Krijg! ge Per JA AR
goede
volledigs
ROMANS
Mi
3.50
4
I
i
i
O
Zuster Ursula
•fliruft heden in op ons bureel
BELANGRIJK BERICHT
Pieter Oumemt-Daneercoer
Aannemer van openbare werken.
CRÉDIT GENERAL LIÉGEOIS
S
Groote Kleerverwerij
lijf
jte
w
w-
fe-
L Ff»
R s--
Bravo
Binnen- en Buitenland.
Andermans geestigheid
De broeder van den Paus
Te koop uit ter hand
Een beetje in eens!
Is er krotte?
Schrikkelijke zeeramp
voor
Nieuws uit Nieuport
Al koeken van eenen deeg
0
Burgerstand van Nieuport
STERFGEVALLEN.
Hoogwater te Nieuport
a
•rl
18
12
MENGELWERK
VII
EENE ONVERWACHTE OPLOSSING.
Wat
Baptist is knecht öp een kantoor.
Op zekeren morgen, als de bedienden
binnenkomen, is bij bazig met een hoop
papieren in ’t vuur te steken.
Hewel, Baptist, wat doet ge daar?
Ge moogt gerust zijn, ’t is ’t wit
papier niet dat ik verbrand, ’t is dat
waarop er reeds geschreven is; ge zoudt
het toch niet meer kunnen gebruiken...
en Hamman gezonden, ’t Is de dood van
de brouwers, ’t verlies van uzze fortune,
zegt hij. Steekt dan de vlagge uit voor dat
den uitslag der kiezing gekend is!
Hoe jammer dat us Jultje niet in de
Kamers zetelt. Zijne welsprekendheid zou
Den volgenden maandag vertrok Gustaaf heel
vroeg, tot zijne vrouw zeggende
Ik weet niet of ik met den noen te huis ben
maar in den namiddag moogt ge mij zeker ver
wachten.
Hij ging bij Kobe den kleerverkooper op de
Staalijzerplaats, stak zich in een hovenierspak en
belde aan ’t achterpoortje van ’t Reeolletten-
klooster.
Mijn baas heeft mij hier ge onden om eene
spade die hij hier gelaten heeft, sprak hij zonder
aarzelen tot de leekezuster die opendeed
Hij wist dat de hovenier afwezig moet zijn.
Vast stapte hij verder, en zag op zekeren af
stand de nonnekens rondwandelen in den hof.
/Wordt voortgezet).
Zondag
Maandag
Dinsdag
den Kouter, te Gent, door het vuur vernield.
De brand was uitgeborsten in de kelderkeukens;
men weet niet door welke oorzaak.
Het was omstreeks 1 1/2 ure dat eene meid
gewekt werd door een hevig gekraak; semmige
geburen hebben ook dat gekraak gehoord, doch
daar zij verder niets hoorden en ook niets zagen,
sliepen zij weldra weder in.
De meid echter stond op en trok de deur harer
kamer open; zij zag dat heel het huis vervuld
was met rook. Ze liep den portier opkloppen
die dadelijk per telefoon de pompiers verwittigde;
deze kwamen na enkele minuten te plaats en
begonnen de bestrijding van het vuur.
Inmiddels had de meid al de bewoners van
het Hotel gewekt; deze zijn nog al talrijk, daar
vele personen in het Hotel Royal in apparte
menten of kamers wonen.
27
28
door
WALTER.
s avonds
10,37
11,30
12,-
12,51
1,44
2,38
3,30
Al de liberalen stemden de afschaffing
van het onrechtvaardig vergunningsrecht.
Zij stemden ook het nieuwe accyosrecht
van 10 centiemen. Bravo!
Zij stelden zelfs voor dit recht op 15
centiemen te stellen, opdat het zooveel zou
opbrengen als vroeger ’t vergunnings
recht 6 millioen. Dat ware wijselijk ge
werst en dan was ook de nu door de kleri-
kalen gestemde openingstaks niet noodig,
Gelezen in ’t Nieuws van den Dag
«M Angelo Sarto, broeder van Z. E. Paus
Pius X, heeft zich dinsdag naar de Kamer van
volksvertegenwoordigers begeven,waar hij vroeg
om M de Bagno te mogen spreken. M. Angelo
Sarto, die postmeester is te Grazie, provincie
Matua, heeft den vo'ksvertegenwoordiger ver
zocht ten zijnen voordeele te willen tusschenk.o
men voor het verbeteren van zijn lot. M Sart®,
die 76 jaar oud is, trekt inderdaad maar 2.50 fr.
per dag. Hij is verplicht de zakken brieven naar
de tramstatie over te brengen. M. de Bagno heeft
den broeder van den Paus naar het ministerie
van posterijen vergezeld, waar hij den minister
het verlangen van den ouden postmeester deed
kennen. De minister heeft M. Angelo Sarto een
opslag geschonken, van 170 frank ’s j iars
Hebt dan een broeder die Paus is, die
jaarlijks duizenden en duizenden te ver
teeren heeft; die cadeaus als den St Pieters
penning uit alle landen krijgt!
Kan er voor den Paus dan geen 5 frank
daags van af om zijn 76jarige broeder te
laten rentenieren? ’t Ware nochtans een
werk van bermhertigheid!
Een wel gelegen Woonhuis met schoonen
hof te Nieuport en eene partij Zaailand, te
St Joris.
Zich te beviagen bij den notaris PERLAU te
Nieuport.
Huis Edgard Houck-Dedeystere
Recollettenstraat, 43 (bij de Markt)
NIEUPORT
Droogwasscherij en verwerij van alle stoffen
In alle kleuren van vrouwen- mans en kinder-
kleederen zonder ze los te maken.
Het huis beveelt zich bijzonder aan vooi het
in ’t nieuw droogwasschen van gordijnen, tafel-
kleedereo en kamerbehangsels, chals, zijdepane,
handschoenen, alsook voor het verwen en was-
schen van wollen en katoenen sargiën. Verwen
van lederen handschoenen enz. enz. Zwarte
rouwstoffen worden geleverd in 24 uren.
Er is een bij huis bij wed. HOUCK-DEZUTTERE
te Isenberghe.
Verzorgd werk, spoedige bediening, matige prijzen
Op een banket teNinove sprak meester
Woeste, de groote vriend der offieieele
scholen, over de schoolwet.
Hij verklaarde zich tegenstrever van
een onderwijs uitsluitelijk aan den Staat
toevertrouwd en zal er zich tegen verzet
ten dat afzonderlijke scholen voor katho
heken, voor liberalen en voor socialisten
opgericht worden. Wij zullen onsbeijveren
in de Kamers, zei hij, om de bestaande wet
te verbeteren.
Hoort ge hem komen op zijn zokken?
Verbeteren! ’t Is te zeggen zorgen dat
er van jaar tot jaar meer subsidiën, dus
meer millioentjes naarde kloosterscholen
gaan.
Ziedaar hun doel.
Over de nieuwe schoolwet zwygen de
klerikalen vooralsnu. Ze weten dat ze
nooit zou gestemd worden, omdat zelfs de
gematigdste liberalen zich uit al hunne
krachten er tegen zouden verzetten.
En ze zwijgen er ook over omdater
geen geld is in de kas en zij reeds genoeg
nieuwe lasten zullen moeten heffen!
Massel^n was woedend, en wisselde ’s avonds
harde woorden met zijne vrouw, emdat deze de
hardnekkige non zocht te verdedigen en te ver-
schoonen Door al die tegenkantingen lastig
geworden, nam hij eindelijk voor, van eenen
beslissenden slag te wagen, al moest heel Brugge
erdoor in rep en roer geraken.
Het is een mensehenplicht, riep het ge
weten den eeilijken jongen toe. En daarvoor
wijkt niemand terug, die hart in het lijf heeft.
Altijd voor dezelfde. Op de dagorde
van den gemeenteraad van dinsdag 1.1. aan het
stadhuis aangeplakt hebben we ook gezien dat er
bespreking was van maken van een steenen
tabernakel, en herstellingen of maken nieuwe
preekstoel in de kerk, ’t Ware toch wel raar dat
er eene enkele gemeenteraadszitting zou kunnen
voorbijgaan zonder over toelagen voor dit of dat
van, aan, in of rond de kerk.
Zou men niet zeggen dat men schuttelt in 't
geld? ’t Is nochtans geheel het tegenovergestelde:
krot en C°. Doch als het maar voor de kerk is, is
niets te veel.
En aan dat propos herhalen we opnieuw voor
de 3e maal onze vraag waarop het Stinkertje tot
nu toe het antwoord is te kort gebleven hoeveel
werd er reeds rond, aan, in, binnen en buiten de
kerk verteerd?
Allo, toe, helden van het Stinkertje, durft dat
ons eens zeggen.
Dat is toch in geenermate de godsdienst be
kampen.
Laffe aanslag. Op de wijk Krekel te
Desselgem bad zaterdag een avondmaal plaats
van de maatschappij De lange pijpen in de
herberg De Nieuwe Wet bij Kamiel Nolf,
langs de grintbaan.
M. Jules Van Houtte, brouwer, had er zijne
22 December
j>
Disco»teeren en inkasseeren.
Inning van kwitanciën, effekten, koepons,
titels, enz.
ILoopende rekeningen.
Credietopeningen, Leeningen op titels
en andere waarborgen.
Deposietrekeningen, gelden terugeischbaar
met of zonder bericht.
Kredietbrieven opalle landen.
Uitwisseling van vreemde
gelden en papieren.
Beursorders.
Inschrijving op alle leeningen.
Bewaring van titels en waarden
Nazicht der trekkingen op aanvraag der klienten.
De Crédit Général Liégeois geeft obllgatiën
uit van 1000 fr. en meer, uitkeerbaar na vijf jaar
intrestende aan 4 “/0 ’s jaars.
23
24
Woensdag 25
Donderdag 26
Vrijdag
Zaterdag
Over eenigen tijd verhoogde de minister
van ijzeren wegen de registratiekosten
van 20 tot 50 centiemen, ’t zij 30centiemen
per verzending. Voor wie zoo 2, 3 verzen
dingen per week ontvangt, maakt dat op
’t einde van ’t jaar een heel sommetje en
in de kas van ’t ministerie, leeg tot op den
bodem, brengt het een paar millioentjes
die de liberalen hevig hebben bekampt.
Zij hadden gelijk bravo!
En inderdaad, is het aan te nemen dat
een werkman die wat bijverdienste noodig
heeft, dat een ambachtsman die een onge
luk tegenkwam, dat een oude werkman
die niet meer arbeiden kan, belet zijn, een
klein herbergsken te openen!
Die openingstaks mag schandelijk ge
noemd worden, en dat is hij ook!
Nota bene. Naar het schijnt heeft
Gette subiet eene petitie naar ’t ministerie
Het belgis oh. vuurschip Westhin
der vergaan.
Zondag laatst ontving men in de bureelen van
het Zeewezen te Oostende, een radiotelegram van
den bevelhebber van de postboot Jan Breydel
meldende dat de loods Verbanck, ’s morgens
rond 4 1/2 ure met het stoomschip Derbent
op ongeveer 3 mijlen bet vuurschip Westlan
der dat noodseinen gaf en wiens lichten kort
nadien uitgingen, vo»rbijgevaren was.
Het vuurschip was omringd van andere stoom-
booten en eene dezer gaf met morselichten te
kennen dat er eene aanvaring met den Westhin-
der had plaats gehad.
De postboot Jan Breydel. die in dan namid
dag naar Oostende terugkeerde, vaarde naar de
gewone ligplaats van het vuurschip, doch er was
niets meer te bespeuren. De bevelhebber, M.
Bastin, deelde zijnen oversten dit feit mede en
onmiddellijk werd de groote sleepboot uitgezon
den om opzoekingen te doen. Deze bleven
eveneens vruchteloos.
Den zondag morgen, was men nog steeds
zonder nieuws over de Westhinder en men
En dan,met den jongen snaak aan de linker en
de springende Lucie aan de rechterhand, stapte
Kamiel de vestingen op. en bleef regelmatig een
tiental minuten voor de hooge muren van het
Recollettenklooster stilstaan Waarom?
dacht hij?
De man zal er gek van worden, bevestigde
Jan Brouwers in den Luchtbol. Ware Fientje lie
ver in vaders huis gebleven, en de troost geweest
zijner oude dagen gelijk Stance.
Zij zal voor hem bidden,verzekerde de arm-
meester van Sint Jacobs die de bemerkinghoorde.
’t Belet niet, morde vader Willems, dat hij
met al die gebeden van honger zou sterven, had
hij niet eenige spaarcenten weggelegd.
Brouw^E^ deed aan den baas teeken van zijne
verontwaardiging te bedwingen; tegenover een
zoo goeden klant! Maar de grolpot wilde van
geen zwijgen weten, en vervorderde tot groote
ergernis van den armmeester
Ze ware beter dood dan in een klooster; ten
Ik heb de eer te laten weten aan de Heeren
eigenaars der huizen van Nieuport, als dat ik mij
belast met het plaatsen van de aïleidinghui-
zen in. grés, binnen de huizee voor het aflos
sen der keuken en andere waters. Het plaatsen
der buizen zal door mij persoonlijk gedaan en
nagezien worden, met zoo weinig schade moge
lijk aan vloeren en plancher te veroorzaken.
Men kan ook ten alle tijde gi ésbuizen bekomen
uit zijn magazijn aan genadige prijzen.
P. S. Men gelieve goed in acht te nemen dat
ik geene leidingen leg vooraleer de groote riolen
in iedere straat zijn gemaakt voor verders alle
moeilijkheden te vermijden.
Ik heb de eer uwe geëerde orders met dank
baarheid te aanvaarden.
anderen,’k heb het nog gezegd kloosters moeten
er voor mij niet zijn....
Oh! Oh! riep Brouwers schertsend; baas,
baas! En herbergen dan, mijn vriend? Dat hangt
immers af van ’t geval waarin de meisjes zich
bevinden!
En de kerkrat ging weder zitten.
Op zekeren dag had Kamiel gelijk naar gewoon
te zijne verdwaalde oogen laten rusten op het
gebouw dat zijne jongste dochter van hem ver
wijderd hield. Daar meende hij een zacht geklaag
te hooren eenvoudig spel zijner verbeelding
Vol van het gedacht dat misschien de klacht wel
kon oprijzen uit de borst van zijn dierbaar kind,
kwam de man al wsenende te huis.
Het borstwater! meende Masselijn, hem
hoofdschuddend aanstarende.
Des nachts hoorde men Goetinc razen en wan
delen; hij droomde luidop van zijn Fientje, van
haten dood en dezen van Amelie, al nare ge
dachten die zijnen geest bestormden wanneer hij
wakker lag.
Dat mag zoo niet blijven duren, verklaarde
Gustaaf aan zijne vrouw.
En met het. ander woord
Hoor, Stance, we moeten een middeltje
gebruiken, of vader zal het niet lang trekken.
Hebt ge reeds bemerkt hoe hij hervallen Is sedert
een paar weken?
Ik zal eene novenne voor hem beginnen,
binnen. Is een!
De vervoerkosten zijn te goedkoop op
onze ijzerenwegen riep de minister en met
een verhoogde hij den transport van een
wagon inlandsche kolen bestemd vooronze
provincie met 10 frank! Is twee!
In Belgie zijn de voyageurs rijk genoeg,
dacht de minister, en hij verhoogde den
prijs der abonnementen van ödagen,meest
gebruikt door kleine burgers, neringdoe
ners en bedienden Is drie! in afwachting
dat d’andere abonnementen volgen.
Ia de groote steden zijn er verzenders j en eene bedankingsbrief aan Pil, Maesje
die huizen in verschillige groote steden
hebben en die verscheidene pakken te
zamen in eens verzenden, om de vervoer
kosten te verminderen, zooals de compag
nie Van Gend. Dit was voordeelig en in ’t
belang van fabrikant en verbruiker Halt, j
zei de minister, 20, 50 ja 100 per cent j daar goed te pas zijn gekomen!
meer transport; de verbruikers kunnen
het betalen ’t zal weeral zooveel meer in
de kas brengen en alle balen helpen. Is
vier!
En ’t is nog maar een begin. Ze st.udee-
ren in ’t ministerie wat ze nu zouden
opslaan.
Is er krotte? En is ’t te verwonderen?
Neg altijd de riolen. De riolen zijn
sedert maanden in gang, en nog altijd loopen de
waters ongezuiverd in de kaai. Wat beteekenen
i dan al die maatregelen van gezondheidsleer,
waarmede men op ’t stadhuis zoo hoog opliep,
als het er op aankwam de groote geldverbras-
sing voor het maken der riolen te trachten te
v errech tvaardigen
Het water der straten, huizen, enz., loopt nu
in de kaai lijk het vroeger liep, uitgenomen dat
het door riolen passeert die duizenden en dui
zenden gekost hebben. Waarom dan al dit geld
voor het maken van het zuiveringstelsel? Wan
neer zal dit systeem eens in voege treden?
Zeker, a Paques ou a la Trin’té gelijk in ’t
liedje.
Wat zijn we hier toch treurig gelogierd in ons
verachtend Nieuport!
Agentschap Oostende
Square Marie José, 1.
Maatschappelijke zetel LUIK.
Biihuis BRUSSEL.
Agentschappen BRUGGE, CHARLEROI, BER
GEN, OOSTENDE en ROUSSELARE.
Kapitaal fr. 30 000.000
Reservefonds 10.096.TOO.58
Al hunne grootsche;*?) ontwerpen.
Dinsdag 11. is er vergadering van den gemeen
teraad ofte poesjenellenraad geweest. Aan het
dagorde bemerkten we een groot getal* nieuwe
ontwerpea, onder andere het inrichten van een
ruimdienst.
Zoo die dienst waarlijk ingericht zal worden,
dan zal het nogmaals een nieuwe geldwegsmijte-
rij zijn, die we te danken hebben aan de klaar-
ziehtigheid der bazen. Inderdaad, we hebben nu
•h
44
Havenbeweging. Gedurende de 11
eerste maanden van dit jaar zijn sr 123 schepen
33,470 ton vertegenwoordigend tegen 135 sche
pen en 35,751 in denzelfden termijn van 1911
onze haven binnengevaren.
Er is dus eene vermindering van 12 schepen
en 2281 ton.
Jammer dat tengevolge der groote werkstaking
in Engeland in het begin van dit jaar er alsdan
zoo weinig beweging is geweest, anders hadden
we, dank aan het groot getal schepen die sedert
korten tijd hier aanlanden, eene merkelijke ver
meerdering in de havenbeweging mogen aan
stippen.
kW
twee bieruitvoerders Adolf Roobrouck en Gustaaf
D’hertog naartoe gezonden om het feest te hel
pen opluisteren. Na goed geëten en gedronken
te hebben ontstond twist.
Daar de herbergier moeilijkheden vreesde,
deed bij Roobrouck, die er niet welgekomen
was, vertrekken.
Nauwelijks was deze buiten of hij ontving
langs achter een hevigen slag op het hoofd,dwars
door zijne klak, met e«n snijdend voorwerp.
Dr Van Ackere kon de groote wonde niet toe
naaien. Zondag werd het slachtoffer met eene
berrie naar het huis van zijnen meester overge
bracht. De gendarmerie kwam ter plaats. De
toestand van het slachtoffer is bedenkelijk.
Doodgeschoten. Zaterdag avond
was de 20 jarige landbouwerszoon Trifoon Yer-
hoeye, wonende op de wijk Marquette te Bellem
uitgegaan.
In den nacht werd er op de deur van Verhoeye
geklopt, en toen deze vroeg wat er was, ant
woordde eeoe vreemde stem
Trifoon is hier, hij is geschoten.
Be landbouwer Verhoeye, stiefvader van Tri
foon en broeder \an dezes eigen vader stond op
om de deur te epenen.
Trifoon die neerzat stond op en ging nog alleen
tot aan zijn bed, op hetwelk hij zich neerlegde.
Korten tijd nadien is hij aan de gevolgen
zijner wonden bezweken.
Hij had eenen kogel in den buik. Van degenen
welse hem tot aan de deur gebrasht hebben,
heeft Verhoeye niemand gezien. Trifoon heeft
geenen uitleg gegeven over de manier op welke
het ongeluk gebeurd is.
Men veronderstelt immers dat er een ongeluk
en geene misdaad in het spel is.
Trifoon zal met anderen op pensjacht uitge
gaan zijn en een schot zal bij toeval afgegaan
zijn, waarbij de jongeling door den kogel werd
getroffen.
Waarom het geweer met eenen kogel en niet
met zaad was geladen,ka men niet uitleggen
Misschien zal het gerecht heel de zaak kunnen
opklaren.
Het parket van Gent is maandag te Bellem
afgtstapt om 12 ure; de lijkschouwing werd
gedaan en het parket is om 3 ure weer vertrok
ken.
Moordpoging. Maandag voormiddag
is er op de Rijselsche baan, te Zwijndrecht
(Vlaamsch Hoofd), eene moordpoging gebeurd.
Sinds eenigen tijd had er twist plaats tusschen
X..., oud 23 jaar, slachter, en het meisje Eme-
rance De Bruycker, oud 18 jaar, wonende beiden
alhier.
Tijdens eene nieuwe woordenwisseling, maan
dag voormiddag, trok de slachter een revolver
en loste rakelings twee schoten op het meisje.
De eerste kogel trof haar in den hals, de tweede
doorboorde haar den rechterarm, juist aan het
schouderblad.
De dader nam de vlucht naar Antwerpen,
alwaar bij in het huis zijns broeders is aange
houden
Het slachtoffer is in bedenkelijken toestand
naar de ouderlijke woning overgebracht. De
revolver is aangeslagen en het parket van Den-
dermonde werd verwittigd.
Treinbotsing. Maandag morgen, om
5 1/2 ure, werd een werkerstrein van Zottegem
naar Gunt; die juist uit de statie van Zottegem
was vertrokken, langs achter aan een kruispunt
door een koopwarentrein aangereden.
De schok was geweldig, verscheidene wag
gons werden uit de sporen geslingerd en ver
nield. Talrijke werklieden werden gekwetst; ver
schrikte reizigers namen door de velden als
waanzinnigen de vlucht. Spoedig snelde het
personeel van de statie van Zottegem toe en ver
zorgde de gekwetsten.
De hoofdtreinwacbter, Preau, van Luttre, van
den koopwarentrein, werd gekwetst aan de
handen en klaagt over inwendige pijnen.
Gustaaf De Backer, van Zottegem en den
genaamde Baeie, van Strypen, die op den
reizigerstrein zaten, klagen ook over inwendige
pijnen.
Drama. Door een persoon uit de 3*
wijk, te Antwerpen, was eene aanklacht bij het
parket logediend tegen M. W., nijveraar.
M. W... is een officier van het Oostenrijkseh
leger, die zijne bureelen heeft in de Jezusstraat.
Het betreft het in omloop brengen van een
valsehen wissel van 42,000 fr.
M. Lamproye, onderzoeksrechter, vaardigde
een opleidingsbevel uit, dat heden moest uitge
voerd worden.
Toen de policie zich op het kwartier aanbood,
dat hij in de Leysstraat met zijne beminde be
trekt, ontvingen zij als antwoord dat mijnheer
nog te bed lag.
Het was nog duister m het lieht werd aange
stoken Een vreeselijk schouwspel vertoonde
zich aas hunne oogen. W.., lag inderdaad te bed
docb gaf geen teeken van leven meer. Op de
waschlafel vond men een revolver, nog met zes
kogels geladen.
Een tweede browning is nog gevonden toen
men het deksel afsloeg. De browning was afge
schoten en M. W... hield hem in de hand.
Het lijk werd naar het doodenhuis overge
bracht.
Brand. Zondag morgen, om 1 1/2 ure,
is de groote feestzaal van het Hotel Royal op
een rioolnet, dat ons peperduur ta staan komt,
dat weinig of geen nut bewijst, en dat benevens
de verhooging van contribution, die we telken
jare moeten dokken, veel geld kost en schade
berokkent aan de inwoners wegens de inwendige
verbindingen ten huize. Ware dit zelfde rioolnet
ingericht geweest voor het wegvoeren niet al
leenlijk van waters, doch ook van drekstoffen,
dan had men nooit meer van ruimdienst moeten
spreken; wat wel bewijst dat het immer en altijd
hetzelfde hier is met die slimmerikken geld
verbrassen en half werk doen.
We zeggen dat er een ontwerp is van inrich
ten van een ruimdienst, maar tusschen ontwerp
en verwezentlijking is er nog een heele stap,
want hoevele ontwerpen zijn er reeds sedert
eenigen tijd in den gemeenteraad niet te berde
gekomen, en allen hebben hetzelfde lot onder
gaan terug in don vergeetheek voor immer.
Om maar een voorbeeld te geven hoelang en
hoeveel werd er in den gemeenteraad niet ge
sproken en geluld over de versteening der bou
levards? Mieltje is zelfs door die bespreking we
reldberoemd geworden, en sindsdien nog altijd
de chéri der Nieuportsche mamzeltjes gebleven.
Het gras der vergetelheid is er over gegroeid en
het slijk der boulevards is nog altijd slijk geble
ven.
Andere en andere voorbeelden zouden we kun
nen aanhalen die bewijzen hoe ernstig alles toe
gaat op ons stadhuis. Nu, uit een azijnvat kan
men toch geen wijn trekken.
Wat zeker is ’t is dat zoo de ruimdienst wordt
ingericht, het mannetje ditmaal het postje niat
zal hebben van directeur er van te mogen zijn;
zijn boezemvriend den ex loert er reeds op; hij
ook droomt van schoone titels op zijn visietkaar-
tje, dat zich dan met de schoone naam van
Directeur-ingenieur vidangeur municipal zal
zien verrijken.
Toen wij op 7 December antwoordden op de
eerste bijdrage van den nieuwen wetenschappe-
lijken medewerker van het Nieuwsblad meenden
wij te doen te hebben met iemand die toch wat
meer waarheidsliefde en wat meer beschaafd-
heidszin had dan de Nieuportsche krabbelaars
welke het geloof zoo onbehendig verdedigen.
Wij moeten nu deze begoocheling laten varen
’t zijn al koeken van eenen deeg.
Iemand die, tegen de waarheid in, beweert dat
wij hem als vervalscher beschuldigd hebben kan
geene waarheidsliefde koesteren.
Een persoon die partij kiest voor degene die
ons aapmensch noemen omdat wij de evolutie-
leer aankleven en, wat erger is van een beroem
den geleerde maar botweg schrijven dat hij
bondweg liegt wanneer hij voor ’t volk schrijft»
en die houdt staan dat dezelfde geleerde in den
ban der wetenschap werd gedaan kan op be-
schaafdheidszin geen aanspraak maken.
Wij dagen bedoelden persoon uit te bewijzen, I
door aanhaling onzer woorden, dat wij hem als
vervalscher beschuldigd hebben en wij vragen j
hem hoe het komt, indien Haeckel inderdaad in
den ban der wetenschap werd gedaan, dat hij in
1898, dus lang na de ontdekking zijner zooge
zegde vervalsching van wetenschappelijke be
wijzen, de eer genoot uitgenoodigd te worden tot
het verdragen eener mededeeling aan het con
gres der dierkundigen te Cambridge,mededeeling
welke een grooten bijval verwierf
En deze mededeeling liep dan nog wel over de
afstamming van den mensch.
Wij hebben het reeds gese reven ons is het
niet te doen om den persoon van Haeckel, maar
om de evolutieleer. Niet in all«s zijn wij het met
hem e.ens en zulks zai wel met alle evolutionisten
het geval wezen; maar wij keuren ten zeerste
degene af welke hem uit dweepzucht, uit belang
voor bun eigen winkel, verdacht willen maken
en schandelijk in zijne eer aanvallen. Daarom
verdedigen wij hem.
Dezelfde personen willen ons. cm dezelfde
redenen, doen doorgaan als een man die wei
nig benul heeft van een wetenschappelijk betoog
en volkomen vreemdeling is in de wetenschap
Wij zijn daaraan gewoon en dat raakt ons niet
meer; maar wij moeten hier evenwel doen op
merken dat enze tegenstrever, toen hij, in zijne
verdediging dsrgene die ons het scheldwoord
aapmensch toewerpen, beweert dat wij,
volgens ons eigen stelsel, eens in onze indivi-
dueele ontwikkeling aap zijn geweest, daardoor
zelf aantoont dat hij de toepassing der evolutie
leer op de meoschelijke afstamming niet eens
begrijpt.--
En inderdaad, zooals wij het reeds meer dan
eens lieten uitschijnen, beweert niet een evolu
tionist dat de mensch afstamt van een aap. Dat
ware, wij zeggen het vlakweg, eene domheid.
Alleen neemt men aan dat apen en menschen
gemeenschappelijke voorouders hebben, welker
afstammelingen zich aanpasten, de eene tot het
leven op de boomen en apen wierdën, de andere
zich ontwikkelden tot menschen.
De biogenetische wet van Haeckel brengt dus
geenszins mede dat een mensch. in zijne indivi
dueels ontwikkeling eens aap zou geweest zijn,
maar enkel dat het mensebelijk embryo eens den
vorm van den gemeenschappelijken stamvader
zou hebben, stamvader welke nog geen aap kon
genoemd worden.
En het is ook zoo het menschelijk embryo
doortrekt een stadium waarin het over het gan-
sche lichaam met haar bedekt is en een staart
heeft.
Onze tegenstrever bekent dat katholieken
voorstanders zijn eener bezadigde ontwikke-
liogsleer en beweert dat alles aantoont dat wij
Haeckel willen verdedigen, den man der blo
m
1 MS.
13 Dec. Veranneman Jan Joseph, oud 60 j. 7 m.
3 d. zoon van Jan Frans en van Carolina
Francisca De Bever en echtgenoot van
Emerentiaua Billiart.
Peere Honoré Karei Frans oud 2 m. 5 d.
zoon van Eduard en Maria Vandenabeele
Sedert 1 Januari 1912 70 sterfgevallen
’s morg.
10,12
11,03
12,-
12,24
1,18
2,11
3,04
Groote keus en beste hoedanigheid
van Rookersartikelen
Engelschen en Wervikschen Tabac Cigaren
en Cigaretten der beste marken. Groot assor
timent van Pijpen en Portecigaren ie éeume
of racine met steeit in «amber». Beste
snuif in blauwe en gele pakken, enz. enz.
Huis van Vertrouwen.
genetische grondwet en der apentheorie.
Waarom wij Haeckel verdedigen hebben wij
reeds gezegd; wat de biogenetische grondwet i
betreft weten wij zeer goed hoe de toepassing op
bijzondere gevallen schijnbare afwijkingen doet
bemerken, welke nochtans bijna altijd kunnen
uitgelegd worden door verko. ting der ontwikke
ling of aanpassing der larven aan de levensvoor
waarden, wij weten zeer goed welke moeilijkhe
den de toepassing dier grondwet op het planten
rijk oplevert door verkorting dqr ontwikkeling
daar groote schaal gebeurd is. Wij blijven
niettemin overtuigd dat de biogenilische grond
wet de uitdrukking eener waarheid is.
Aangaande de dierlijke afstamming van het
i menschelijk lichaam zijn wij, men noeme het
apentheorie of niet, van het oordeel van St.
George Mivart en van pater Leroy vóór dezes ge-
dwongene herroeping. Wij beweren nat de we
tenschappelijke logica eischt dat degene welke
de ontwikkelingsfeer aankleven, ook hare toe-
passing op de afstamming des menschen aan
vaarden.
Zijn dat nu de grove dwalingen waarover onze
tegenstrever op het einde van zijn artikel schrijft
en wegens dewelke hij de katholieken die nog
achterstaande genoeg zijn om de ontwikkelings-
leer in het geheel niet te kennen duizend ellen
boven ons stelt? Dan zijn die dwalingen niet erg
en wij hoeven ons erover niet te schamen daar
al wat een naam heeft in de biologie ze dan met
ons zou deelen. Maar neen! het zijn geene
dwalingen, want niet een feit in de gansche
wetenschap weerspreekt de geldigheid van het
stelsel.
Maar wie tusschen de lijnen kan lezen zal wel
zien, in het voorlaatste alinea van het artikel
van onzen tegenstrever, dat hij ook liever heeft
dat het volk de ontwikkelingsleer niet kenne.
Wij zegden dat wel ’t zijn al koeken van eenen
deeg de katholieken. Voor hun, voor hunne
intellectueelen ten minste, is de wetenschap
goed, maar het volk, het goedzakkig geloovig I
volk moet maar dom gehouden worden adma/o-
rem Dei gloriam en tot behoud der klerikale
dwingelandij.
En omdat wij dat volk trachten in te lichten
wil men ons voor dom doen doorgaan.
Dat heeft ons echter niet belet, wij herhalen
het, over het vraagstuk der toepassing der
entropiewet op het heelal, waaruit men een
bewijs der noodzakelijkheid eener schepping der
wereld halen wilde, het Nieuwsblad tot zwijgen
te brengen.
zuchtte Stance.
Zeer wel, maar ik weet iets beters.
Vrouwe Masselijn bekeek hem heel verwon
derd.
Indien men eens Fientje kon te huis krijgen
voor eenige dagen, eenige uren....
Ge vergeet dat ze niet uit mag, bemerkte
Stance spijtig. Maar zoo vader zelve daar naartoe
gtng-
Gelijk laatst morde Gustaaf bitter.
Da eerwaarde moeder wist niet dat het zoo
verre gezet was.
Gustaaf schudde bedenkelijk het hoofd.
Weet ge wal, ik zal eens zelve gaan, besloot
hij, en de overste betasten zeggen dat vader
op zijn laatste geraakt, er nog iets bij doen.
Hij dacht inwendig
Eens in hare tegenwoordigheid gebracht,
haal ik wei gelijk op dit koppig oud wijf.
Zooals ge wilt, was Stanee’s antwoord.
Doch wees voorzichtig.
Die aanbeveling was gansch onnoodig, want
Gustaaf, dien we reeds kennen als een verstandig
man, mistrouwde genoeg de pilaarbijterswereld
om niet zijne schoonste handschoenen aan te
treKken, en zuster Clotilde aan te vatten langs de
zwakke zijde. De overste was echter nog wan
trouwiger dan hij zelve, en heel het listig opge
vatte gesprek liep uit op eene beleefde weigering
van de eerwaarde Moeder.
vreesde reeds van toen dat hij met man en muis
zou vergaan zijn.
De bemanning bestond uit 10 koppen, waar
van 5 gehuwden.
De opzoekingen werden den ganschen dag
voortgezet, zonder evenwel den minsten uitslag
op te leveren. Ondertusschen vernam men dat de
Duitsche stoomboot Eclalana, tengevolge van het
tempeest, den lichter Minnie welken zij op sleep
touw trok, verloren had en men vermoedde
dadelijk dat deze wellicht in aanvaring met de
Westhinder moest gekomen zijn. De Minnie werd
maandag door het hollaodsch stoomschip Ary
Scheffer ontmoet en naar Vlissio en gesleept.
Eerst was het gerucht in omloop gebracht dat
de schipbreukelingen van den Westhinder door
d- Minnie opgenomen waren, doch dit gerucht
werd valsch bevonden. De bemanning van ds
Minnie die zich dinsdag naar Antwerpen bege
ven moest, heeft verklaard dat hun lichter in
aanvaring met de Westbinder gekomen is. Deze
is ten gevolge van den schok, die zeer geweldig
was, in twintig minuten tijds gezonken en de tien
personen die zich aan boord bevonden, verdron
ken in de golven, zonder dat men hen de minste
hulp kon bieden.
Die schrikkelijke ramp maakt tien dooden en
zestien wezen. De ontroering onder de Oostend-
scha bevolking is zeer groot en er wordt schier
over niets anders meer gesproken.
Ons dunkt dat het Staatsbestuur nu eens ern
stig de kwestie van het plaatsen van draadlooze
telegrafietoestellen aan boord der vuurschepen
of liggers zou moeten onderzoeken. Maar ’t zal
weer gaan zooals altijd men zal er eens van
spreken en daarmee amen en uit.
Wij zien overigens hoe het gaat met onze
postbooten; ’t schijnt dat de allereers’e toestellen
daar nog gebruikt worden en dat men bij slecht
weder, ’t is te zeggen juist dan wanneer de
draadlooze telegrafie onontbeerlijk is, 90 k eren
op 100 in de onmogelijkheid is an te seinen.
Het belgisch Staatsbestuur dat nochtans aan
den kop van alles wil staan, zou niet slecht deren
eens een lesje te gaan nemen bij de Hollanders,
de Engelschen, de Duitschers en zoo voorts die
reeds van over lang de draadlooze telegrafie aan
boord van hunne vuurschepen hebben doen
plaatsen.
Niet alleenlijk is zulks nuttig voor de vuur
schepen ze f, maar deze kunnen, op hunne beurt
allerlei berichten seinen nopens schepen die in
gevaar zouden verkeeren.
f
a
t
I
3
r'
I
NAAMLOOZE MAATSCHAPPIJ,
I
