®ss
Voor Vrijheid en Recht! Voor Waarheid en Vrede!
Zaterdag 24 December 1910
N° 6S
Eerste Jaargang
Ons Praatje
I
Soldatenkringen
[Iet recht
onderhoud bij den bevelhel ber van ’tgar-
nizoen ten einde hem het doel van hun
kring voor te leggen, en terzelvertijd,
over zijne toestemming heenstappend,
openden zij den kring en noodigden er de
militairen
Beleedigd door die handelwijze, ge
krenkt in zijne waardigheid, verkondigde
DRUKKER
JOSHFH M A-JHlCnK
Statiestraat, Oudenaarde
VERKOOPER
Pieter Verslracle, zoen
Valkestraat, Nieuport
volgende garnizoensbevelHet lokaal
der vakschool uit de Tramstraat is verbo
den aan de troepen van ’t garnizoen. z>
(Wordt voortgezet.)
PRIJS PER NUMMER
5 cen-tiemen.
Velen van u, geachte lezers en lezeres
sen, volgen aandact.tig in de dagbladen al
het nieuws dat zich dagelijks voordoet.
Sommige van u nochtans slaan al eens iets
over, dat u op ’t eerste zicht niet schijnt
aan te belangen. Is er kwestie van kiezin-
gen in een vreemd land, dan zegt menig
een wel eens dat is voor mij niet interes
sant. En nochtans juist over de kiezingen
die gausch Engeland en Ierland door heb
ben plaats gegrepen, is het dat ik u wensch
te onderhouden. Daar zijn, net zooals bij
ons in Belgie, twee statenkamers Al de
wetten die de lagere Kamer stemt en die
eene democratische strekking hebben
worden onwederroepelijk door de hoogere
Kamer, uitsluitend samengesteld uit rijke
grondbezitters, verworpen. Iedereen zal
begrijpen dat het in die omstandigheden
niet mogelijk is huis te houden; de rechten
dier rijke Lords moesten ofwel ingekrom-
penofwel moesteudoor den Koningnieuwe
Lords met rneor democratische gedachten
benoem I worden. Er was dus een stryd
ontstaan die moest ged nipt worden en,
om tot ean uitslag te geraken, diende men
het kiezerskorps te raadplepen. De uitslag
is, zooals to voorzien was, ten gunste der
liberalen afgeloopen. Zy willen er het
schaudelyk onrecht dat in de kieswetten
beslaat doen verdwijnen en het geraad-
pleegle volk geeft hengelijk. De samen
stelling der lagere Kamer is gebleven
zooals hij was; liet liberaal ministerie
houdt het bewind in handen.
Sommigen van u, niet genoeg in de po
litiek ingewijd, zullen misschien zeggen
«ja maar de liberalen hadden zetels moe
ten bijwinnen. Och vrienden, dat kon
met en daarvoor bestond eene ernstige
rede. De kieswet zeil is daarvan de oor
zaak. Gij moet weten dat het daar nog
NIEUPORTenKANTONI
te doen bemerken dat, in die voorwaar-
don, een beetje kazerneleven deugd aan
de dorpelingen moest doen.... Wij hadden
de lachers met ons, maar de priester wilde
er niet van afzienhet verblijf in de
kazerne is verderfelijk voor die zoete bui
tenjongens.
In de soldatenkringen houdt men geene
-mwtingen, men doet er gesne openlijke- desphmtsbevelhebher, op 26 October, het
politieke propaganda, men smeedt er gee
ne samenzweringen. En nochtans, de dag
bladen die er te lezen zijn, mag men juist
niet onzydig verklaren; Le Patriote,
De gazet van Antwerpen, Het nieuws van
den dag en eenige soortgelijken belijden
toch wel ronduit klerikale en daarby le
gerhatende gevoelens!
Niettemin, zou de ontzegging dezer
soort van patronages onrechtvaardig en
kwellend schijnen aan ’t publiek dat niet
op de hoogte is der misbruiken welke door
hunne bestuurders en hunne beschermers
gepleegd worden. Tot nu toe, hebben de
korpsovorsten zich gebogen geen won
der, zy hebben ’t generaalschap in ’t zicht!
Laat ons nu overgaan tot hetgeen er te
Hasselt voorgevallen is.
Op 24 October LI., ontving de kolonel
plaatsbevelhebber, van wege een priester
der stad, een brief waarin hem werd ge
meld dat een comiteit een katholieken
soldatenkring ging openen in de Tram
straat, hem daarbij verzoekende er den
toegang aan de militairen te veroorloven;
verderswerd hem een onderhoudgevraagd
tot uitlegging van ’t programma waaruit
de politiek zou gesloten zijn.
Die benaming katholieke kring ware
alleen genoegzaam geweest om den kolo
nel de strikte plicht op te leggen er den
omgang aan de militairen te verbieden.
Een katholieke weldenkendeoverste
zelf zou geaarzeld hebben.
Kolonel Deschepper kende volstrekt den
vrager niet, noch zyn titel noch zijn rang;
hij moest zich dus over hem inlichten,
alsook over de natuur van den kring
waarvan er sprake was. De zaak werd dus
in onderzoek gelegd.
Maar de kolonel ba I den tijd niet aan
zyn correspondent te antwoorden. De dag
nadat hij bovengemehlen brief ontvangen
had, vernam hij dat. de inhuldiging van ’t
lokaal had plaats gehad, dat men er een
feest had gegeven, waarby onderofficieren
en een groot getal soldaten aanwezig
waren.
Aldus, die heeren verzochten om een
Annonoenprys 0,15 fr. per drukregel. Rechterlijke aankondigingen 0,50 fr. per drukregel. Het recht annoncan te weigeren is voorbehouden. De annoncen, artikelen
en inededeelingen moeten vóór den Donderdag middag in het kotli jhuis IVZMezns Fonds, Valkestraat Nieuport besteld worden. Alle artikels of mededeelingen, bestemd voor
voor het Weekblad van Nieuport en Kanton moeten door den schrijver o rl jrteekead en onder gesloten omslag ingezonden worden. Het recht van opname is
voorbehouden en de volstrekste geheimhouding gewaarborgd
ABONNEMENT
3,*30 Cr-JAH per jaar
op voorhand betaalbaar I
Annonoenprys 0,15 fr. per drukregel. Rechterlijke aankondigingen 0,50 fr. per drukregel?
.n n in Aofan vAAl' Lm zl *1t iyi irl.lttrv i o 11 bn i *1111 j 1 TZi O zl .-> ft V V M I i
(Vervolg)
Laat ons nog zekere feiten herinneren
welke zich, over zes of zeven jaren, in ’t
zelfde garnizoen voordeden. Aangelokt
door ’t uitzicht, op een goe 1 ontbijt (choco
lade, boterkoeken, uitdeeliog van sigaren)
naderden twee gewetenlooss-soldaten tot
de Heilige Tafel, en, teruggekeerd op hun
ne plaats in de kerk, staken ze listig de
hostie in hun zak.
In de kazerne weergekomen, stelden ze
de hostiën aan de spotternijen hunner ka
mergezellen bloot, en ergerden alzoo ver
scheidene christelijke soldaten. Gevolglyk,
aanklacht, verschijning voor den krijgs
raad en ’t militair oppergerechtshof, twee
rechtsmachten die veroordeelden; het ver
brekingshof wien de zaak ten slotte werd
voorgelsgd, sprak vrij, daar de ergernis
in de kerk niet was gebeurd en dus onder
da toepassing der wet niet viel.
De hierboven vermelde feiten zijn onder
alle opzichten, onverschoonbaar; nochtans
zullen alle redelijke menschen het met ons
eens zyn om te zeggen dat de verantwoor
delijkheid vooral to wijten is aan die be
stuurders van saldatenkringen die tot het
bezoeken van den communiebank aanprik
kelen al speculeeren op de wel begrijpelij
ke gulzigheid van den soldaat.
Het zal dus niemand verwonderen dat
de kolonels hegeeren het getal bezoekers
dezer kringen te zien verminderen Maar
do geestelijken en de klerikale volksverte
genwoordigers houden een oog in ’t zeil.
D® antimilitarist® pers heeft zoo dikwijls
herhaald De kazerne is eene school
van zedenbederf dat velen het gelooven
en te goeder trouw zijn, wanneer zy
trachten zich van *t hart en den geest van
den soldaat meester te makon, tot groot
nadeel voor zijne militaire en burgerlijke
opvoeding.
Dat heugt ons ’t gesprek dat wy onlangs
met een priester hadden; wij deden ons
best om hem te bewijzen dat de kazerne
geene plaats van verderf is; volgens hem,
maakt het verblijf in de kazerne een ge
ducht gevaar uit voor do brave dorpelin- I
gen. Nu, het gesprek eene andere wending
genom >n hebbende, hoorden wij, eenige
oogenblikken daarna, denzelfden priester
lagen over de voorbarigheid der jonge
lingen op den buiten, over ’t getal jonge
meisjes die er moeder zyn. enz onz. Wy
haastu-n ons er tusschen te komen om hem
wat erger is dan hier. Bij ons heeft de
werkman die door zijn arbeid, door zijne
vakkennis de weelde voorfbrengt. één
stemmetje, ook in Engeland is dat zoo.
Hij ous hebben degenen die een of meer
eigendommen bezitten, al hebhen zij in
die eigendommen geen nagel die hun toe
behoort, al worden er van die eigenaars
ondersteund door 't bureel van weldaad,
al waren die eigendommen voor meer dan
de waarde herent, toch 3 of 4 stemmen.
Slaat de kiezerslyst maar open en gij zult
zien. In Engeland gaat het anders toe; de
rijke grondbezitters stemmen daar in al de
arrondissementen waar zij eigendommen
bezitten en beschikken aldus over 5, 6
misschien zelfs lOstemmen. Aldus breken
verminken, vernietigen zij den waren
wil, den echten wensch, de zuivere be
trachting van het volk; juist zooals in ons
gezegend Belgie de rijke of armeeigenaars
met hunne 3 en 4 stommen, de stem van
ons vry’e volk versmachten. Gij ziet, het
gaat er daar nog wat erger aan toe dan
hier. Doch hieruit valt te besluiten dat
het spreekwoord de groote visschen die
eten de kleinen ook in politiek overal
zijne toepassing vindt.
Als men dat nagaat en overweegt, hoe
wil mon dan dat er verandering kome?
Als men denkt aan het schandalige on
recht dat de r.jke klerikalen in onze kies
wetten als onkruid doen woekeren; als
men begrijpt dat al de konkelfoezeryen die
er toe aanleiding geven er in gebracht
werden door bun ten hunne voordeele
alleen; als menziet met welkehardnekkige
schaamteloosheid zy de onrechtvaardighe
den verdedigen en de rechtvaardigheid
onmeedoogend verwerpen, dan vraagt
men zich onwillekeurig afwat gedaan?
Wat gedaan? Het kwaad dient in den
wortel aangetast; de kieswet zelf moet
hervormd worden! Dat moet het doel
wezen van onzen onophoudenden strijd.
Het zuiver algemeen stemrecht, dat moet
er komen! O. wy weten het wel. Tien
liberale volksvertegenwoordigers zyn nog
partijgangers om aan den familievader
eene tweede stem te vergunnen, zoo hoor
ik u zeggen. Inderdaad, dit gedacht word
door hen vo-ornitgezet, doch dat wil geens
zins beduiden dat zij, geene meerderheid
voor hunne zienswijze hebbende, liet ge
dacht der meerderheid niet eenparig zou
den by*reden._Eu dan vergeet het niet,
het zijn liberalen en in de liberale party,
de eenige partij waar vrijheid heerscht
lil
-1
