, Menheêre, zegt Lotten di ni
1 ze beurze gaót, trekt gi maö
de workels ut van di dri tanden hier, de
rêste gaón’k ik wé zelve uitrekken.
VERKOOPER
Pieter Veratraete, zoon
Valkestraat, Nieuport
PRIJS PER NUMMER
5 centiemen
mededeelingen moeten vóór den Donderdag mklda^ annoncen te weigeren is voorbehouden. - De annoncen, artikelen
>r het Weekblad can Nieuport en Kanton moeten door densëhri ijver é?de^'te^énd 01^0» te. worden. - Alle artikels of mededeelingen, bestemd voor
voorbehouden en de volstrekste geheimhouding gewaarborgd. J teekend en ondei gesloten omslag ingezonden worden. Het recht van opname is
Katholieken en liberalen hebben elkan
der in de laatste besprekingen over het
vraagstuk van het onderwijs, wederzijds
van onverdraagzaamheid beschuldigd.
Het zal dus niet ongepast zijn te onder
zoeken welke der beide partijen dit verwijt
verdient.
De vrijzinnigen re leneeren als volgt
Er zijn in de wereld talrijke eerediensten
en menigvuldige wijsgeerige stelsels. Ieder
dezer, voor zooveel zij niet strijdig zijn
met de goede zeden en de instellingen on
zer maatschappij, en al strekken zij ook
om deze te wijzigen en te verbeteren, heeft
gelijk recht van bestaan. Hoe overtuigd
men ook weze dat het stelsel waarvan
men zelf handlanger is het beste zij, toch
is men nooit zeker in 't bezit te zyn der
volstrekte waarheid en daarom moet men.
zoo men het ook als plicht moet achten,
zijne eigene gedachten te verdedigen’
daarom niettemin kunnen begrijpen, en
zelfs wenseben dat de vrijheid dien plicht
te vervullen ook aan andere golaten worde
en dat zij van de vrijheid gebruik maken.
Immers, uit den schok der- gedachten
spruit het licht; uit het redetwisten tus-
sehen voorstanders van uiteen wijkende
leeringen kun altijd meerdere kennis
spruiten.
Aan de kinderen, wier geestesverming
nog moet geschieden, moet men slechts
datgene aanleeren waarover men het eens
is, en hunne hersenen niet onherstelbaar
misvormen dooi- hun betwistbare zaken
als onomstootbare waarheden voor te stel
len. Daarom moet er, in de school, vcor
de wetenschap alleen plaats zijn en niet
voor hetgeen de menschen verdeeltde
godsdiensten en de wijsgeerige stelsels.
De wetenschap, die machtige hefboom
regeering zullen spreken.
Redenaarsgroepen zullen in verschei
dene plaatsen des lands opgericht worden,
om de regeling eener behoorlijke propa
ganda toe te laten.
Ziedaar beslissingen wel gemaakt om
heel wat onder-Woesten geel en zelfs
groen te doen worden. Men weet, inder
daad, dat meer dan een der klerikale
volksvertegenwoordigers welke nu in de
Kamer den baasspelen, hun mandaat en
kel te dankon hebben aan verbintenissen
welke ze bepaald wistan niet te kunnen
houden.
Dat komt er van, heeren volksmandata
rissen, als men veel meer belooft dan men
houden kan of wil! Door welke klerikale
listen zult ge nu beproeven zonder na
tuurlijk ’t gebied der bedrieglijke beloften
te verlaten uit den poel te geraken, in
welks modder gij u zoo vrijwillig gestoken
hebt?
in Mei aanstaande verwezentlijkt worden.
Dat elkeen zijn plicht begrijpe en het
zijne bijbrenge om het heerlijke liberale
programma te verdedigen: om dehatelijke
leugens en laster, door de klerikalen uit
gestrooid, te weerleggen.
Laat ons aan het volk bekend maken
hoe weinig Pil en Cie vijanden zijn van
elke democratische hervormieg gesteund
op gelijkheid en recht.
Laat ons aan het kiezerskorps bekend
maken hoe weinig Pil en Cie zich om de
algemeens belangen van het volk bekom
meren en slechts uit hunne schelp kruipen
wanneer, zooalsnu, de kiezing nadert.
Verkondigen wij integendeel overal en
aan allen hoe den volksvriend Buy! altijd
in de bres is om de belangen van burger
en neringdoener landbouwer en werkman
te behartigen.
Laat ons aan allen verkondigen op
welke buitengewoon voorbeeldige manier
de vriend Buy! zijn mandaat als volksver
tegenwoordiger vervult; hoe hjj altijd in
de Kamers op post is en geene gelegenheid
laat voorbijgaan om het welzyn en den
voorspoed onzer streek te betrachten.
Dan zal in Mei aanstaande de eeuwige
zwijger Pil in de Kamers de plaats moeten
ruimen voor de tweede vrijzinnige volks
vertegenwoordiger die den nooit volpra
zen vriend Buyl knap zal ter zyde staan.
En dan ook zullen wij hebben medege-
testeHeaan deD Van het kler‘kale mi' rodenaa,s af te vaardigen welke tegen dé
Het gansche land heeft het oog gericht
op ons arrondissement; het verwacht van
ons eone overwinning.
En die overwinning moeten en zullen
wij in Mei behalen. Als een man gestemd
voor de lijst van den volksvriend Buyl en
de zege is aan ons!
Vooruit, vrienden, de handen uit de
mouwen, de kiezing nadert.
de regeering bedreigd met een oorlog zon
der genade.
De grieven zijn onlangs nog toegenomen
door de houding welke verscheidene par
lementairen tegen de herbergiers hebben
aangenomen in de verhandeling der wet
op de scheidsraden; men weet dat sommi
ge redenaars er op aangedrongen hebben
om de herbergiers uit die raden te sluiten.
En nu is de bedreiging volbrachtDe oor
log, zoo meldt ons het Herbergiersblad -
orgaan der belanghebbenden, is officieel ge^'e diepe in
verklaard!
Zonder hier in bijzonderheden te willen
treden aangaande de zaken welke de on
tevredenheid, de gramschap en de veront
waardiging der herbergiers tegen de kle
rikalen verwekken, zullen wij enkel be-
statigen dat ze besloten hebben hunne
weerwraak te nemen omdat ze, tydens de
laatste kiezingen, bedrogen zijn geweest
door echte misbruiken van vertrouwen.
’t Is alzoo, zegt de gestemde dagorde,
dat het Nationaal Comiteit en de verschil-
lige belgisehe bondgenootschappen, die
nooit geen politiek gemaakt hebben, zich
verplicht bevinden, voor de toekomende
kiezingen, een hevigen strijd te leveren
aan eene regeering die aan al hare belof
ten is tekort gebleven en die stelselmatig
onze rechten miskent. Ons geduld is ten
einde. Het Nationaal Comiteit heeft beslo
ten in al de meetingen der tegenpartijen,
De kiezing nadert.
De klerikale partijgevoelt dat haren val
onvermijdelijk is; zij begrijpt dat zy te
veel misslagen heeft begaan, zij beseft dat
het kiezerskorps den erbarmehjken toe
stand, waarin zij ’s lands instellingen
heeft gedompeld, meer en meer begint te
begrijpen. De klerikale partij, gewaar
Wordend, dat het kiezerskorps haar reke-
hing zal vragen over hare bedrevens eu
veldaden, neemt nogmaalsharen toevlucht
tot de lage middelen, die zy by iedere kie
zing gebruikt.
In plaats van vrij en vrank haar pro
gramma aan de kiezers bloot te leggen, in
stede van hare zienswijze en hare hande
lingen openbaar te rechtvaardigen en te
verdedigen, gebruikt zij als propaganda
logen en laster om den pelitieken tegen-
atrever te bezwadderen, om hem bij de
kiezers in een valsch daglicht te stellen.
Vlugschriftjes worden door de klerika-
leu uitgestrooid, niets dan lasterende aan-
tygingen bevattende en waarin zij met het
•en of ander schrikbeeld, zooals destijds
met het Combisme, denken de lichtgeloo-
vige kiezers te misleiden.
Weer zyn de dorpsherders in het gar-
reel gespannen en trekken van deur tot
deur om dwang op het gewetvn uit te oefe
nen, om hunne parochianen te dwingen
voor de klerikalen te stemmen.
Weldrazullen hunnemeotings, waarvan
het grootste gedeelte niet openbaar zyn,
een aanvang nemen. Weer zal er daar in
die gesletene vergaderingen niets dan
haat en nijd tegen andersdenkenden uit
gestrooid worden.
Hoe verdeeld de klerikale party ov«r
menige kwestie ook wezen moge; hoewel
meeige persoonlijke twisten in haar mid
den zijn ontstaan betrokkelyk de voorrang
der kandidaten, toch onderwerpt zij zich
aan ordewoord door de hoogere geestelijk
heid gegeven en spant zij al hare krdchten
te zamen om den strijd aan te gaan,
want... de kiezing nadert... en haren val
is nakend.
Hoog het hart! weze onze leus.
Vooruit, immer vooruit; ten strijde
voor vrijheid en recht!
Niet altyd zal het kiezerskorps zich een
blinddoek voor de oogen laten binden Te
lang reeds duurt de drukkende klerikale
heerschappij. Het volk smacht naar de
vorlosstng en die verlossing moet en -<zZ
't Gaat stellig slecht, ’t gaat zelfs zéér
slecht voor onze klerikale opperbazen. En
t ze niet hoogst op hun ge-
De reden... ’t Is dat ze in de vyandelijke
rangen geheel het machtige genootschap
der Belgische koffiehuishouders en herber
giers vinden... Sedert eenigen tijd, had
het Nationaal Comiteit van dat genoot
schap, ontevreden over het niet houden I
der gedane beloften, verscheidene malen
fïï
