A
„EE ni
iö
Concert-Voordracht
Voor Vrijheid en Recht!
Eerste Jaargang
Zaterdag 17 December 1910
N° 64
Ö-»
Willenis-Fonds - Afdeeling ’Nieuport
r.^h~
«ra-» Airia
VISSCHERS
Aan onze abonnenten
s-
Het laatste pauselijk bevel
Soldatenkringen
(Vervolg)
0
jb' 1
"-Tl
jj
J. DIERENDONCK
■im
~,y
VERKOOPER
Pieter Vermtraete, soon
Valkestraat, Nieuport
Kinderen, beneden de 10 jaar, ku men vol
strekt niet binnengelaten worden. De oudere
kinder* moeten vergezeld tij o van hunne ouders
en bij hen blijven.
Onze Vlaamsche volksboekerij gevestigd in het
lokaal is eiken zondag van 11 tot 12 ure open. De
boeken worden aan Iedereen kosteloos ter lezing
uilgeleend. De kataloog Is te verkrijgen aan 50 c.
n T
v
Voor Waarheid en Vrede!
DRUKKER
JOSHPII HA.EGK
Statiestraat, Oudenaards
PRIJS PER NUMMER
S centiemen
Leest ons artikelVolksvertegenwoor
diger Buyl, onze visschers en Koning
A Ibrecht.
Laat hel door uwe vrienden lezen!
Gij allen moet weten wie uwe vrienden
zijn! Gij allen moet weten hoe de klerika-
len U immer foppen!
Annonoenprys 0,15 fr. per drukregel. Rechterlijke aankondigingen 0,5') fr. per drukregel. Het recht annoncsn te weigeren is voorbehouden. De annoncen, artikelen
en mededeelingen moeten vóór den Donderdag middag in hit koffiehuis Willems Fonds, Valkestraat Nieuport besteld worden. Alle artikels of mededeelingen, bestemd voor
voor het Weekblad van Nieuport en Kanton moeten door deti schrijver o i lerteekead en onder gesloten omslag ingezonden worden. Het recht van opname is
voorbehouden en de volstrekste geheimhouding gewaarborgd.
r.™
ABONNEMENT
2,00 frank Jcasax*
op voorhand betaalbaar
OT=» JB3I\T J3 ARH
op Zondag 18 Oeecmber 1910
om 4 1/2 ure stipt namiddag
IN HET LOKAAL, VALKESTRAAT
Over duinen en duinplanten,
voordracht met lichtbeelden door den heer
MAGNEL te Nieuport.
Het muziekaal en zangkundig gedeelte
uitgevoerd door de HH. J. Jansen, kunst-
zanger; Matt.hys, leeraar van fluit aan de
muziekacademie; P. Post, kluehtzanger,
allen van Oostende en P. Teirlinck van
V.’urn (klavierbegeleider).
Iiigwng vrij en kosteloos.
Namena het Bestuur
De Secretaris, De Voorzitter,
P. F. DESWARTE
Wij zullen ons veroorlooven U in den
loep dezer week het kwijtschrift van 2,60
fr. voor het abonnement op het Weekblad
voor 1911 te doen aanbieden.
Wjj hopen dat het bij u allen «en gun
stig onthaal zal genieten en geven U de
stellige verzekering dat wij ons steeds
zullen beijveren om het Weekblad zoo
nuttig, zoo lesrryk en zoo aantrekkelijk
mogelyk te maken.
Onze lezers zullen zich afvragen waar
toch zulke hartelijke betrekkingen zich
hadden kunnen vormen tusschen onzen
apotheker en onzen soldaat! Ha, ziedaar,
’t is dat onze apotheker een verknochte
beschermer is der soldatenkringen waar
van onze seldaat een ijverige klant is.
Zooveel vriendschap verplicht, en men
moet zich, op zeker oogenblik, kunnen ge
dienstig toonen. Ook, eenige minuten
daarna, bracht de stralende piot het ge
tuigschrift van dst> apotheker bestatigende
dat, in eene herberg der stad en aangeduid
in dit bewijsstuk, M. de apotheker X. den
zondag avond, rond 8 ure, zorgen had toe
gediend aan den zieken soldaat.
Welnu, wanneer de soldaat van leugen
overtuigd werd, aarzelde hij niet meer te
bekennen dat op ’t uur dat M. X. beweerde
hem bezorgd te hebben, hy nog verre van
de stad af was.
De kleine berekening was dus jammer
lijk mislukt en de soldaat kreeg vier dagen
celgevangenis.
Maar de zedeleer van dit veorval is dat
de soldaten sedert dien tyd weten dat, om
eene verdiende straf te mijden, om hunne
oversten in dwaling te brengen, zy hulp
en steun zullen vinden, mits leden te zijn
van den kring welke men statig met den
titel van militair versiert, maar welks
invloed enkel kan toedragen tot het onder
mynen der tucht in de regimenten, tot het
vernietigen van den eerbied welke de sol
daten aan hunne oversten verschuldigd
zijn. (Wordt voortgezet.)
ke politieke mannen) is in aanmerking te
nemen, zoozeer hebben ze reeds wrijvin
gen veroorzaakt door hun onoverlegden
en onbescheiden yver.
Gij hebt kommandant M. onder uwe
bevelen, zegde tot een generaal de voor
zitter van een soldatenkring, ’t Is een man
van wezenlijke waarde, zeer goed soldaat,
denk ik, en in alle geval door zyne man
non zeer bemind.
Hoe weet gy dat, vroeg de generaal.
Maar heel eenvoudig in den soldaten
kring; wy hooren onze mannen praten, 't
is van hen dat ik dien lofspraak vernomen
heb.
Dat bewyst mij eens te meer, ver
klaarde de generaal, hoezeer uwe kringen
schadelyk zijn; want ge moet bekennen,
beste heer, dat als men er soms gunstig
over de oversten spreekt, men er ook en
vooral veel kwaad van zegt, hetwelk gij
gewis zoudt eindigen met mij over te
brengen.
Ge kunt wel denken dat op die woorden,
het gesprek eene onverhoeilsch einde nam.
Het had plaats in ’t hotel van den gouver
neur, gedurende eene receptie.
Ziehier nu een feit dat over eenige jaren
te Brugge voorviel en verdient aangestipt
te worden omdat het op eene stichtende
wyze toont hoe men in de katholieke
kringen, de soldaten leert hunne oversten
eerbiedigen.
Een soldaat, een zondag na het avond
appèl in de kazerne teruggekomen, wordt
’s anderdaags bij zijn kommandant ontbo
den. Hij verklaart dat hij in eene herberg
is ziek geworden on op ’t gestelde uur niet
is kunnen binnenkomen.
Op do vraag indien hy de zorgen van
een geneesheer ontvangen heeft, ant
woordt de soldaatNeen, niet van een
geneesheer, maar van een apotheker. De
soldaat krijgt dan de toelating by gezegden
apotheker een getuigschrift to halon, be
vestigende dat hy ziek was daags te voren
op ’t uur van den appel.
Onze man gaat weg; maar gedurende
zijne afwezigheid wordt, wij weten niet
hoe, eau gesloten brief, zonder opschrift,
aan don officier leeraar overhandigd. Deze
natuurlijk, opent den omslag, lerst den
brief en bestatigt met verbazing dat bij
voortkomt van bovengenoemden soldaat,
die, als voortreffelijke «karottentrekker»,
aan M. de apotheker X. schrijft dat hij
daags te voren Brugge had verlaten, zijn
trein hal gemist en gestraft ging worden.
In die wisseling, vroeg hij aan M. X., te
willen betuigen dat hij hem zorgen hal
toegediend in de hkrboven uitgelegde om
staudigheden.
I
ir
Vroeger reeds deden wij opmerken dal de nu
regeerende Paus in elk geval niet zou kunnen
beschuldigd worden van gemis aan bedrijvigheid.
In de laatste dagen gaf hij daar een nieuw be
wijs van door hel uitvaardigen van een nieuw
bevelschrift van de Congregatie van ’t Consistorie
dat, hier te lande en in Italië, tamelijk veel op
schudding zal verwekken.
In onze dagen, zegt het pauselijk decreet,
zijn in de christen* maatschappij menigvuldige
werken opgekomen tol tijdelijk voordeel der ge-
loovigen, voornamelijk banken, kredietinstellin
gen, landbouw - en spaarkassen; zeker moeten
deze werken door het priesterdom grootelijks
goedgekeurd en btvoordeeligd worden; evenwel
niet in zulker wijze dal zij de priesters zouden
kunnen losmaken van de plichten eigen aan
hunnen stand en waardigheid, ze wikkelen in
aardsche onderhandelingen, ze blootstellen aan
de zorgen, aan de gevaren welke deze soort van
zaken medeslepen
Daarom verbiedt de Paus, op volkstrekle wijze
aan alle priesters, zoowel wereldlijke als regel
matige, noj ambten te aanvaarden of te bewaren
welke zorg, verplichting of gevaar zouden mede
slepen, uit de uiloetening van die ambten voort
spruitende, in de hoedanigheid, van voorzitter,
geheimschrijvers, kashouders of andere soortge
lijke zendingen.
Hij beveelt dal de priesters welke tegenwoordig
zulke diensten vervullen, er zich binnen de vier
maanden moeten van ontlasten.
Niettemin zal de Paus in ’t vervolg een pries
ter kunnen machtigen, in geval v?n volstrekte
noodzakelijkheid, zich aan eene sociale instelling
te wijden.
Hel decreet sleunl op zekere besluiten van de
kerkvergadering van Trent*.
Van ons belgisch oogpunt uitziende, zou men
genegen zijn la besluiten dat de nieuwe beslis
singen van Rome wijze maatregelen zijn In ’t
belang van den godsdienst en van de waardigheid
onznr pi testers.
Beide, inderdaad, kunnen er slechts bij win
nen; dal het niel toegelalen weze aan pastoors
en ondei pastoors hunne kerkelijke plichten te
verwaarloozen om handel te drijven, om zich
onledig te houden met landbouwsyndikaten,
geltenbonden, fabrieken van meststoffen, samen
werkende melkerijen, enz., daarin de groote rol
te spelen eu zich daarvan te bedienen als van
een machtig middel om politieleen invloed uit te
oefenen, dat kan slechts voordeelige gevolgen
opleveren; dat zal aan de priesters meer tijd
BNJEUPQRTen KANTON
In die voorwaarden mag de omgang in
de sol latenkringen niet verholen worden.
Maar helaas! de zaken geschieden somtijds
zeo reg. Imatig niet. De aanleggers van
dat zoogenoemde maatschappelijk werk
hebben zich, zonder twijfel, den plicht
opgelegd alle inmenging in de dienstzaken
•n alle bekeeringszucht te ontzeggen.
Hunne voortzetters zijn van die wyze ge
dragslijn afgedwaald.
Men moet er een handje van hebben om
wel aangeschreven te staan in de soldaten-
kringen. Het is algemeen bekenin de
kazernen, dat de slechte kerels, ongeloo-
vigen en zwierbollen, dark aan hunne
afgrijselyke valschheid, op goeden voet
staan met die heeren. Hetzy dat ze de
slagen willen afweren waaraan hun slecht
gedrag ze blootstelt in ’t regiment, hetzij
dat ze haken naar een goed beroep in T
burgersleven, hetzij dat ze zich eene al
vermogende ondersteuning zoeken te be
reiden om zich te wreken over officieren
wier geduld grenzen heeft, of, ter gelegen
heid van rechtvaardige straffen, ernstige
vervelingen aan de overheid te berokke
nen, veinzen slachtoffers van ’t boos opzet
te z$n en het gelukt hun dikwyls eenvou
dige of legerhatende harten te ontroeren.
Dientengevolge, loopt de soldatenkring
gevaar eene school van huichelarij, tuch
teloosheid en flikflooierij te worden! Het
kwaad, een zeer groot kwaad, staat dus
nevens het goede.
Onder dit oogpunt, hebben wij altyd als
bijzonder gevaarlijk geacht,de propaganda
in de kazerne gemaakt door zekere onder
geschikte oversten, om de jonge militianen
naar de soldatenkringen mede te slepen.
Te dien einde, geven ze zich aan eene
echte werving o .er, by middel van een
hoop allerhande beloften. En de dikwyls
onbezoum-n tusschenkomst der bestuur
ders dezer kringen (gewoonlyk aanzienlij-
