dl
rjr
g
K
Stóf
f»
I
0
i
n j Ij'
jJw fe
stoof
X
Voor Vrijheid en Recht!
777
I??:
W fï
1
LA
NA WV-'
Voor Waarheid en Vrede!
- - to -7
Eerste Jaargang
Zaterdag 30 Juli 1910
'\1
a
W
Viert uwe woede bot!
toi
4
Tr^sr,
Koiiingi i Elisabeth's verjaardag
'S
Politieke hoedanigheden
De normaalscholen van Henegouwen
Andermans geestigheid
N° ki
to"
r£r-
t
i
i
DRUKKER
JOSHF>H MA-JHICK
Statiestraat, Oudenaarde
VERKOOPER
Pieter Verstraete, soon
Valkestraat, Nieuport
ABONNEMENT
2,<30 frank per jaar
op voorhand betaalbaar
ïw 'iï\
Het was een waar genoegen zondag
laatst op bijna alle borslen het lieve ko-
ninginneroosje te zien prijken. Oude man
nen en jon^» knapen, bejaarde damen en
jeugdvolle juffers, ji zelfs kleine kinderen
waren er mede getooid. Waar men ook
’"1
til
De Gazette de France geeft eene be
schrijving van ’t politiek leven in Belgie
onder de kl rikale regeering, en de E. V.
Dom Besse, schrijver van ’t artikel, dringt
bijzonderlijk aan op de politieke bekwaam
heid der belgische katholieken, ’t Is een
voudig zielroerend.
Maar de schrijver verklaart dat zoo
lang de liberalen aan hunne sectariscbe
politiek getrouw zullen I lijven, zij de ka
tholieken zullen verplichten zich tegen hen
op te richten met al hunne geestelijke en
politieke krachten.
Dat wil zeggen dat de belgische geeste
lijkheid zich, zooals vroeger, ijverig met
kieskwestiën zal bezighouden. Die verze
kering was gansch nutteloos.
Maar’t schijnt ten minste vreemd, zoo
niet geheel kluchtig, vau wege klerikalen,
over sectariscbe politiek te spreken.Hunne
26jarige heerschappij heeft geen andere
grondregel gehad dan het fanatieke secta-
risme dat al hunne politieke handelingen
bestuurt, de liefdadige inbegrepen. En
er dient herhaald te worden dat de stevi
ger politiek welke de tegenpartijen meer
en meer beoefenen enkel een antwoord is
op hunne manier van handelen.
Geheel do twistzieke bende der klerikale
bladen vaart uit tegen de normaalscholen
vau Henegouwen. Het vaderland in ge
vaar zou van hunnentwege zoo’n opeen
stapeling niet verwekken van oproepin
gen, van aansporingen tot den strijd op
leven en dood. Een oorlog voor ’s lands
zonder biechten en die achter hun schijnheilig
wezen de dierlijkste gevoelens verbergen; be
klaag veeleer sommigen diergenen die ter stede
misschien wel bij u niet ter biecht durven komen
en vergiffenis over hunne euveldaden, (als er
nog een beetje christelijke oprechtheid in hun
binnenste huist) op den vreemde gaan afsmee-
ken om zich 24 uren later, niettegenstaande een
geveinsd berouw, van dezelfde monsterachlig
heden plichtig te maken.
Voor u zijn zulke kerels beklagenswaardig;
voor ons zijn zij eerder verachtelijk. Wij, liberale
burgers, ij durven en wij mogen ons vrank en
vrij in het volle daglicht vertoonen; onzen han
del en ~andel, onzen levensloop mag volop
gevolgd en vervolgd worden. Wij doen niet zoo
als sommigen uwer trawanten doen, mijnheer,
die de katjes in het donker knijpen. Wij kunnen
wel zien en verdragen dal de zon al eens in liet
water schijne; wij lachen gaarne en kunnen wel
meedoen als er vermaak is, maar wij hebben
geene kamer buiten stad in huur om er coureur
te spelen, al ware het maar tusschen twee trams;
wij bedriegen op die manier geen jonge partijge
noot die de zondebok zal wezen wij nemen geene
danslessen des nachts aan zeker danseresje; wij.,
of liever neen... want het is te veel.
En zijt schaamteloos genoeg om te zeggen dat
wij uwe godsdienstplechtigheden ontvlieden om
onze driften niet te moeten inloomen. Mijnheer,
neem het ons kwalijk maar gij z>jt ofwel een
onverbeterlijke spotter oiwel een lafaard. Want
vooraleer zooiets uit te braken zoudt gij beter
uw klerikaal kamp in oogenschouw nemen.
Christus verjoeg de Joodsche kooplieden uit
zijn tempel, maar gij durft de huichelende Jesui-
ten uit uwe gelederen niet verjagen. Gij hemelt
integendeel mannen op die Gods gebod onop
houdend onder de voeten treden en door vele
uwer eigene partijgenooten geminacht worden.
Gij gebruikt zelts uwen godsdienst als dekmantel
om zulke mannen als bevoorrechten in uwe
partij te behouden. Gij zijt gediend met wraak
roepende huichelarij, mijnheer; gij hebt zelfs den
den moed en de macht niet die verdoolde scha
pen op den goeden weg terug te brengen. Wie
bij u een schijnheilig masker kan aandoen is bij
U welgekomen, omdat gij aldus uw meesterschap
behoudt op het wereldlijk gezag.
Gij durft dan nog zeggen, Mijnheer, dat wij op
godsdienstig, maatschappelijk en politiek gebied
het volk naar ons evenbeeld willen verbeesten.
Is uwe pen niet gebroken toen gij dit schreeft?
Was alle waarheidsgevoel, was alle eerlijkheid
dan uw brein ontvloden toen gij dit op papier
hebt gezet? Zijt gij niet rood van schaamte ge
worden?
Wel hoe, wij hebben er immer naar gestreefd
om het volk te ontwikkelen en te veredelen en
ons durft gij beschuldigen? 26 jaar zijn de kleri
kalen thans meester in het land; 26 jaar zijn uwe
klerikale vrienden de baas op het stadhuis.
Soholen op scholen werden afgeschaft; het goede
oflicieele onderwijs hebt gij hier zooals elders
vervolgd. 26 jaar voert de geestelijkheid het
hooge woord en voert gij hare bevelen uit. 26
jaar predikt zij van op den stoel der waarheid
onafhankelijkheid zou ze niet bereid vin
den tot al den ijver dien ze betoonen in
dezen geestelijken oorlog walken ze voort-
zetten zonder zich een oogenblik van hun
doel af te wenden de vernieling van het
officieel onderwijs, ’t klerikaal maken on
zer scholen, ’t beslag op al de gestichten
die de jeugd des lands moeten vormen.
Al do Herik ate bladen trachten de hou
ding van Minister Descamps te rechtvaar
digen en roepen tot Zijne Onbekwaamheid
wel gehandeld heeft met de wettige erken
ning te w’eigeren aan de normaalscholen
van Henegouwen, welker doel, heeft hij
gezegd, niet overeenstemt met de oprechte
toepassing van het stelsel door de wet in-
gericht.
Welnu, de oprechte toepassing van dat
stelsel zou voor gevolg hebben dat, in zijn
onderricht der wetenschappen, de leeraar l
zich zou onthouden van alle uitleg of over
weging nopens de dogmas van den gods
dienst; zich zou onthouden van alle aanval
tegen de godsdienstige overtuigingen der
familiën zijner leerlingen.}
Dat is niet genoeg voor de klerikalen.
Die volstrekte onpardigheid kan hun
geene voldoening geven. Zij moeten scho
len hebben volgens hunne wenschen; par
tijdige en sectarische leeraars, die zullen
kunnen onderwijzen dat de gruwelen der
Inquisitie toerekenbaar zijn aan de onge-
lukkigen die er de slachtoffers van waren.
Zij moeten plaatsen bezorgen aan de tal
rijke congreganisten uit het schoone Fran
krijk overqevlogen en die over weten
schappen en godsdienst zullen handelen
volgens de wenschen van Rome.
Al hunne haarklieverijen zullen het
tegenovergestelde niet bewijzen.
-7. ,.J
Bij den barbier
De kalan». J’hêi e brokke van ni't)
oore gesaet n; dat is nu e keê schoone,.dé!
De jarbi' r. Wil je da 'k liet e bêrje
ofroendenf
PRIJS PER NUMMER
S centiemen
^totoF’- J
Onze politieke tegenstrevers lieten in
hun orgaan van verledene week onder
bovengaanden titel een artikel verschijnen
gericht tot de liberale bufgers.
Wy wenden ons hiér tot den schrijver
van dat artikel en wy zeggen hem
-- .MIJNHEER,
Wij weten niet wie of wat gij zijt. Zijt gij zooals
wij een wereldsch mensch, dan begrijpen wij niet
hoe gij de schaamteloosheid zoo ver durft drijven
in uw opstel te durven beweren dat de liberalen
omdat sommige van hen voor verschillige redens
zich van godsdienstplechtigheden onthouden,
ongodsdienstig en onzedelijk zouden zijn. Wij
begrijpen uwe onbeschaamdheid nog zooveel te
minder omdat gij u een blinddoek voor de oogen
bindt en de zedenverrolting niet bemerkt die in
uwe klerikale gelederen regeert. Herinner u
liever dat het gevaarlijk is van eene koord te
spreken in het huis eens verhangene. Gedenk u
liever de spreuk Vele menschen ontwaren den
splinter in een anders oog, doch zien den balk
niet in hun eigen oog.
Draagt gij het geestelijk kleed, dan is het van
uwentwege ofwel onwetendheid van hetgeen er
dagelijks gebeurt en door eenieder bemerkt en
besproken wordt, ofwel onnoozelheid ofwel
moedwilligheid of kwaadsprekerij, omdat gij
niet kunt of wilt begrijpen dat men eerlijk en
deftig, dat men goed echtgenoot en voorbeeldig
vader wezen kan, indien men handelt volgens
zijn geweten en het gezond verstand raadpleegt.
Gij beklaagt ons, liberale burgers, omdat wij
onder godsdienstig oogpunt uwe verlangens niet
beantwoorden. Och, mijnheer, gij zijt wel goed,
doch wij kunnen uw medelijden heel gemakkelijk
missen. Wij zitten wel is waar niet alle dagen in
de kerk; gij vindt er ons niet met opene armen
voor het Christusbeeld; gij ontmoet ons niet in
in uwe processiën; gij heft ons misschien niet
aan in uwe biechtstoelen; doch daarom moet gij
ons niet beklagen. Wij gaan recht in onze schoe
nen; wij eerbiedigen de kinderlijke onnoozelheid;
wij doen onze vrouw niet kwijnen van verdriet;
wij spreken geen kwaad van iemand anders;
wij ontnemen niemands goed; wij verleiden
geene jonge maagden; wij ontrukken ze niet aan
den huiselijken kring en dompelen geene fami-
lien in smart en wanhoop ot schande; wij vinden
ons genoegen, onze vreugd aan den huiselijken
haard en houden ons niet bezig met buiten stad
op versleten velos met nieuwe merken te rijden
of in den Tour de France v’aDuinkerke te willen
rijden op een verroest machten ten koste van
onze beurs, ten nadeele van ons huisgezin, ten
verdriete onzer vrouw, ten schande onzer zonen
en dochters. Beklaag liever sommigen dergenen,
mijnheer, die misschien dagelijks ter kerke gaan
en die er met opene armen ons Heer van het
Kruis zitten te bidden; die blootshoofd langs de
straten achter of in de processie loopen met een
dikke paternoster in de hand of er eene rooken-
de flambeeuw dragen; beklaag liever diegenen
die men op ’t eerste zicht ons Heer zou geven
v airvcovi aav, xucupuii i
Aiinonceoprijs 0,15 fr. per drukregel. Rechterlijke aankondigingen 0,50 fr. per dru kregel. Het recht annoncen te weigeren is voorbehouden. De annoncen, artikelen
en tuededeelingen moeten vóór den Donderdag middag in het koffiehuis Willems Fonds, Valkestraat Nieuport besteld worden. Alle artikels of mededeelingen bestemd voor
voor het Weekblad van Nieuport en Kanton moeten door den schrijver oaderteekend en onder gesloten omslag ingezonden worden. Het recht van opname is
voorbehouden en de volstrekste geheimhouding gewaarborgd.
ft J
M
IN I E U P O R T en K A N T O N i
rex /Ql «- rex f—-
niets lindersdan politiek io stede van christelijke
liefde.
Wat is den uitslag? Wat is uw werk?
Is het zedelijk peil sinds dien niet merkelijk
gedaald? Heeft er ooit meer zedenverrolting,
meer christelijke(?I) huichelarij in uwe gelederen
bestaan dan ten huidige dage? In een modder
poel moeten wij ze niet wenschen te zien storten;
zij liggen er zich sedert lang in te wentelen en
doQ^ ijet eenvoudige yolk warden zi^ met de
vingers aangewezen.
En, of gij nu beeft van spijt en vrees en of gij
nu schuimbekt van woede, toch zullen wij niet
aarzelen diegenen aan den schandpaal te spijke
ren die uwe partij bevuilen; toch zeilen wij niet
rusten om uwe huichelarij in een klaar daglicht
te stellen en den blinddoek af te rukken bij hen
die zich door uw fanatism laten misleiden.
LIBERALE BURGER.