IdFaarheiti
F oor
en
aNecMl
'i oor t rijheiü
^reü^l
kï -r
en
1/-
o
ft /I
ILFWl
Kil
Zaterdag 6 Januari 1912
Derde Jaargang
Schijn bedriegt
Stille waters., diepe gronden
Het katholiek gevaar
I
I
DRUKKER
'JOSEDPHE HaJSCK
Statiestraat, Oudenaarde
PRIJS PER NUMMER
5 centiemen
ABONNEMENT
22,eo frank per jaar
op voorhand betaalbaar
4
overgelukkig, zij krijgen alles wat zij
willen; zij mogen alles doen wat ze ver
langen; zij zijn volop heer en meester. De
antiklerikalen, de goede verduldige jon
gens, morren en brommen wel soms,
gaan wel eens in dichte massa manifeste©
ren, doch ze zijn heel geduldig, zij onder
werpen zich aan 's lands wetten hoe
onrechtvaardig die ook zijn; zij laten
Gods water over Gods'akker loopen en
vergenoegen zich sedert jaren met te
hopen, betrouwen hebbend in de ontwa
kende massa. Alles is rustig!
Maar laat de antiklerikalen eens zege
pralen; laat hen eens rechtvaardige wetten
stemmen; laat hen eens de klerikale voor
rechten afschaffen; laat hen eens paal en
perk stellen aan den strijdlust der papen,
aan hun meesterschap, aan hunne dwin
gelandij; laat hen eens de kas sluiten voor
hunne huidigegeldopslorpingen en ’t zal.,
rumoerig worden!
Een verwittigd man is er twee waard.
Allo, wie zegt er nog dat schijn niot
bedriegt? Wie beweert er nog dat er een
enkel klerikaal gevonden wordt, hij weza
burger of geestelijke, die zich niet onop
houdend met politiek bemoeit.
En valt daaruit voor ons niet te leeren
dat wij, als trouwe soldaten van ’t blauwe
vaandel, immer op onze hoede, immer in
de bres moeten wezen?
en
Ziedaar twee vlaamsche spreekwoorden
die nog immer hunne toepassing vinden.
Zij worden te weinig door onze liberale
vrienden in acht genomen, wanneer zij
met klerikalen te doen hebben. -Hoe me
nigmaal hebben wij er al hooren zeggen
Die Mijnheer X, al is ’t een kalote, is toch
nen brave vent; hij houdt zich met geene
politiek bezig, hij zou er zelfs nooit van
spreken. Maar X is een geslepen vos; hij
neemt den schijn aan onverschillig te we
zen zoowel aan lokale als aan algemeen®
politiek en zachtjes aan zonder stooten of
duwen geraakt hij met uwe zienswijze,
met uwe gedachten bekend en weet bij
met zijne schijnheilige tronie of u tegen
uwe vrienden op te ruien of u zijne
politieke denkwijze als een langzaamwer-
kend gift in te spuiten. Hoe dikwijls hoor
den wij zeggen kapelaan of pastoor Z dat
zijn geestelijken van d’oude goede soort.
Die houden zich volstrekt met geene poli
tiek onledig; zij bekommeren zich enkel
met den godsdienst, ’t zijn ware apostels
van verdraagzaamheid en vrede. En in
derdaad, zy weten zich zoo lieftallig, zoo
beminnelijk aan te stellen; hunne vleiende
stem klinkt zoo verleidelijk dat meer dan
een zich gemakkelijk laat vangen, want
’t zijn immers
Wolven met schapenvachten.
Wie geloof hecht aan de schoone woor
den van een klerikaal; wie vertrouwen
stelt in de beloften door klerikalen gedaan,
weze onverpoosd op zijn® hoede, wil hij
niet bedrogen wezen. Klerikale beloften
en rotte appelen hebban beide evenveel
waarde en grootelijks valt het te betreuren
dat er nog vrijzinnigen g vonden worden
die zich zoo licht door klerikalen in de
doeken laten winden. Te veel voorbeelden
zijn er bij de hand die bewijzen dat een
klerikaal, wanneer hij iets belooft, op ’t
zelfde oögénblik er reeds aan denkt op
welke manier hij zich aan zijne belofte zal
kunnen onttrekken of zijne woorden zou
kunnen verdraaien of verkeerd uitleggen
om u te bedodên. Ons erachtens zijn de
vrijzinnigen veel te goedzakkig; zij laten
zich veel te licht met woorden paaien in
stede van daden te eischen; zij zijn veel te
verduldig omdat zij nog al te dikwijls op
klerikale trouw rekenen in plaats van
krachtdadig en zonder zich door klerikale
wal dj al zoo noemen, is voor bun da eenige, de
v.jk-i.hls v-yarbeld; sommige gelooven bet, an-
d' io iet maar maken bet toch aan ’t onwetend
volk wijs; zij vei klaren zich de eenige vertegen
woordigers van den Almachtigen, zij maken
misbruik van bunnen min of meer bevoorrech
ten toestand om willekeurig af te kondigen dat
zulke handeling den schepper aangenaam is,
dat zuUrn andere hern misnoegt; dit alles om des
te biuer d,e openbare geloovigheid ten voordeele
hum: r stol!'bjke of godsdienstige belangen uit
la buiun.
Onder deze menschen zijn de overtuigden nog
de gevaarlijkste Inderdaad, wanneer men in de
vreedzaamste, de broederlijkste. de rechtvaar
digste, de verdraagzaamste samenleving welke
men zich kan uitdenken, slechts eenige mannen
brengt welke volkomen o-eitulgd zijn alleen de
volslrekste waarheid te bezitten, alleen de ver
kondigers, de gemachtigde tolken van den god-
elelijken wil te zijn, wanneer men juist aan die
mannen de oppermacht schenkt, dan zal, na
koiten lijd, diezelfde maatschappij, waarin zich
..vroeger., de meest uiteenloopendste meeningen
vrij en blij uiten konden, eene bel geworden zijn
in dewelke de machtsmisbruiken, de daden van
Onverdraagzaamheid, de opstanden, de twisten,
den godsdiensthaat en de burgerlijke oorlogen
zullen heerschen.
Zoodra een mensch zich zeker want de vol
strekte waarheid te bezitten, zegt. E. Girao, zoo
dra hij overtuigd is dat God door zijne mond
spreekt of dat bij zijne veropenbaring in bezit
heeft, dan kan hij niet dulden dat men een ander
gedacht weze; dan wordt bij noodwendiglijk
dwingelandsch, ja zelfs misdadig. Is het niet ten
gevolge van zulk beginsel dat de profeet Elias
meer dan duizend priesters van Baal liet om
brengen? Was het niet met den kreet God
wil het! 9 dat da christene horden het Oosten
overweldigden en de doodsche banen van Pale
stina me? bloed drenkten? Was het nietten ge
volge van hetzelfde beginsel dat de hertog van
Alva alhier zoovele menschen liet onthoofden?
Telkenmale een machtige der aarde overtuigd
is God te vertegenwoordigen en hij voor zijne
overtuiging durft uitkomen en de macht heeft
om ze te doen eerbiedigen; worden alle vraag
stukken gereld met geweerschoten, sabelhouwen
bloedvergieten.
Welnu een katholiek, een ware katholiek, is
overtuigd alleen de waarheid te bezit'en, de
eenige, de volstrekte waarheid die van God komt.
Door zijne eerste opleiding is zijn denkvermo
gen in zulke mate misvormd dat geen enkel
tegenbewijs hem kan treilen; hoezeer zijne waai -
heid, in de oogen der onafhankelijke en onpar
tijdige geesten, ook geleden heeft door de vor
deringen d.er wetenschap; hoe verachteed, hoe
ongerijmd zij ook voorkomt, daarvoor bljft hij
blind. Men kan hem da bijbelsche spreuk toe
passen Hij heeft oogen en ziet niet; ooren en
hooit niet.
De onafhankelijke en onpartijdige geesten
waarvan wij spraken, dat zijn voor hem ketters
en ketters zijn in zijne oogen misdadigers welke
uit de samenleving dienen gebannen te worden
om te beletten dat zij het blind geloof zijner ge-
beloften uit !t lood te laten slaan op den
vijand onverpoosd los te rukken.
Evenmin begrijpen wij dat er nog libe
ralen kunnen gevonden worden die geloo
ven dat er nog andere dan politieke pries
ters zijn. Zulks bestaat niet en dat kan ook
niet meer, omdat zij, van aard heersch-
zuchtig, verblind zijn in hun fanatismdoor
eene te langdurige klerikale regeering,
die kapelaans en priesters vrijen teugel
laat vieren aan hunnen zucht naar over
weldigend meersterschap; omdat zij, ge
woon te bevelen en gehoorzaamd te wor
den, het als eene noodzakelijkheid be
schouwen in de kerk, op den predikstoel,
in den biechtstoel, ja overal politiek te
voeren in hun belang.
Hunne sermoenen
die de verkondiging esner leer-van naas
tenliefde zouden moeten wezen, zijn echte
politieke voordrachten geworden en niet
bevreesd n oefende wezen tegengesproken
te worden, aarzelen zij niet de grofste
onwaarheden uit te strooien. En ’t is
oprecht kurieus, ’t zijn dikwerf juist de
priesters die den naam hebben geene
politieke priesters te wezen die de eerste
zijn om er mede te beginnen. Zoo werd
ons gezegd dat in zeker stadje op den
laatsten zondag van ’tjaar 1911 door een
priester, als nieuwjaarwensch veel poli
tiek werd gepredikt., Os brave man met
eene van aandoening bevende neuzelende
stem vertelde aan zijne parochianen dat
er in den loop van ’t jaar veel, veel te
biechten werd gegaan, dat ’t stadje toch
zoo echt kristel ijk werd als zeggen de
burgers dat er nooit meer onkruid woa
k- rde; dater nogal tamelijk wel geboor
ten waren, maar dat er te veel verkeerd
werd en te weinig getrouwd! Er moest
ook veel gebeden worden, nog meer dan
tot nu toe het geval was, want er zou te
naaste jaar in Juni een hevige strijd
gestreden worden en het slechte mocht
over het goede niet zegepralen. Bedenkt
eens, zoo riep hij uit, wat zou er gebeuren,
indien de antiklerikalen moesten overwin
nen. Nu is alles stil en rustig in ’t land,
maar dan zou alles onrustig en ia opstand,
rumoer wezen
Oelenda cariiiago.
Zou men niet zeggen dat alles zou
verloren zijn? Wat angstkreet, van ’t
benauwde hart en wat opruierstaal,
waaruit de wraaklust der ziel doorstraalt!
Nu is alles stil en rustig! Daar valt niet
aan te twijfelen; de heeren papen zyn
Zoolang de katholieken niet begrijpen zullen
wat vrijheid is, vrijheid voor anderen zoowel als
voor bun zelf, schreven wij hier over korte
weken, zoolang zullen wij moeten blijven roepen
Eet katholfscism, da'f is vijand;-
Maar kunnen katholieken dat begrijpen? Kan
en mag men van hunnen kimt meer lóegt-vend
heid, meer vred.-.dh-t ie, meer veidraagzaamueid
verwachte»? Moet men niet verder verzekerd
zij i dat dit alles voor hun, zoolang zij katholiek
blijven, volstrekt dumogelijk is; dat hat ran buo
niet kan verwacht worden? Maken zij dus voor
het overschot der gansche samenleving niet het
dreigeasta gevaar uü? Dal willen wij hier eens
on lerzóeken.
Ten alia tijde zag man de machtigen der aarde
misbruik maken van da godsdienstige gevoelens
der volkeren om hunne macht te vergroeien
de regeerder welko zijne overheid op degene
van den godsdienst weet te bouwen vergroot ze
bovenmate en in alle katholieke landen vindt
man mannen, priesters vooral, welke van deze
omstandigheid ten voordeele van hunnen poli-
tieksn winkel misbruik weten te maken, en den
godsdienst ten voordeele hunner partij weten aan
te wenden. Deze mannen beweren het monopool
van het goede te bezitten, hunne waarheid, of
VERKOOPER
Paeter Verstraele, ®®on
Valkestraat, Nieuport
Annoneenprijs 0,15 fr. per drukregel. Rechterlijke aankondigingen 0,50 fr. per Orukregcl. Het recht annoacen te
•a rnededeelingen moeten vóór den Donderdag middag in hat koffiehuis Willems Fonds, A alkesti aaNteupon - 0 d wordeii. Het recht van opname is
voor het Weekblad van Nieuport en Kanton moeten door den schrijver oaderteekend en oude, gesloten omsla0 ingem
voorbehouden en de volstrekste geheimhouding gewaarborgd.
Acra' 1
O'F I
DA
i’ lAffigafc- - «--rc- 1
I
W
- f-r
j
V» Ma®.1 0
