IS ^4
Ail
I
w
1
I
r
i
wil. l,JSkz
Poor Vrijheid en
Hecht!
Voor Waarheia en
V r ene!
i
t.
J
B
RW
fel
h
■sBsftx J
g
A
Twee maten en twee gewichten
IIP^I
i
N° 52
Zaterdag 28 December 1912
w
t
Fv
I V
w'
v4~
Gevraagde bewijzen
S
- i
Aan onze geachte Lezers en
Lezeressen.
1
Dorde Jaargang
r,
■B ■-?
W-
•ft
7:
nummer
gWa
gSS^
W;
stuiten en willen of niet, met of tegen
dank, toegeven zullen ze moeten.
Welaan dan! Met meer moed dan ooit
ten strijde voor gelijkheid, voor onze duur
bare vrijheid, voor onze heilige rechten!
Nooit gefaald aan onzen plicht, maar hand
in hand opgerokt om de slavenketens te
verbreken.
Na den regen komt den zonneschijn.
Wij hopen dat, eerder don men soms
denkt, de vrijheidszon in vollen luister en
glans zal gloren tot heil van ons duurbaar
vaderland, tot welzijn van ons allen!
Heil, goed heil in 1913!
vfe.
DRUKKER
JOSEPH HAKCK
Statiestraat, Oudenaarde
I
R!
PRIJS PER NUMMER
5 centiemen
RA
Wij opperden in ons artikel Katholieke
tuigenissen» van 14 dezer, de meening dat Rome,
nopens de ontwikkelingsleer, zal moeten eindi
gen met toegeven, zooals zij het reeds meermalen
heeft moeten doen, zooals zij de physica van
Aristoteles, de rondheid der aarde, hare bewe
ging rond de zon, haren hoogen ouderdom heeft
moeten aannemen, alhoewel zij zeer lang dit alles
strijdig met het geloof bekampt en veroordeeld
heeft.
Het Nieuwsblad vraagt ons bewijzen. Welnu
alhoewel wij dagelijks ondervinden dat de beste
bewijsvoeringen door onze tegenstrevers in den
wind geslagen worden en ze nooit beletten hunne
beweringen hoe gewaagd ook, slaande te houden,
toch willen wij, ter wille onzer eigene lezers,
onze bronnen laten kennen
1. De Physica van Aristoteles. In hel begin der
XIII’ eeuw kwam men, door de vertalingen en
toelichtingen der Araban en Joden, tot de kennis
van verscheidene werken van den wijsgeer
van Stagire welke niet begrepen waren in het
organon. Onder deze werken werd,reeds in 1210,
door de kei kvergadering va Parijs, op straf van
excommunicatie verboden, zoowel indien deze
lezing in het geheim ofwel openbaar gebeurde.
Dit verbod werd plechtig hernieuwd, in 1215, in
de standregelen welke tan eeuwigen dage
gegeven werden aan de Hoogeschool van Parijs
door den pauselijken legaat. Op het einde der-
zelfde eeuw reeds moest de kerk toegeven.
Wie daarover meer bijzonderheden verlangt
kan ze vinden in het artikel apropos de l’Eglise
et de la Science verschenen in Mei 1898 in de
Revue de l’Université de Bruxelles.
2. Over de rondheid der aarde Lac-
tancius, de gekende apologist schreef Is er
iemand gek genoeg om te gelooven dat er men-
-Hei «k
Np.
H
WH
dergelijke omstandigheden, kennis neemt
van de redenen der uitgesproken straf.
Ziedaar hoe de Belgen behandeld worden
die niet denken als de klerikale dwinge
landen van het dorp. Als men maar kleri
kaal is, en de vrienden van het gouverne
ment verdedigt, dan mogen ambtenaars,
pastoors, onderwijzers en allerlei staats
bedienden zich volop met politiek bezig
houden, dan worden zij er zelfs voor
beloond; maar maakt gij eene beweging,
of spreekt gij een 'woord uit welk ten
nadeele van de regeering kon genomen
worden, dadelijk wordt gij in uwe waar
digheid en in uwe belangen gekrenkt;
recht bestaat er niet meer voor u; de
reglementen die u berschermen worden
onmedoogend verkracht. Gij hebt enkel
het recht te zwijgen, en u ootmoedig te
ondergeven.
Dit is vaderlandslievende propaganda
volgens de klerikalen!
Heden verschijnt het laatste
van onzen derden jaargang.
’t Is het geschikte oogenblik om eens
terug te blikken in het verleden en ook
wel om de toekomst te peilen.
’t Verleden! Steeds nauwgezet vervul
den wij onzen plicht. Krachtdadig maar
immer deftig en eerlijk verdedigden we
ons lietrhjke liberale programma en be-
kampten we de hatelijke soms lasterende
aantijgingen onzer tegenstrevers. Immer
waren we in de bres om de liefde tot ons
ideaal aan te vuren, om ’t volk te verhef
fen, om het te vertossen van het dwangjuk
dat het kwelt. Trots alles streden we
altijd moedig voort om waarheid en we
tenschap te verspreiden, daar waar de
klerikalen logen en laster en valsche dog
mas verkondigen om ’t volk onwetend te
houden. De soms moedeloozen opwekken,
de onverschilligen wakker schudden, de
kloekmoedige strijders ondersteunen en
aanwakkeren, dat was ons doel en ’t zal
ook ons doel blijven.
Een oogenblik hoopten we, wanneer we
den geestdrift, den ganschen lande door,
bestatigden, dat den tegenstrever, wiens
euveldaden, wiens onbehendig bestuur
overal aan den schandpaal werd gespij
kerd, eindelijk het onderspit zou delven.
Maar eens te meer ondervonden we dat
bedrog en omkooperij, logen en laster,
gevoegd bij een oneerlijk kiesstelsel de
bovenhand behaalden. Zij zegepraalden na
in stad en dorp ’t verleidende geld te heb
ben rondgestrooid; na ons, vrijzinnigen,
voor landverraders, voor Bonnots en Gar-
niers te hebben uitgescholden.
Kan of zal één van ons zulks ooit ver
geten? Dat kan niet, dat zal niet! Weldra
zal ’t oogenblik der weerwraak aanbreken
en zij zelf zullen er de bewerkers van we
zen. ’t Is de toekomst.
Ziet hoe ze reeds gedwongen zijn, pas
enkele maanden na de kiezing, te erken
nen dat wij waarheid spraken. Wij zeiden:
de kas is ledig en ziet, ’twas zoo, ze leggen
reeds nieuwe lasten. We verklaarden het
leger onvoldoende en onbekwaam om onze
grenzen te verdedigen en ziet, ze stellen
eene nieuwe krijgswet voor, ze moeten
vooruit naar den verplichtenden dienst
plicht. Zoo zal ’t met ’t overige ook gaan.
Het zuiver algemeen stemrecht is in aan
tocht, niets zal zijn vooruitgang kunnen
’t Is algemeen bekend hoe onbeschaamd
onze katholieke geestelijkheid zich tijdens
de laatste wetgevende kiezing in den kies
strijd geworpen beeft, en hoeveel vrede
rechters, arrondissementskommissarissen,
en klerikale ambtenaars van allen aard
gewedijverd hebben, om aan den klerika
len kandidaat hunnen krachtigen steun te
geven.
Niemand heeft hooren zeggen dat een
van die heeren tot de orde geroepen werd.
Zelfs het onderpastoortje van St Gudeele,
door het assisenhof van Brabant gestraft
voor kiesbedrog, werd verder hoegenaamd
niet verontrust. Hij wordt nochtans ook
betaald door het budget van eerediensten
juist als een onderwijzer betaald wordt
door het budget van openbaar onderwys.
Wanneer het echter een onderwijzer be
treft, gaat het er heel anders toe, en het
brutaal gedrag onzer meesters is dan nooit
te overdreven,om iemand te straffen wiens
gedachten niet overeenstemmen met die
van M. de Broqueville.
Men zegt dat een onderwyzer uit het
arrondissement Turnhout liberale kandi
daten zou vergezeld hebben in herbergen,
en de kiezers zou aangemaand hebben
voor de liberalen te stemmen.
Onmiddellijk werd een bestuurlijk en-
kwest ingesteld, geleid door klerikalen
van de streek, dat voor gevolg had ge
noemden onderwijzer voor veertien dagen
op te schorsen, en dit zonder loon. Het
schijnt dat die maatregel genomen werd
op verzoek van den gouverneur, en vóór
dat het koninklyk besluit de straf goed
keurende in het Staatsblad verseheen.
Men verkracht dus de bestaande regle
menten; men belet den onderwijzer een
oeroep te doen bij den Koning, die, in
ABONNEMENT
23,<SO fx-sixxlK. per jaar
op voorhand betaalbaar
y
AR' .--'R
i r
sch- n zijn wiens voeten bciven hun kop zijn?
dat de oogst en de hoornen naar onder toe
groeien? De beroemdste der kerkvaders, de H.
Augustinus beriep zich, Om de rondheid der
aarde n liet bestaan der tegenvoeters te bestrij
den, op den tekst van de heilige schrift, en
gedurende meer dan duizend jaar loochende de
heele kerk, met inbegrip van den H. Bonifacius
en van den paus H. Zacharius de mogelijkheid
ervan. Slechts later, tengevolge der zeereizen
van Colomb en Nagelhaens moest de kerk weder
toegeven
Men raadplege daarover Histoire de la lutte
entre la Science et la Théologie door A. D. White,
verschenen bij Guillaumin, te Parijs, in 1899.
3. Over de beweging der aarde rond de zon Het
is heden wel bewezen dat het op bevel is van
Paus Urbanus VIII dal de Inkwisitie bij middel
van gevangzllting en folteringsbedreigingen,
Galileus dwong, op zijne knieën, zijne leer der
beweging der aarde af te zweren, leer welke als
ketterij en als strijdig met de heilige en god
delijke schrift gebrandmerkt werd. Ook heeft
een engelsch katholiek priester E. H. Roberts,
in zijn boek The Pontifical Decrees against the
Earth’s movementbekend dat het Pausdom
zelfs in dezes onfeilbaarheid ten volle betrokken
zijn in de veroordeeling der aardsche beweging
en besloten dat God aan den Paus en de kerk
deze grove dwaling heelt toegelaten om, eens
voor al, aan de toonen dat de kerk het recht niet
heeft over wetenschappelijke vraagstukken te
beslissen.
De Index veroordeelde a al de boeken welke de
beweegbaarheid der aarde en de onbewegelijk-
heid der zon onderwijzen
Slechts in 1835 werden de werken van Galileus
en Copernicius uit den Index weggelaten. Wie
over het kerkelijk proces van den eerste nadere
inlichtingen verlangt kan ze vinden in da vol
gende boeken Fortnightly Review van 1 Ja
nuari 1900 bl 33, artikel Lome recent Catholic
apologistes van St-George Mivart en Galilée
et la Belgique van Mgr Mouchamp, verschenen
in 1892, alsook het hooger vermelde boek van
A. D. White.
4 Over den hoogen ouderdom der
aarde. Alle kerkelijke overheden hebben voor
heen beslist, volgens den Bijbel, dat het begin
der wereld en de schepping van den mensch
moeten geplaatst worden tusschen 4000 en 6000
jaar voor de christelijke tijdrekening; in 5199
voor J. C. volgens het Martyrologium dat door
de pausen Gregorius XIII en Urbanus VIII werd
bekrachtigd in’t jaar 4004 volgens andere. De
H. Augustinus drukt er op dat het geloof aan
oenen boogeren ouderdom der aarde dan 6000
jaar eene doodelijke ketterij is. En toch weet
men nu dat dit geloof op waarheid berust; dat de
aarde vele millioenen jaren oud moet zijn, ja
zelfs dat het leven op onze planeet eenen onge-
hoorden ouderdom heeft (80 90 millioen jaren
volgens de Lapparent). Dat erkennen nu de
verstand! sle onder de katholieken en, in den
catechismus van Mechelen, uitgave van 1901,
werd dan ook de bewering dat God de wereld
over ongeveer zes duizend jaar zou geschapen
hebben, eenvoudig weggelaten.
VERKOOPER
Pieter Verstraete, zoon
Valkestraat, Nieuport
Aiinoncenoriis 0 15 ff per drukregel. Rechterlijke aankondigingen 0,50 fr. per drukregel. Het recht annoncan te weigeren is voot behouden. - De annoncen, artikelen
en mededeelinge’n moeten vóór den Donderdag middag in het koffiehuis Wülems Fonds, Valkestraat Nieuport besteld worden. - arukete te is
voor het Weekblad van Nieuport en Kanton moeten door den schrijver onderteekend en- onder gesloten omslag ingezonden wotden.
voorbehouden en de volstrekste geheimhouding gewaarborgd.
p. f r
•te
.V
i
ft,
RÏÏ?!
-'?”A
W
4
.1
föl
»C
te-JrwA.
ii
tSüSSÉSV.i'S!
A'y.
Wi
jew w
URORTen k ant
i ...x u. .urtA-.jiffiviiÉ/A- Jt
