BILLARD
Burgerstand van Nieuport
GEBOORTEN.
Land- en Tuinbouw
Onze haven
Nieuws uit Nieuport
Binnen- en Buitenland.
Vlaamsche Hoogeschool
1
Wordt voortgezet
28
Schoone en goede billard te verkoopen met
toebehoorten, alsook twee spelen ivoren billard
bollen, zoo goed als nieuw. Zich te wenden
Hotel Duynnenhuys Oostendestraat, Nieuport.
28 Dec. Tratiaart Honoré Plater zoon van Camiel
en Valentina Coolsaet.
Sedert 1 Januari 1910 132 geboorten.
STERFGEVALLEN.
24 Dec. Lams Rosalia, oud 75 j. 5 m. en 4 dagen
dochter van Pieter Jozef en Theresia Sofia
Devallejo en echtgenoote van Antoon
Augustyn Willaert.
Sedert i Januari 1910 67 sterfgevallen.
HUWELJIKEN
27 Dec. Degryse Arthur August, oud 22 j. han
delsbediende en Laureins Augusta Bertha
oud 21 j. zonder beroep, beiden te Nieu
port.
Jansseut.e René, oud 39 j., koopman en
Jacquart Loetilia Louisa Maria, oud 32 j
zonder beroep beiden ie Nieursrt.
Sedert 1 Januari 1910 33 huwelijken.
Opgevrozen grond.
De weerkundigen voorspelden een strengen
winterVoor het vernietigen van kerfdieren en
insektej, kan die voorspelling gelukkig heeten;
immers zachte winters behouden die ongeluks-
gasten io ’t leven en bevocrdeeligen hunne ver
menigvuldiging. Nimmer werd er meer geklaagd
dan gedurende den afgeloopen zomer, over de
groote verwoestingen door de slekken aangericht
en,... waarbij kwam dit?
Ter oorzake van den zachten winter, die den
slekken bewaarde Strenge winters hebben dus
hunne licht- maar ook hunne schaduwzijde.
Heeft de hevige vorst vrij spel, is de grond niet
mat sneeuw bedekt, die de wintergranen zoo
wenderwel tegen koude beschut, zoo hebben de
jonge plantjes een hevlgen strijd te voeren. Dan
gebeurt het maar al te dikwijls dat de grond, bij
Sedert jaran en jaren hebben wij ge
zegd en herhaald dat niets ernstigs gedaan
wordt om onze haven bshoorlyk in te rich
ten; om diegenen die het goed maenen om
hier handel en nijverheid uit te breiden
in hun loffelijk pogen aan te moedigen en
te ondersteunen. Meer dan eens hebben
wij er op gewezen dat zij veeleer gedwars
boomd worden en dat diegenen, die ons
lamlendidg stadsbestuur hekelen, omdat
het van ’t klerikale gouvernement niets
kan bekomsn, ten volle gelijk hebben. Ho«
wil men dat de haven van Nieuport als
handelshaven gekend weze, wanneer zij
nietingöricht wordt door het Staatsbestuur
als Oostende, Brugge en andere havens?
Zoo vernemen wij dat de Naamlooze Ven
nootschap Handel en Scheepvaart de vol
gende stoombooten hééft bevracht om gas
cokes te laden ter besteming van Christia-.
nia,Stockholmen Copenhagen: des/sCapr?
metende ongeveer 800 ton, de s/s Sandhill
1500 ton en de s/s Harrildsborg 1900 ton.
Geen enkele dezer schepen kanin Nieuport
zijne lading nemen en de bevrachters zijn
tot hun spijt verplicht da readers te ver
zoeken hunne vaartuigen naar Oostende,
2'*ugge en Gent te sturen tot groot verlies
van den handel en de neringdoeners onzer
stad. Wanneer zal het Staatsbestuur er
eindelijk toe besluiten de vlotkóm tot vóór
de huidige loskaai te brengen en de haven
geul te verdiepen opdat schepen van 1000
@n 2000 ton met alle watergetijden veilig
de haven zouden kunnen binnenvaren en
verlaten?
De aflossing der binnenwaters zou er
ook oneindig veel bij winnen en dit zou
van het grootste belang zijn voor v.fle
landbouwers waarvan de velden in de
laatste tijden 2 a 3 maal per jaar weken en
weken onder water komen. Is er da^geen
enkel millioen meer over in de Staatskas
om de bewoners van Nieuport en Veurne-
ambacht voldoening te geven? Wij zouden
het haast moeten gelooven.
Naar waarde geschat. Het week
blad <t De toekomst van Limburg in antwoord
op een artikel verschenen over eenigen tijd in
het Nieuwsblad van Nieuport, en waarin de
kolonel Deschepper zoo heftig werd aangevallen
heeft eens dit welriekend Nieuportsch vodden-
papierken kranig op zijne plaats gezet, en naar
waarde doen schatten.
In eene raaks prachtige artikelen getiteld
getiteld Soldatenkringen d verschenen in het
Weekblad, en waarvan we heden het slot geven
heeft de schrijver ervan, onpartijdig, de waarheid
bekend gemaakt, en het publiek de ware toe
dracht der zaken voor oogen gelegd.
Een» te meer schande dus aan de lasteraars
t van Nieuwsblad! Dat zal dia schrijvelaars snot
neuzen, door heethoofdige fanatieken opgemaakt
leeren lasteren en liegen zender te weten wat ze
schrijven. Die kastijding hebben ze meer dan
verdiend en met het limburgsch orgaan zeggen
we; dat boezemt de menschen af keer voor den
verpestenden stank in, en leert hun tot welken
graad van gemeenheid de godvruchtige papier-
kens kunnen dalen.
het invallen van den dooi, hevig openscheurt en
zich verheft, waarbij de worteltjes der planten
scheuren en de oorzaak zijn van het verkwijnen
der graanplanten, ten minste wanneer eene
krachtige voedstof op dit oogenblik ontbreekt.
Is dit alzoo dan raden wij den landbouwer aan
100 kgr. zwavelzuren ammoniak voor elke Ha.
wintergranen in gereedheid te houden, otn die,
Februari, bij open weder uit te strooien, gevolgd
van een duchtig vastrollen van den grond. Door
dit middel wordt er vaak menig graanoogst ge
red- Agricola.
G-az Op aanvraag van vele lezers, wijzen
we aan het bestuur der gasfabriek alhier, op den
vuilen toestand verwekt door het vermaken der
opengebroken kasseien met coke-asschen. Vele
huismoeder» klagen daarover, »n ten rechte, en
we vragen vriendelijk aan genoemd bestuur
daarin in het vervolg te willen verhelpen.
Rhetorica. De groote tooloop van volk,
het groot getal geweigerde kaarten de uitbundige
bijval, die onze twee vertooningen van Zondag
(Kerstdag) laatst hebben beleefd, bewezen dat
het volk zich meer en meer wil ontwikkelen, en
dat het niettegenstaande al da pogingen van de
vijanden van licht en ontwikkeling niet wil ver
slaafd blijven, doch vrij wezen in zijn doen en
laten, en dat strekt het tot eera.
Trots alle ingespannen middelen afflchan
aftrekken erbij begrepen wordt onze Rhetorika
verre en dicht gewaardeerd, werden de vertoo-
ningen met ongeduld afgewacht, en de menschen
van dorp als van stee achten het een waar feest,
de knappe Nieuporsche rederijkers te komen
oejmchen. Eere aan die moedige mannen! Die
ongehoorde bijval doet onze tegenstrevers knar-
setanden, zij die niets verzuimen om Rhetorika
te verdelgen, en die met woede bestatigen dat
hunne zaal meer en meer wordt verlaten, niette
genstaande al hunne domme bofferijen en hnn
onnoozel geschrijf, en dat doet ons een waar
genoegen. Rhetorika boven!
---
als alia scheppingen van het menschelijk ver
nuft, het aan zekere wetten heeft gehoorzaamd,
maar dat zijn stilstand te midden der algemeens
ontwikkeling hst veroordeelt.
Botsing. In den nacht van zaterdag tot
zondag heeft aan de monding der Schelde eene
botsing plaats gehad tussschen de stoombooten
Finland en Baltique.
De Baltique is gezonken. Zes personen zijn
verdronken; de overigen der bemanning zijn
gered.
Het ongeluk is voorgevallen aan de monding
der Schelde bij Breskens, op de reede van
Vlissingen. Da stoomboot Finland, der Red Star
Line, vaiende van New-Yock naar Antwerpen
heeft de stoomboot Baltique een der oudste Bel
gische schepen aangevaren.
De Baltique geladen met zand, in bestemming
voor Scatham Harbour, had zaterdag avond, om
9 ure, de haven van Antweipen verlaten.
Het schip werd in 1885 te West-Harllepool
gebouwd en hoorde toe aan eene maatschappij
waarvan MM. Giani en Muller bestuurders te
Antwerpen waren.
Het heeft eene lengte van 186.4 voet, 28.2 voet
breedte en een diepgang van 14.7 voet.
De Baltique had het anker geworpen en werd
bij het keeren door de Finland aangevaren en
zonk onmiddelijk. Een deel der bemanning werd
aan boord van de Finland opgenomen en een
ander deel werd gered door den Belgischen
loodsboot.
Ongelukkiglijk toen de kapitein het appel
maakte, ontbraken er zes koppen en alles Iaat
voorzien dat zij de dood in de golven gevonden
hebben.
Het zijn AnL Schroeder, holtelmeester; Van
Gombruggen en Mertens, matrozen; Cys, Berg
mann en Wozniaczyk, stokers.
Zondag, rond 5 ure, zijn de geredden alhier
aangekomen.
In de statie bevonden zich de familieleden,
waaronder ook de vrouw van den ongelukkigen
stoker Cys, die het ongeluk nog niet wist, dat
haar zoo onmeedoogend kwam te treffen. Zij
was vergezeld van hare drie kinderen.
Met veel zorgen werd de vrouw op de boogie
gebracht van haren droeven en beklaaglijken
toestand. Zij en hare kinderen weenden om een
steenen hart te vermurwen.
Haar man was 45 jaar oud. Het was de tweede
reis welke hij met de Baltique medemaakte
Hij was ditmaal tegen zijne goesting medege-
gaan.
De vrouw heeft nog eenen zoon die zijne eerste
reis als matroos op de Vaderland doet.
Dit ongelukkig gezin woont io de Diepestraat.
De Finland heeft zijne passagiers ontscheept
en is naar Southampton vertrokken om onder
zocht te worden.
Uit den trein gevallen. Zondag
avond kwam de trein n' 3176 uit Antwerpen naar
Gent en die te Lokeren om 6,15 u. moet aanko
men, in vollesnelheid tusschen de statiën Belcele
en Sinaai gereden.
In een afgezonderd kompartiment van 3' klas
zalen eene dame van Lokeren met haar kind, en
M. August De Taeye, van Gent, met het vijfjarige
zoontje van zijn schoonbroeder.
De Taeye, vertelde aan de vrouw dat zijn
schoonbroeder, Alfons Verstraete, Vlaamsche
kaai, 21, Antwerpen, weduwnaar gebleven was
met 9 kinderen, en hij, De Taeye, 64 jaar oud,
wonende Kleine Schoolstraat, 7 te Gent, het
vijfjarige zoontje Victor bij zich had genomen.
In volle vaart van den trein ging plotseling de
porlel langs het tusschenspoor, waartegen de
knaap met zijnen rug leunde, open, en nij viel
beneden.
De oom, De Taeye, zonder zich te bedenken,
liet paraplu, hoed en het klakje »an den knaap
in brand, en sprong den knaap achterna.
Op datzelfde oogenblik vloog de trein Gent
Antwerpen, die om 5,45 ure Lokeren verlaat,
voorbij de plaats van liet vreeselijk ongeluk.
Een barreelwachter, omstreeks die plaats hoor
de, toen de beide treinen voorbij waren gesnord,
eene kinderstem roepen en schreeuwen; hij liep
er heen met zijnen lantaarn en vond den kleinen
Victor, met eenige onbeduidende kneuzingen,
waaronder een gezwel aan den linkerslaap langs
de spooi baan liggen.
Dan hoorde hij een eind verder Vilorke,
Vjtorke! roepen, hij ging er henen met den
knaap en vond De Taeye, die reeds op weg was
om zij kozijntje te zoeken.
De Taeye was op zijn hoofd uit den trein
gestuikt en verloor veel bloed uit verschillende
hoofdwonden, hij kloeg ook van pijn aan den
rechten schouder, en meent van eene voettrede
van den voorbijrijdenden trein eenen stamp in
de heup gekregen te hebben wat hem veel pijn
veroorzaakte.
Het Weekblad van Nieuport en kanton was zoo
goed een vorig artikel over de vervlaamsching
der Geatsche hoogeschool in zijne kolommen op
te namen.
Ik betuige hiervoor mijn innige dank.
Zooals ik het u beloofd s deel ik aan dan lezer
van het Weekblad nu de argumenten mede voor
de vervlaamsching dier hooheschool.
1° Het onderwijs kan enkel dan volmaakt nut
tig zijn, wanneer het wordt gegeven in de moe
dertaal van den leerling.
Het aanleeren der vreemde talen (spraakleer)
geichieds in het begin in de moedertaal, later in
de taal zelve die wordt aangeleerd. Voor het aan-
leersn dar natuur- en handelswetenschappen en
ook der wiskunde, bestaat er voor ons een dub
bele moeilijkheid a) het aanleeren van de taal
waarin za thans zijn onderwezen b) het aanleeren
der wetenschap zelve. Door het gebruik der moe
dertaal zou de eerste moeilijkheid wegvallen en
da degelijkheid van het 'wetenschappelijk onder
wijs oneindig veel winnen.
2 Thans in Vlaamsch Belgis is de voertaal de
moedertaal in hel lager onderwijs, grootendeels
fransch in het middelbaar onderwijs en heel en
al fransch in het hooger onderwijs.
Dit is een wantoestand. Want, dg invloed van
de hoogeschool ep alle graden van het onderwijs
is onloochenbaar.
Zij is ten eerste een brandpunt van beschaving.
Het verband van het hoogeschoolonderwijs, al
gemeen en technisch, met het middelbaar, het
nijverheids en beroepsonderwijs en het lager
onderwijs kan enkel bestaan wanneer de voer
taal van gansch het onderricht, van aan de uni-
vers.teit tot de ambachtschool dezelfde is. De
fransche schrijver Fouillé zegde zelf: C’sst de
l’enseignement supérieur que le reste découle
Ten tweede, het is van de hoogeschool dat de
hoogeschoeluilbreidiögen komen, dit zijn volks
voordrachten over letterkundigen of technische
onderwerpen. Het is Engeland met zijn Uni
versity Extension dat het voorbeeld gaf. Dene
marken, Nederland. Noorwegen enz... volgden.
De Extension Universitaire de l’Université de
Bruxelles gelukte er in, in 1907, in het Walen
land en in hel fransch gedeelte van Brussel. 104
leergangen te geven.
De Vlaamsche hoogeschooluitbreiding bleef
voortsukkelen niettegenstaande den goeden wil
van eenige vlaamschgezinde professoren en zij
miste haar doel omdat diegene die geroepen
warer. om dé voordrachten te houden, aan de
hoogeschool hun onderricht hebban ontvangen
in een taal dia deze van bet volk niet is.
3° Zoo komt het ook dat hier in Vlaamsch
Belgis gean vacantialeergangen of naschoolse
inrichtingen tot stand kwamen, zoo komt het ook
dat her in Vlaanderen het beroepsonderwijs on
beduidend bleef.
4° £ene hervorming die zich zienbaar opdringt
aan heel Belgie, is hel verplicht onderwijs. Hoe
kan cït onderwijs (lager en middelbaar) vruchten
afweipen wanneer de voertaal er de moedertaal
niet is? Vanwaar zullen dan de leeraars komen?
Heel natuurlijk van de Normaalscholen die ©n-
rechtitreeksch van de hoogeschool afhankelijk
zijn ei ook van de hoogeschool zelve (dit voor de
Atheiea on zekere vrije middelbare onderwijs
gestichten) Die leeraars moeten vlaamsche zijn,
een vaamsche hoogeschool ware daarom enkel
reedsonmisbaar.
5° De nijverheids en beroepscholen der pro
vincie Henegouwen zijn thans onder de beste der
geheee wereld gerekend. Zij zijn in ’t Walenland
gelegtn en niets is natuurlijker dan dat der voer
taal er franjch is. De Vlaming blijft er buiten.
Hier in Vlaanderen, in onze fabrieksteden,
wordthet fijne werk door vreemden gedaan, de
vlaamsche arbeiders worden zelfs uit de staatsar-
senalei verdreven omdat de ingenieur» geen
vlaamsch kunnen.
Beiden zijn op den volgenden trein gestapt en
zijn te Gent aangekomen om 8,12 ure, waar Dr
Vercauteren hen heeft verzorgd.
Ongeluk. Zaterdag avond is te Loke
ren een verschrikkelijk ongeluk gebeurd.
In de Kazerne wonen de echtgenooten
Romaan Goen-Rousseau. De man is brouwers
knecht bij M. G. Rubbens.
De vrouw had rond 8 1/2 ure haar huis verlaten
om in de gebuurte eene boodschap te gaan doen.
Zij beging de onvoorzichtigheid haar driejarig
zoontje alleen te laten.
Toen zij eenige minuten later tetug kwam
vertoonde zich een verschrikkelijk schouwspel
aan hare oogen in den hoek der keuken stond
baar kind in brand.
Vrouw Goen vluchtte me* haar zoontje de
straat op, waar de schrijnwerker Geerinck die
daar voorbijkwam, de vlammen bij middel van
zijnen frak uitdoofde.
Eilaas, het kind was reeds afgrijselijk ver
brand! Gansch zijn hoofd vormde slechts eene
brandwonde; zijne oorkens waren letterlijk
afgebrand en onder aan den buik droeg het ook
verschrikkelijke wonden. Men droeg het slacht-
oiler naar het hospitaal w’aar het de eers’e
zorgen ontving, doch vruchteloos; Zondag mor
gen is het kind in den afgrijselijkste pijnen over
leden. Men weet niet hoe het ongeluk gebeurd
is.
Bloedig gevecht. Maandag morgen
rond 2 ure, had op de Centenasplaats te Brussel,
een bloedig gevecht tusschen een zestal Duit-
schers en een half dozijn Brusselaars.
Spoedig kwamen de messen te voorschijn en
weldra lagen twee mannen die talrijke messteken
in den rug bekomen hadden, badend In hun
bloed ten gronde.
Toen de policie tusschenkwam namen de
vechters langs alle kaote.i de vlucht.
De slachtoffers werden naar bet Sint-Pieters-
gasthuis gebracht waar men vaststelde dat hun
toestand zeer geva rlijk was.
De twee kerels die gestoken hadden werden
door ooggetuigen achtervolgd bijgestaan door
twee agenten. In de Groote Eilandstraat verdwe
nen de twee schelmen in een huis waarvan de
deur openstond.
De agenten doorzochten het huis van onder
tot bóven doch van de moordenaars was geen
spoor te ontdekken. De agenten keerden terug
naar het zolder en keken door het dakvenster
en zagen de kerels in de kornis verdokken. De
moedige agenten schrikten niet af en klommen
ook op bet dak waar zij met den revolver in de
hand de kerels dwongen zich over te geven.
Beiden werden naar het policiebureeel der
tweede wijk gebracht waar hunne persoonlijk
heid werd vastgesteld, het zijn twee Duitschers
Adolf Lack en Henri Steynmayer, deze laatste
had nog het bebloede mes in zijnen zak.
Na eene langdurige ondervraging werden zij
in het gevang opgesloten.
Drama. De echtgenoote van den ge-
naamden Ducart-Moury, mijnwerker, had on
langs het echtelijk dak verlaten om aan mishan
delingen van baren man te ontsnappen en was
naar Harmignies vertrokken waar zij zich als
dienst meid verhuurd had.
Haar echtgenoot, die hare schuilplaats ont
dekt had, kwam haar spreken en vroeg aan
zijne vrouw, of zij niet eens bij haar 3 jarig
kind kon komen, dat op sterven lag. De vrouw
geen kwaad vermoedende, vertrok aanstonds en
stapte rond 10 ure des avond, te Warquegnies,
in gezelschap van haren man, aan de statie af.
Gekomen op eene eenzame plaats nam de kerel
plotseling zijne vrouw vast sloeg haar ten gronde
stak haar eene prop in den mond en ontnam
haar eene som van 25 frank.
Verscheidene uren later kwam het slachtoffer
tot bezinning en kon zich lot aan een naburig
huis slepen, waar men haar verzorgde. Haar
toestand is zeer erg. De gendarmerie van Bergen
zoekt den laffen kerel op, doch men denkt dat hij
naar Frankrijk gevlucht is.
