4
sit
a
wlfefe
Foor Vrijheid
a
1BW
en Hecht! ^oor H aarheid en f^rede!
rC
B
Ml
Jp
te
Ons Praatje
Zoogezegde geloofsverdediging
1
N® 37
4
-4*
1/av z
t@.SS
>..44^
W'
Zaterdag 14 September 1912
r» i mm u i
Derde .Jaargang
Pl
J
fl
|j
IF
1
SK*
VERKOOPER
Pieter Werstraete, zoon
Valkestraat, Nieuport
fêsj
,K
DRUKKER
HAECK
Statiestraat, Oudenaarde
PRIJS PER NUMMER
5 centiemen
-/*
telès
De vacantien loopen op hun eindje en,
met bedrukte weer dat wij genieten, wen
schen velen dat het schoolgaan reeds her
nam.
Daarover juist hebben wij ’f, vandaag
Over de goede school
Want voor 'Ie ouders stelt zich bier ecus j
te meer het belangrijke vraagstuk aan i
welke school zullen wij onze kinderen toe- I
vertrouwen? Van de oplossing dier vraag
kan gansch de toekomst van een kind
afhangen Hoevele ongelukkigen zijn er
inde! daad niet, die in ’t leven als over
wonnen doorgaan, omdat zij in hunne
jeugd meesters hadden beneden hunne
taak? En die taak is zoo grootsch, zoo edel!
De school moet een waar nationaal
programma bezitten, bekwaam om door
dat programma het kind eene voldoende
ontwikkeling te schenken, om het te lee
ren leert n, om zijn initiatief op te wekken,
om het lust tot eigen studie in te boezemen
om het voor te bereiden tot het werkelijk
leven der samenleving, waarin het onder
wijs, in alle vakken, een overwegende rol
speelt.
Welke scholen beantwoorden aan die
vereischten? Onbetwistbaar de officieele
scholen de gemeentescholen met gediplo
meerde onderwijzeressen en onderwijzers,
de middelbare scholen met hunne gediplo
meerde leeraars en leeraressen, de staats-
atheneums en zoo voorts.
Die scholen hebben een officieel pro
gramma dat de kinderen op den waren
weg van den vooruitgang in de samenle
ving brengen zal. De werk en ambachts
man met zijn lager onderwijs, dat hern
boven diegenen stellen zal wieronderricht
onvoldoende was, dat hem beter loon zal
doen toekennen, dat bij hem de zucht naar
meer kennis naar vakonderricht zal doen
ontstaan. Het middelbaar onderwijs dat
den jongeling zijn maatschappelijken toe
stand zal verzekeren ’t zij in handel en
nijverheid, ’t zij als staatsbediende. liet
zal het jonge meisje opleiden tot eene
geleerde vrouw, even ontwikkeld als den
man, bekwaam hem ter zijde te staan in
den strijd des levens en haar niet als eene
ondergeschikte doen doorgaan.
’t Zal bij ’t meisje de ware gevoelens
opwekken, die haar later als vrouw en
als moeder zoo onontbeerlijk zijn. En wie
zich tot hoogere studiën bestemd en een
officieel lager en middelbaar onderwijs
Onder voorwendsel van geloofsverdediging
gaat zekere zwartgerokte krabbelaar in bet
Nieuwsblad voort met persoonlijke aanvallen
tegen den gewaanden sc rijver van deze onder
onze artikels waarin er over wetenschap gespro
ken wordf; hij laat ook niet na altijd maar voort
de waarheid te verdraaien om te doen gelooven
dat wij ons eigen tegenspraken en ons alzoo, bij
de onwetende snullen, voor dommerikken te
doen doorgaan en, naar gewoonte, stampt hij
openslaande deuren in zonder op onze tegen
werpingen te antwoorden.
Met zulke menschen kan men niet redetwisten;
men walgt van hunne trouweloosheid. Gemelde
krabbelaar beweert dat wij, op wetenschappelijk
gebied, door hem deerlijk geklopt werden. Wij
laten het oordeel daarover gerust aan de meest
ontwikkelle onder onze geeerde lezers en wij
vreezen bet niet Dat. onze tegenstrever onze
artikelen onveranderd tegenover de zijne in eene
zelfde brochuur late verschijnen indien hij ons
waarlijk geklopt heeft zooals hij het beweert, zal
dat de beste geloofsverdediging zijn. Maar wij
wedden dat hij niet durven zal.
Wij hadden hem uitgedaagd te bewijzen, door
de teksten onzer artikelen, dat wij ons eigen
tegengesproken hadden. Alwat hij vindt om deze
uitdaging te beantwoorden is het volgende
Handelende over de zelfwording of généralion
spontanée houdt hij staande (zoo zegt hij van ons)
in zijn nummer van zaterdag 17 Oogst, 2“ bladz.,
3’ kolom dat de geleerden door natuurkundige
of scheikundige middels de eitjes van zeeëgels
hebben kunnen doen ontwik kelen zonder toedoen
dhr zaaddiertjes van bet mannetje en reeds in de
4e kolom van diezelfde bladzijde zegt hij Het
Nieuwsblad bewijst dat men tot hiertoe niet heeft
kunnen bestatigen dat een levend wezen op de
wereld verschenen is, zonder dat hel voortkwam
van een ander levend wezen. Welnu, neen, men
heeft dat nooit kunnen bestatigen, en wij hebben
nooit het tegendeel beweerd. Daarin vindt hij
tegenspraak! Dat bewijst evenwel niet voor zijn
leiden zal.
Kan men van een blinde vergen dat hij
aan iemand de kleuren leert of leere
schilderen? Kan menaanvaderlandsloozen
vragen dat zij van onze kinderen toekom
stige burgers zouden maken? Kan men van
iemand eischen, die ’t wereldsch leven
niet kent, dat hij onze kinderen wapene
voor den levensstrijd?
’t Is even onmogelijk als de maan met
de handen uit de wolken grijpen en wie
zijn kroost lief heeft begrijpe dat het zijn
eerste en heiligste plicht is te denken aan
de toekomst van zijn kind. Die zal, vrij
van allen dwang of vooroordeel, bewust
van de zware verantwoordelijkheid die op
hem drukt, geen oogenblik aarzelen de
officieele scholen te verkiezen.
ABONNEMENT
Ü,0O franlt per jsisix*
op voorhand betaalbaar
heeft genoten zal zich dra in de staatsathe
neums thuis gevoelen, wantofficieel lager,
middelbaar en hooger onderwijs, ’t is een
keten met drie schakels, ’t is den wel
afgebakenden weg tot eene heerlijke toe
komst.
Hun programma beantwoordt volkomen
aan alle vereischten; ’t wordt herzien en
verbeter! en voltedigd. Het onderwijs
wordt er stipt gegeven, ’t is toegankelijk
voor iedereen en voldoet aan alle wen
schen; ’t staat onder ’t officieel toezicht
van den staat en niemand zal toch kunnen
of durven beweren dat ons klerikaal gou
vernement zou gedoogen dat in d’officieele
scholen iets worde onderwezen of gezegd
dat tegenstrijdig is met hare beginselen
en hare opvatting.
En dan de leerkrachten? Beschouwt de
vrije scholen. ’t Zijn mannen en vrouwen,
opgesloten tusschen de kloostermuren soms
sinds hunne prilste jeugd, niets kennende
van ’t leven, de lijdzame onderdanigheid
als de grootste deugd beschouwend, dood
voor hunne familie, voor wie de ziel van
’t kind immer een gesloten boek blijft, die
als vaderland slechts de kerk en haar
opperhoofden erkennen. De maatschappij
zijn ze ontvlucht, ze behooren tot eene
andere maatschappij die de onze haat en
bestrijdt om ze te overmeesteren, ’t Zijn
mannen komend uit zoogezegde normaal
scholen, ware fabrieken van diplomas, ja,
’t zijn wel eens mannen wier eigen onder
wijs dikwijls onvoldoende is en die, moes
ten ze den struggle for life aangaan vaak
zouden tekort schieten. Van d’ongediplo
meerde leerkrachten, van vreemde kloos
terlingen, die, o bittere spotterij, onze
kinderen tot ware vaderlandsche vrouwen
vlaamsche moeders, fiere vlaamsche ke
rels zouden moeten opbrengen, spreken
we zelfs niet.
Wat hemelsbreed verschil, met d’offi
cieeie scholen, de Ware goede. Meesters
en onderwijzeressen; vindt ge daar gedi
plomeerd, met zorg voorbereid tot het
plichtsvol vervullen der edele taak waar
toe zij geroepen zijn, ’t Zijn menschen, die
de wereld met zijn vreugde en zijn kommer
en zijn zorgen kennen; ’t zijn vrouwen,
die zelf moeder zijnde, hun hart vol liefde
voor kinderen voelen kloppen; ’t zijn va
ders, bekommerd om de toekomst van hun
eigen kroost, die den levensstrijd doorleefd
hebben, die ’t karakter van het kind zul
len bestudeeren en het brengen op ’t ware
pad dat hun tot een eervolle toekomst
ver.-Gr.d, en indien zijne redeneeringen zoojuist,
zijn wanneer hij over zijn geloof spreekt, dan
beklagen-wij het eons te meer, dat arm geloof,
zulkei; armzaligen kampioen te hebben.
Zitd hij dan niet de slimmerik, dat een wezen
dat zich ontwikkelt uit. een eitje, zelfs zonder
toedos n -an de mannelijke zaaddiertjes, toch
van een ander levend wezen voortkomt, namelijk
het wezen lat het eitje voortbracht? Of weet hij
misschien niet dat een zeeëgel een levend wezen
is?
’t Is waarlijk droevig tijd en inkt te moeten
verliezen om op zulke kinderachtigheden te
antwoorden en wij doen bet alleen omdat wij
weten dat onze trouwelooze tegenstrever wel in
staat is, indien wij hem, uit geringschatting,
zonder antwoord hadden gelaten, te beweren
dat hij ons tot. zwijgen verplicht had door zijne
verpletterende wetenschap.
Eene andere trouweloosheid begaat hij, in zijn
zelfde artikel, toen hij zegt dat staande gehouden
hebben daf uit de wetten der natuurlijke weten
schap niets ten voordeele maar ook niets ten na-
deele van het katholiek geloof kan afgeleid wor
den; an belooft ons deze bekentenis onder den
neus te wrijven wanneer wij later met opwerpin-
gen tegen den godsdienst, getrokken uit de
natuurlijke wetenschappen, zouden afkomen.
Dat is weder verdraaing van onze wmorden
wij hebben geschreven en herhaald dat het al of
niet bestaan van God op wetenschappelijken grond
noch bewezen noch geloochend kan worden; dat
is alles en dat is heel iets anders dan hetgeen
onze tegenstrever ons wil doen zeggen; hij moet
het wel weten. Het dogma van het bestaan vau
eenen God is niet gansch het katholiek geloof en
zekere andere dogma’s van dit laatste kunnen
zeer betwistbaar zijn op wetenschappelijken grond
zonder dat dit iets te maken heeft met het
vraagstuk van het al of niet bestaan van God.
Wij begrijpen wel de taktiek van onzen tegen
strever de snullen die het Nieuwsblad alleen
lezen zullen toch zijne leugens gelooven en den
ken dat wij waarlijk de bekentenis zouden gedaan
hebben welke hij ons ten onrechte onder de pen
legt. Zulk volksbedrog is alledaagsche munt bij
de katholieken.
Arm geloof toch dat. door zulke oneerlijke
middelen moet verdedigd worden!
In de rest van zijn lang artikel gebruikt dezelf
de krabbelaar 103 regels om de entropiewet uit
te leggen en alzoo, daar gelaten de persoonlijke
aanvallen, juist hetzelfde te leeren aan zijne
lezers dan helgenë wij aan de onze den 31 Oogst
in twintig regels konden herinneren. Zooals bij
het deed voor wat de proefnemingen van Pasteur
aangaat, stampt hij dus weder eene openslaande
deur in. Dit belet, hem echter niet zijne vroegere
besluitselen te herhalen zonder iets bij zijne
vroegere bewijsvoering te voegen en zi nder het
minste gewag Ie maken van onze tegenwerpin
gen, namelijk deze rakende de niet toepasse
lijkheid van de entropiewet op een heelal onein
dig in de ruimte en dus eene oneindige hoeveel
heid energie bevattende en deze welkede geleerde
Jean Becquerel gedaan heeft in het door ons
aangehaald artikel L’évolution de la matière et
des mondes.
Annoneenprijs 0,15 fr. per drukregel. Rechterlijke aankondigingen 0,50 fr. per drukregel. Het recht annoncen te weigeren is voorbehouden. De annoncen, artikelen
en mededeelingen moeten vóór den Donderdag middag in het koffiehuis Willems Fonds, Valkestraat Nieuport besteld worden. Alle artikels of mededeelingen, bestemd voor
voor het Weekblad van Nieuport en Kanton moeten door den schrijver onderteekend en onder gesloten omslag ingezonden worden. Het recht van opname is
voorbehouden en de volstrekste geheimhouding gewaarborgd.
EjLhiflv
■y-.
kwj
h.
1
•v
tJ
Sir
i .•Slfw
f
I
d!
V
/c
T.^
SSffiüKS
&s
‘-7Ï
■\i
i]
S
aö'f
'K y
A’
4'<i‘
-«iir-
I
V.J
f
a
rtx'*
I
'y.:ï/ "k‘J
B
irJ’3
r
SS**-
o
i z» fy IWu 4?
M -43
NIEUPORTenKANTC N S
