VA\ DIXMUDE,
bondag, 14 Juli 1867.
Twee en twintigste Jaar. Bi.. 28.
Verschijnende alle Zondagen.
DIXMUDE, den 13 JULI 1867.
Algemeen Overzicht.
De misdaad van keizermoord, aan welke ziclt Mexiko
plichtig gemaakt heeft door het fusileeren van Maximi-
liaan, is de eerste aanslag van dien aard niet welke in
dit ongelukkig land heeft plaats gehad. In min dan eene
halve eeuw, sedert zijne zoogezegde onafhankelijkheid,
heeft het oude spaansche onderkoningdom, dat onder
het bestuur van het moederland zoo voorspoedig en
rustig was, driemaal den grond met het bloed zijner
staatsoverslen geverfd.
In 1824 werd keizer Iturbide schandelijk overgele
verd en te Tampico door den kop geschoten, en, in
1829, werd de president Guerrcrra laThartig verkocht
en onderging hetzelfde lot te Acapulco. Maar hoe groot
de belangstelling moge zijn die men aan de geheugenis
dier twee persoonaadjen hechte, niets is, in hunnen
oorsprong, in hun bestaan, te vergelijken met heldoor-
luchtig slachtoffer wiens dood de geheele wereld met
afgrijzen vernomen heeft. Afstammeling van den be
roemden keizer. Karei V, onder wiens regeering Ferdi
nand Cortez en zijne stoute gezellen het mexikaansch
koninkrijk slichtten scheen keizer Maximiliaan,
aartshertog van Oostenrijk oud-luitenant in het
lombardisch-venetiaansch koninkrijk, deze prins opge
bracht in de hedendaagsche denkbeelden en in de pralijk
van het staatsbestuur, door de Voorzienigheid aan
gewezen om in de Nieuwe Wereld een rijk te stichten
dat zijn huis en de vorsten, die hem bij zijne troonbe
klimming herkend hebben, waardig te maken.
Maar het volksgevoel wilde van het keizerrijk niet.
Het wilde zijne vrijheid, zijne onafhankelijkheid en tan
geene vreemde tusschcnkomst. Tot daar was het mexi
kaansch volk in zijn recht. Doch liet heeft zijne faam
bezoedeld door de moord van keizer Maximiliaan.
Men kent nog de bijzonderheden niet van het drama
van 19 juni, maar deze van het verraad van 15 mei zijn
ons toegekomen. De keizer bevond zich reeds twee
maanden en half te Queretaro aan hel hoofd van
8000 man, aangevoerddoordegeneraalsMirnmon, Meijia,
Mendez, Castillo en Avellano, de prins Salm, zijn staf-
overste en verscheide europeesche officieren.
Den nacht zelf dat, men herkend had dat de stad niet
meer kon verdedigd worden en men een stouten uitval
moest wagen om de rangen der republikeinen te door
boordt en op Mexiko te rukken, heeft een man, de ver
trouweling des keizers, aan wien de wachttoevertrouwd
was van het versterkt klooster van Santa-Cruz, die de
plaats beheerscht, de genaamde kolonel Lopez, mits
drie duist oneen goud, in stilte vrijen doortocht aan den
vijand gelaten, die Maximiliaan tn zijnen slaap over
rompeld en het keizerlijk leger gevangen heeft geno
men; allen weêrs'and was onmogelijken nutteloos.
Keizer Maximiliaan, tweede broeder van den keizer
van Oostenrijk, was den 6 juli 1832 te Schcenbrün ge
boren, en had den 27 juli 1859 princes Charlotte,
dochter van koning Leopold, gehuwd, die nauwelijks
zeventien jaren oud was, en in wier dubbel ongeluk
alle harten heden deelnemen.
Maximiliaan had den 10 april 1864 de hem aange
boden keizerskroon aanvaard en deed den 12 juni op
volgende zijne intrede in de hoofdstad van Mexiko.
Sedert drie jaren had hij te strijden tegen de republi
keinen die met eene ongehoorde standvastigheid storm
liepen op zijnen waggelenden troon.
Maar de bewondering voor het mexikaansche volk
verdwijnt bij de schandelijke misdaad waarmede het
zich bezoedeld heeft. De geheele wereld is er om ver
ontwaardigd en zegt dat Mexiko nooit dien bloedvlek
zal kunnen uitwisschen.
Het verhaal van de laatste oogenblikken van keizer
Maximiliaan, dat verscheidene bladen dezer dagen aan
een fransch blad ontleend hebben, schijnt enkel in de
inbeelding van denschrijver ontstaan te zijn. Men rekent
dat voor den 20 dezer maand geene dagbladen uit
Mexiko ontvangen kunnen worden en voorzeker zal het
verhaal met den telegraaf niet overgemaakt zijn, want
dit zou 50,000 fr. gekost hebben.
Nu het verhaal mag echt zijn of niet dit is altoos
waar, datde ongelukkige vorstdoorden kopgeschoten is.
Van verschillende kanten is ook gemeld geworden
dat er na de inneming van Mexiko ijselijke gruweldaden
zijn gepleegd geworden. Deze geruchten worden heden
door eene officiëele depeche van den oostenrijkschen
gezant te Washington gelogenstraft. Deze depeche
meldt dat de 300 Oostenrijkers, die in de belegerde
Stadwaren, goede voorwaarden hebben bekomen. Men
heeft ook de lijding ontvangen, dat de soldaten van het
vreemd legioen, die Vera-Cruz verdedigden, zich op de
schepen hebben mogen begeven en dat het garnizoen
van Queretaro ongedeerd te Mexiko is aangekomen.
Men leest in een blad van Weenen
Wij vernemen uit eene goede bron dat het waar
schijnlijk is dat het lijk van den keizer Maximiliaan aan
Oostenrijk zal worden ter hand gesteld.
Men verzekert ons dat de Paus, door de tusschen-
kornst van een buitengewoonen gevolmachtigde, eenen
eigenhandigen brief zou hebben doen bestellen aan
Juarez.
Van den anderen kant worden, aangaande deze
droevige zaak, de grootste en dringendste stappen aan
gewend, zoowel door den keizer van Oostenrijk, als
door den keizer van Frankrijk.
De expeditie tiaar Mexiko is in het wetgevend korps
van Frankrijk hevig gehekeld geworden door de lieeren
Thiers en Jules Favre. De minister beeft verklaard dal
de tocht naar Mexiko plaats heeft gegrepen om zijne
laudgenooten recht ie doen bekomen. Verder zegde hij
dat hel gouvernement al het mogelijke gedaan heeft om
Maximiliaan te doen besluiten melde fransche troepen
Mexiko te verlaten. Een verheven denkbeeld van de
trouw, welke hij aan dezaak die hij voorstond,verschul
digd was en zijne persoonlijke eet' hebben hem wcêr-
houden. <t Het is door mij niet, heeft hij geantwoord,
dat de roem mijner voorvaderen zal bevlekt worden.
In de Lordskamer van Engeland is de kwestie van
Mexiko ook op het tapijt gekomen. Lord Derby heeft de
strafpleging op Maximiliaan eene schandelijke moord
genoemd. Hij heeft de vrees uitgedrukt, dal de fransche
gezant als gijzelaar zal gehouden vrsruen, voorde uitle
vering van Almonte, gezant van Mexiko te Parijs.
Kolonel Lopez, officier van het eere-legioen en bevel
hebbervan het regiment der keizerin, die Maximiliaan
verraden heeft, is dingsdag te Parijs gedegradeerd ge
worden. Hij had het eere-kruis ontvangen op aanzoek
van maarschalk Bazaine, voor zijne dapperheid op het
slagveld. Hoe kan de dapperheid met het verraad ge
paard gaan
De drsaSiiiers.
Het doet ons hart goed wanneer wij de drukpers naar
verdiensten hooien waardeerett. Hedendaags is c!e
drukpers eene macht geworden, die invloed heeft op de
openbare denkwijze; het is zij die de edelmoedige
denkbeelden en de nuttige plannen voor het volk in de
wereld zendt.
Hoeveel mannen kennen wij niet die begonnen zijn
als dagbladschrijvers en thans hooga posten bekleeden,
dank aan de drukpers. Wij weten wel dat weinigen
zich zulks herinneren en dat zij njet onverschilligheid
op het werktuig hunner verheffing liedei zien.
Wij hebben met voldoening het oordeel van een der
verlichlsle staatsmannen van Engeland over de zending
en den invloed der drukpers gelezen Ja! de drukpers
is geëerd en gevreesdzij is den arm van het recht en
den geesel van de hoosheid en der onrechtvaardigheid;
zij wreekt de onschuld, zij laakt de dwaze verwaand
heid, zij beteugelt de beersclizuclu
Maar laat ons liever een gedeelte der redevoering van
M. Gladstone mededeelen, die beter dan wie het zij de
drukpers beoordeeld heeft in een feest der associatie
der dagbladpers, waar de redevoering van den engol-
schen staatsman ongemeenen bijval genoten heeft.
Wij moeten de drukpers dankbaar zijn, zegde
M. Gladstone, omdat hel vooral wij is die gelegenheid
gehad hebben de oneindige politieke en openbare wel
daden te leeren kennen en Ie bemerken die zij bewijst.
Hel is niet te veel gezegd dat de werking eener goed
geleide drukpers merkelijk den aard der betrekkingen
tusschen de bestuurders en de bestuurden verandert.
De gehoorzaamheid is in onze dagen geene werk
tuigelijke en blinde plicht meer. De wet, het Staats
bestuur, de akten der wetgeving richten een dagelijk-
schen oproep door de dagbladen tot de openbare
meening, en leggen nieuwe banden van belangstelling en
genegenheid tusschen de burgers en de openbare macht,
onder welke zij leven. Deze banden geven eene nieuwe
macht aan de maatschappij en aan de geëerbiedigde in
stellingen van het land
t De druipers bewijst on$ ook, staatsmannen, per
soonlijke diensten die niet te verachten zijnIk hen
hier op een kittelig terrein, maar ik zal zeggen dat de
handigheid van den verslaggever vele verbeteringen
brengt aan onze redevoeringen, zoo onder het opzipht
der taalkunde, de juistheid der uitdrukkingen als vqor
de kernachtigheid van den redenaar, door alje nutte-
looze uitbreidingen weg te knippen.
Maar wij hebben nog eene schuld aangegaan..... ten
opzichte der dagbladschrijvers. Waarlijk ik weet pipt
wat wij zonder hen zouden doen. Hunne aanmoedigin
gen, hunne loftuitingen zijn ons van groQlen prijs. Zij
ondersteunen ons in het uur van nood en in de moeilijk
heden. Maar ik verzeker u dat ik grooter waarde echt
aan hun kretjek oordeel dan aan hunnen blaam. Overi
gens kretiek of blaam, wie kan er zich door gekwetst
gevoelen. Zoo de kretiek of blaam onrechtvaardig i?,
zij kan geen nadeel doen, ten minste zoo degene tot
wie zij gericht is geen man zonder karakter is. Indiep
zij integendeel recl\t is, dan is haar prijs onwaardeer?
baar. Het is een spiegel waar men ziet en ontdekt dat
men anders nooit geweten zou hebben.
Daar hebben wij hel middel om onze gebreken tp
herstellen, de bedrevene misslagen te ontwijken, onze
talenten nuttiger aan de burgers te maken, de strenge
plichten te vervullen die de Voorzienigheid ons opgelegd
heeft. Iedereen die in een dagblad schrijft heelt eene
moeilijke laak te vervullen. Wat meer is die taak is aan
meergeyaren blootgesteld voor hem als voor het publiek^
ter oorzaak der verantwoordelijkheid die op hem
weegt
Groeten wij dan de dagbladpers als eene nieuwe
weldaad der Voorzienigheid aan het menschdom om den
vooruitgang van den openbaren welstanden onzer instel
lingen te bespoedigen. Nemen wij elke gelegenheid te
baat om te toonen dat wij haar genegen zijn
Wij moeten hier niets bijvoegen, de welsprekende
hulde van M. Gladstone aan de dagbladen zegt genoeg.
Het is immers doorde gazetten dat de liberale gecjaebten
hunnen invloed gekregen hebben; het is door haar
alleen dal het volk de scltoone strekkingen onzer partij
kent en waardeert. Ontmoeten wij menigmaal onver
schilligheid, de vrijheid, de volstrekte vrijheid vap
oordeelvelling stelt er ons schadeloos voor.
De volksbibliotheken.
Op het oogenblik dat onze lezers dit artikel ondep
oogen zullen hebben, zal de kwestie der volksbiblio
theken door den provincialen raad van Wcstvlaanderen
wellicht beslist zijn.
Doch van nu af durven wij den uitslag dezer beraad
slaging voorspellen. De provincieraad zal geene centjeip
toeslaan voor die nuttige instellingen.
De raad onzer provincie is immers saamgesteld uit
eene onverbeterlijke meerderheid van dompers, die zpp
bevreesd is van het licht als de duivel van wijwater.
Onze provinciale raad zal zooveel te meer zijne hulp
weigeren, daar er over eenige dagen in den Senaat vap
Frankrijk eene diskussie over de volksbibliothekep
heeft plapls gehad welke diskussie onze verlichte
mannen tot lichtbaak zullen nemen.
Mep zal de samenstelling der volksboekerijen ajs
slecht voor het volk, als onzedelijk, ongodsdienstig, a}$
goddeloos doen doorgaan. De vrije diskussie en hellicht
zullen den hals omgewrongen wordep. Men zal de in^
richters dier instellingen als solidairen, vrijdenkers,
francmacons uitgeven om de buitenlieden de schrjk op
het lijf te jagen en hen op die wijze altijd in de onnoo-
zeiheid te houden, opdat zij voorde zoogezegde goede
zaak zopden blijven stemmen met geslotene Qogen.
En echter zijn de volksbibliotheken in Vlaandepep
met uiterst veel zorg en verregaande omzichtigheid
saamgesteld, om alle opspraak tegen te gaan. Doch het
is nog niet wel voor onze klerikalen, die alles onder
hun toezicht zouden moeien hebben omdat hel de goed
keuring zou mogen wegdragen.
Wal er van zij, wij kunnen onzen provincialen raad
g.een bloemlje op de mouw vesten over de beslissing
welke hij zal nemen, die stellig ten ppdeele der yerlich-
tirig zal zijn. Maar wat is er aan te doen; de mannen
moeten aan het orderwoord gehoorzamen, zij zijn niet
vrij en gedwongen te buigen, willen zij hunne herkie
zing niet in gevaar zien.
En op die wijze worden de volksbelangen in on&e
gelukkige provincie onderdc voeten geschopt. Achteruit,
WeslvlaanderenHier zijn de dompers almachtig. De
raad onzer provincie had ongetwijfeld wej twee duist
franks aan het rijke kollegie van Kortrijk gestemd mef
de beide handen, doch voor de boekzalen dat is eene
andere kasse, ziet-ge. Nu heeft de heer Parmentier,
overste van genoemd kollegie, zijue vraag ingetrokken;
4
WEEKBLAD
Abonnemcnt9-prij9 per jaar
Voor de stad, 6 fr. Buiten de stad 7 fr., op
voorhand te voldoen.
Brieven en geld vrachtvrij toe te zenden.
Men wordt aanzocht alle hoegenaamde
artikels uiterlijk tegen den Vrijdag avond
vrachtvrij en onderteekend toe te zenden.
Alle afhellen bij den drukker van dit blad
gedrukt, worden eens gratis in hetzelve ge
plaatst.
Do bekendmakingen betalen 20 cepliipep
den drukregel.
Er worden wekelijks exemplaren san dij
blad gratis gezonden in de voornaomste
herbergen onter omstreken, ten eiude aan dp
annoncen, welke in ons blad gclijfd worden,
meerdere ruchtbaarheid te geven.
Hen schrijft in bij den drukker yap dij
blad alsook bij alle post-direkteurs
U U.BP
"Tfiïp i