41
ConcerM/oordracht
looi Vrijheid en Recht! Voor Waarheid en Vrede!
L
Eerste Jaargang
Zaterdag 15 October 1910
Willems-Fonds - Afdeeling Nieuport
Ons Praatje
De jonge-klerikale samenzwering
Belangrijk bericht
Ingang vrij en kosteloos.
J. DIERENDONCK
Namens het Bestuur
De Secretaris, De Voorzitter,
P.-F. DESWARTE
DRUKKER
Joshf>h k a.eic:«
Statiestraat, Oudenaarde
OPHIVBARH
op Zondag 93 October 1SIO
om 4 1/2 ure stipt namiddag
IN HET LOKAAL, VALKESTRAAT
De strijd tegen de tering-
xiekte bij de nienschen en bij
de dieren, voordracht door den Heer
C. Van Biesbrouck, rijksveearts te Nieu-
port.
Het muziekaal en zangkundig gedeelte
zal uitgevoerd worden door de hh. R. Wit
tenberg, kunstzanger; J. Hespel, klucht-
zanger; Edm. Sleyter en Luc. Simoens,
solisten van het krijgsmuziek, allen van
Oostende; de Philhamonie van Nieuport.
ABONNEMENT
2,90 fratiK per jaar
op voorhand betaalbaar
PRIJS PER NUMMER
S csntiemen
Spabje’s vorst de onzekerheid van zijn
troon te danken heeft aan da klerikalen?
En nochtans in onze vlaamsche provin
ciën is het niet beter gesteld. Was het tij;
dens de laatste wetgevende niet dat van
op den predikstoel eener niet ver afgelege
ne gemeente de volgende aanspraak werd
gehouden Beminde parochianen, een
diefsuil4.au mon begaan uit noad-on dat is
nog to verschoonen; een moord kan men
doen in een oogenblik van razende gram
schap en daar is vergiffenis voor; eene
verkrachting kan men plegen in een
oogenblik van dierlijken drift en daar ook
kan men inden biechtstoel vergiffenis voor
bekcmen. Maar als gij voor de liberalen
stemt, dan doet gij dat met voorbedachten
rade, uit vrijen wil en voor die groote
doodzonde is ergeene vergiffenis!
Gij ziet, geachte lezers, het komt nage
noeg op hetzelfde neer. Gelukkig niet
waar, dat wij, Belgen geen Spaansch of
Portugeesch bloed in onze aderen voelen
vloeien? Gelukkig niet waar dat de Belgi
sche liberalen gekend zijn voor de vreed
zaamste, de verdraagzaamste en vredelie-
vendste.van den ganschen aardbol?
VERKOOPER
Pieter Verstraete, zoon
Valkestraat, Nieuport
handen houden, hunne party naar den
afgrond leiden; dat zij da vorsten, door
hen met gunsten te overladen, door hen
toe te laten breed op ’s volks kosten te
leven (om op hunne beurt met volle han
den uit de staatskas te putten), in het
verderf storten, in ongenade doen vallen.
De geschiedenis heelt bewezen dat onder
«ifr-nige schijnbaar koele borst een hart
brandt van verlangen om zich uit de sla
vernij los te rukken. Eens te meer wordt
dit alles bevestigd de klerikale bewaar-
derspartijen van Portugal zijn de eenige
schuld der omwenteling die is losgebar
sten. Te lang was het volk getergd; de
maat van onrechtvaardigheid en dwang
liep over.Wat duurzame les voor diegenen
die doof blijven voor ’s volks verzuchtin
gen, die den wijzen raad der oppositie in
den wind slaan, die onrechtvaardigheid op
onrechtvaardigheid, onwettigheid op on
wettigheid, machtsmisbruik op machtsmis
bruik stapelen!
En overal worden de klerikalen aange-
hitst, opgejaagd, opgezweept, aangèvuurd
door de geestelijkheid, die overal volledig
beer en meester spelen wil. Door hare
schriften, door hare inmenging in de poli
tiek, door den weg te versperren aan den
vooruitgang, doet zij het smeulend vuur
ontstaan die tot den oproer leidt. Beziet
Spanje, waaraan wij zoo dikwerf ons diep
gevallen Belgie hebben vergeleken. Weet
gij bij voorbeeld wat daar zekere dom
Sarda y Salvany in zijn werk Het libe
ralism is eene zonde durft schrijven?
Welnu, die pater schrijft onder andere het
volgende: Het liberalism in de gedach
tenorde is een volstrekte misslag en in de
zakenorde de volstrekte wanorde. Zoodus
is het in beide gevallen door zijnen aard
buitengewone groote zonde, doodzonde
(bladz. 8, 9, 10en 11). Bijgevolg, behalve
in gevallen van goede trouw, onwetend
heid of onverweging, is het feit liberaal te
zijn eene grootere zoude dan godslastering
diefte, overspel, zelfmoord of' alle andere
daa I verboden door Gods weten door zijne
oneindige gerechtigheid gestraft (blz 14)
E./die pater raadt aan met de liberalen
dezelfde betrekkingen te hebben die men
heeft met dieven en moordenaars!
Is dat niet stichtend? is dat niet wraak
roepend? is het dan te verwonderen dat
zelfs de gematigste vooruitstrevers hun
bloed in de aderen voelen bruischen? is
het dan te verwonderen dat groote dag
bladen met volle recht doen opmerken dat
Waarover? Wel waarover zouden wij
deze week best kuunen praten dan over
hetgeen in het Portugeesche ryk is voor
gevallen. Onnoodig is het zelfs dit te her
halen, want bijna niemand meer is er die
niet een dagblad leest. Elkeen heeft dan
ook vernomen dat een jonge Koning met
zyne moeder en de gansche koninklijke
familie zijn ryk heeft moeten verlaten;
dat dien Vorst van zyn troon werd onthe
ven; dat het volk, moede eene geestelijke
dwingelandij te verduren, moede het geld
van den Staat te zien verbrassen, is opge
staan, en de Republiek heeft uitgeroepen.
De Spaansche dwingelanden doodden
Ferrer, omdat hij zijn volk geleerd, on
derwezen en verstandig wilde; omdat hy
het zijne rechten en zijne plichten wilde
doen kennen; omdat hy het door da we
tenschap de klerikale slavernij wilde doen
afschudden, waaronder het jaren lang ge
bukt lag. Verstandiger en edelmoediger
handelde het Portugeesche volk. Het
schonk zijn Vorst, het schonk de gansche
koninklijke familie de vrijheid, het begun
stigde hunne uitwijking naar den vreem
de; het deed heu niet onder de oogen der
opstandelingen omversohieten; het eisehte
zelfs het hoofd niet diergenen, in wier
handen de Vorst een speelbal was, en die
op hunne beurt den speelbal der geestelijk
heid waren.
Wie een weinig geschiedenis heeft ge
leerd heeft kunnen oestatigen dat welke
omwenteling, welken opstand ook voor
oorzaak had eene te lange verdrukking,
een misbruik van macht, eene niet uit te
houden slavernij, eene ongewettigde dwin
gelandij.
Overal waar de klerikale partij het be
wind in handen heeft, vergeet zij dat zij
haar meesterschap slechts te danken heeft
aan onwettige middelen, aan wetten door
haar ten haren voordeele gemaakt, aan
de onwetendheid waarin zij moedwillig de
massa gedompeld houdt om haar blinde
lings aan de bevelen der geestelijkheid te
kunnen doen gehoorzamen.
Zy herinnert zich niet dat er nog andere
landgenooten zijn, die recht hebben op
eerbied, op gelijkheid, op rechtvaardig
heid. Zij begrijpt niet dat zij voor plicht
heeft ook naar de stem, naar den raad te
luisteren van die landgenooten, al wezen
die maar minderheid.
Dronken van genot over hare behaalde
overwinning, over haar langdurig mees
terschap, opgehitst door de geestelijkheid
die overal den scepter zwaait en immer
hare macht doet gevoelen, verliest de kle
rikale bewaarderspartij alle voorzichtig
heid uit het oog, pleegt zij onrecht op on
recht, wringt zij meer en meer de slaven
boeien toe, w'aarin zij de massa geprangd
houdt en verkeert zij in den waan onover-
winbaar te wezen.
Edoch, de geschiedenis heeft bewezen
dat diegenen, die te lang het staatsroer in
N. B. Onze Volksboskerij gevestigd in het
lokaal, Is eiken Zondag van 11 tot 12 uren open.
De boeken worden aan tedereen kosteloos ter
lezing uitgedeeld.
Men buri van min toi min overeen bij
onze goede klerikalen. En’t schijnt, van
nu aan, zeker dat de jonge rechterzijde,
op hare hoede sedert ’t nieuw en weinig
geheim verdrag tusschen de heeren Schol-
laert en Woeste gesloten, beslist heeft zich
niet te laten begaan.
’t Is alzoo dat menigvuldige vergaderin
gen onlangs hebben plaats gehad bij de
«jonge meesters der partijEu u ij
hebben ons laten gezeggen dat, alhoewel
’t jaargetijde der winterontvangston nog
verre schijnt, het rond welbedien Ie tafels
is dat de leden der jonge rechterzijde zich
eenmaal te meer een onderling verbond
komen te zweren.
De wapins welke de samengezworenen
voornemens zijn te gebruiken tegen-M.
Schollaerr. en de rechterzijde van tien
ouden (raat zouden voor naatn dragen:
de stemming van de eenvormigheid der
kieswetten en de volledige evenredige
vertegenwoordiging. Indien ’t noodig was,
zou men. om deu kabinetsoverste zelf tot
reden te I riri’m), de toevlucht nemen tot
het wapen dat -rplicbtend ouderwijs
heet.
Indien waarlijk de «jonge rechterzijden»
Kiezerslijst on
D) nieuwe kiezerslijsten voor 1911 1912
zyn verschenen en thans aan herziening
onderworpen. Zij hangen ter inzage in het
lokaal van het Willemsfonds, Valkestraat.
Wy raden ter zeerste al de kiezers aan
zich te overtuigen of zij op gezegde lijsten
ingeschreven zijn met het getal stemmen
waarop zy recht hebben.
Het tijdstip om de inschrijving ot de
vermeerdering van stemmental te eischen
eindigt op 30 October aanstaande.
Men wachte dus niet om zich te verze
keren of alles in regel is.
De Vrijzinnige Volksbond van Nieuport
gelast zich met kosteloos de noodige rekla-
matien te doen.
MUEUPORTen KANTON
N° 55
voor 8hetd^ekbl^^^uoorl middag lnhrft' koffiehuis Willens Ponds, Valkestraat Nieuport besteld word'èm'- AllXtSm^^
voortehoudm, eX volsS^^ wordei1' Het recht va" °Pname is
Kantoa moeten door den schrijver oaderteekend
