VAXDIXMUDE,
ZiOiidag, 25 Augusti 1867.
Twee en twintigste Jaar. N. 34.
V er schijnende allo bondagen.
Algemeen Overzicht.
Het negende ÜJederlandsch Letterkundig Kongres
WEEKBLAD
Ahomicments-prijs per jaar
Voor <le stad,G fr. Builen de stad 7 fr., op
toorhand te voldoen.
Brieven en geld vrachtvrij toe te zenden.
Men wordt aanzocht alle hoegenaanide
artikels uiterlijk tegen den Vrijdag avond
vraclitvvij en onderteekend toe te zenden.
Alle uflichen bij den drukker van dit blad
gedrukt, worden een6 gratis in hetzelve ge
plaatst.
Be bekendmakingen betalen 20 centimen
den drukregel.
Er worden wekelijks fxemfliten van dit
blad GRATfs gezonden in de voornaamste
herbergen onier omstreken, leu einde aan de
annoncen, welke in ons blad geiijfd warden,
meerdere ruchtbaarheid te geven.
Men schrijft in bij den drukker van dit
blad alsook bij alle post-direklcurs
DIXMUDÉ, den 24 AUGUSTI 1867.
De samenkomst der twee keizers van Oostenrijk en
Frankrijk, te Salzburg, eene slad van 230.000 zielen,
in de Beiersche Kreilz, zet alle politiek»1 schrijvers op
den loer. Doch het zal moeilijk wezen hel geheim te
doordringen met hetwelk de onderhandelingen der twee
vorsten omringd blijven. Men zou te vergeefs den indruk
willen ontkennen die hunne besluiten op den toestand
van Europa zullen hebben. Men hecht geen geloof aan
een verbond tusschen Oostenrijk en Frankrijk. Vonden
de twee keizers zulks goed, zij zouden hel duitsch volk
tegen hen hebben.
Men verwachtte zich op wat nieuws, te Parijs, voor
den 15 augusti; de keizer heeft zich bepaald met over de
beurtwegen te spreken.
Het koninkrijk Hanover en belkeurvorstendomHessen
zullen welhaast eene pruisische prins voor krijgsbe-
stuurder ontvangen.
Men heeft ernstige tijdingen uit Spanje ontvangen.
Twee provinciën zijn aldaar in vollen opstand. Drie
gewapende benden hebben zich vertoond in de omstre
ken van Barcelona; zij zijn door afdeelingen van het
leger achtervolgd. Te Barcelona worden de liberalen
voortdurend verbannen; het getal beloopt lot 300,
waaronder verscheidene Franschen, üie bevel ontvan
gen hebben Katalonie te verlaten binnen de 24 uren,
op straffe van naar Fernando-Po gevoerd Ie worden. De
fabrieken worden gesloten en de handel staat stil.
Niettegenstaande de laalsie lijdingen uil Madrid
zeggen dat de opsiand onderdrukt is, blijft de postge-
meensehap op vele plaatsen onderbroken en i s hel
grootste gedeelte van Spanje in staal van beleg gesteld.
fn opstand op net eiland Kreta schijnt te stillen.
Volgens een telegram uit Konstanlinopel zouden de bij
zonderste opperhoofden dfis opslands hel land verlaten
hebben en de Kretenzers de hulp der vrijwilligers
weigeren. Eindelijk de vertegenwoordigers van Frank
rijk en Engeland, die eene menschelijke plicht vervuld
hebben jegens de kretenzers familien die zij beschermd
hebben, hebben bij het grieksch gouvernement den
wensch uitgedrukt, dal deze voortaan geen slap meer
zoude doen waaruit een nieuw conflict met Turkije
kon ontstaan.
Het is nu aan het turksch gouvernement van door
behendige toegevingen den wederopstand te beletten.
Men meldt uit Mexiko, iff juli, dat Juarez na 4 jaren
afwezigheid in de stad Mexiko met groole plechtigheid
is teruggekeerd. Het getal troepen die op den doortocht
des presidents de haag vormde, beliep tot boven de
13,000 man.
Maandag, om 9 i/a ure, heeft in de ronde zaal der
Hoogeschool te Gent, de plechtige openingszitting van
het negende nedcrlaudsch Kongres plaats gehad. De heer
De Maere-Limnander, schepene der stad en lid der
Kamer van Volksvertegenwoordigers, opende de zitting,
omringd door de heeren leden der regelings-kommissie,
met eene redevoering die ouder alle opzichten merk
waardig mag genoemd worden en ook naar verdienste
werd toegejuicht.
Er werd vervolgens overgegaan lol de samenstelling
van bet bureel der algemeene vergadering en lot die der
bureelen der drie afdeelingen, waarin het Kongres is
gesplitst, namelijk 1" die der Nederlandsche taal- en
letterkunde, 2° die der Nederlandsche geschiedenis en
oudheidkundeen 5° die van het Nederlandscli tooneel,
zang en boekhandel. De heer De Maere die zich onder
scheidt door eene waarlijk keurige uitspraak onzer taal,
werd met toejuiching tot voorzitter van het Kongres
benoemd. Tot voorzitter der le afdeelitig werd benoemd
de heer hooglecraar Heremans, wien lot ondervoorzit
ters de heeren Mees, uit Rotterdam, Van Beers, en lot
sekretarissen de heeren De Geyter en De Jager, de ge
kende taalkundige, werden toegevoegd.
Daarna vereenigden zich de afdeelingen ieder in hare
bijzondere zaal, en algemeen wordt erkend dat de ver
handelingen en de diskussie door deze uitgelokt hoogst
belangrijk mogen genoemd worden. In de 2C afdeeling
had namelijk eene schitterende woordenwisseling plaats
over algemeen stemrecht en ouderwijs, tusschen de
heeren Jottrand van Brussel, Vuylsleke, Rolin-Jacque-
myns, uit Gent en verscheidene andere leden. In de
1* afdeeling werd even zoo eene belangrijke gedachlen-
ssisseling gehouden over de taalvormen, tusschen de
heeren Ternest, De Cort, Van Lennep, Beets, De Vries
en Heremans. De oc afdeeling, OifHei t voorzitterschap
van doktor Snellnert, is even zeer belangrijk geweest.
De verhandelingen in de afdeelingen eindigden om
12 11*2 ure, en om 3 ure vergaderde het Kongres in alge
meene zitting. Meer dan 400 leden en een 50tal dames
woonden deze bij Doktor De J[ager, de lieer Mees, uit
Rotterdam, de heeren Sleeckx, uit Lier, De Beucker, uit
Antwerpen, maar vooral de geniale dichter Beets, uit
Utrecht voerden beurtelings het woord en werden geest
driftig toegejuicht.
Om 4 1/2 ure ging de algemeene vergadering uiteen.
Een aantal leden werden om 5 ure in de groole zaal
van het Hótel de la Poste door den heer De Maere op
een banket vereenigd, en de verschillige losten en
redevoeringen aldaar gehouden getuigden dat de geest
der broederlijkheid zoo wel Noord- als Zuid-Nederland
bezielt.
Om 9 ure werd liet nieuwe het prachtige lokaal
van het Van Cromhrugghës genootschap ingehuldigd
door een concerto en eene voordracht van den genialen
schrijver Multatuli (Douwes Dekker) van Noord-
Nederland, die geestdriftig toegejuicht werd.
2e ALGEMEENE ZITTING.
Wordt om 2 1/2 ure geopend.
De sekretaris geeft lezing van een verzoek der o' af
deeling, om het voorstel van den heer van Lee over het
afschaffen van het zegelrecht in- Holland in de algemeene
vergadering ter onderteekening aan te bieden, en ver
volgensdat het vertoogschrift zelf aan den heer minister
van financiën van Holland zal worden toegestuurd.
Gedurende de lezing van het derde stuk verschijnen
in de zaal de lieer Vandenpeereboom, minister van
binnenlandsche zaken van Belgie tn de heer burge
meestervan Gent. De lieer voorzint., wenselit tien neer
minister welkom en bedankt hem, onder luidruchtige
toejuichingen.in naam van het Kongres voor het belang
dat hij zijne werkzaamheden stelt, en de welwillendheid
die hij steeds heeft laten blijken in het behartigen der
Vlaamsche belangen.
Do heer De Maere verleent liet woord aan den heer
Kok van Roerinonde, die eene geleerde verhandeling
voordraagt over Dante en Vondel. Niemand daarover
hel woord vragende wordt de heer Douwes Dekker ver
zocht zijne voordracht te houden over eene gepaste maal
van vrijheid inhet gebruik van ongewone woordvormen
en zinwendingen. Deze heer treedt op onder luide toe
juichingen en draagt zijn onderwerp in eenen keurigen
vorm voor. Hij doet de mogelijkheid uitschijnen om de
opwellingen der ziel met de taal in verband te stellen
door haar meer vrijheid toe te kennen, hetzij in het
scheppen van nieuwe woorden of in liet onlleenen van
gepaste uitdrukkingen aan vreemde talen. De taal is de
uitdrukking der ziel en mag voor hare uiting geene be
lemmering kennen. Bij het eindigen wordt de spreker
alweer met blijken van genoegen van wege da vergado-
ring begroet.
Vervolgens draagt de heer Nolet de Brauwere van
Steeland een gedicht voor, getiteld Sociale umoris-
tiek, dat ook do goedkeuring wegdraagt en ruimt de
plaats in voor den heer Leuaerls, die den wensch uit
drukt, dat er van wege het kongres eene manifestatie
uitga tein voordeele van het vlaamsch onderwijs. Spreker
zegt, dat het eene z iak is van recht en eene voorwaarde
van goeden uitslag, dat in Vlaamsch Belgie geheel het
onderwijsin het vlaamsch worde gegeven. Dekongressen,
zegt die heer, mogen wel zulke doelmatige uitwerksels
hebben. Het is wel dat men er geleerde en letterkundige
voordrachten boude, maar beter mag het heeten als zij
praktische bewijzen zullen geven vande nuttigheid liuns
beslaans.
Ten tweede stelt de heer Lenaerls voor, dat ieder'der
kongresleden in 't bijzonder werke om een gunstigen
invloed te verkrijgen op het volk, dal zooveel als de ge
leerden een gedeelte uitmaakt van dien dietschen stam,
welks behouden en versterken de nederlandsche kon-
gressen lot doel zich voorstellen. Daarom ware het
wenschelijkdatmen zich in openbare volksvoordrachten
met de menigte in aanraking stelde en deze over haar
verleden en hare toekomst onderhield, en daartoe zal,
de spreker meent het te mogen hopen, ieder zijner toe
hoorders zoowel uit Noord- als uil Zuid-Nederland, in
zijnen kring pogingen aanwenden.
Op het einde dezer zitting worden aan de heeren kon
gresleden het vertoogschrift, door de 3e afdeeling op
voorstel van den heer van Lee aan den Noord-Neder-
landschen minister van financien lol het verkrijgen van
de afschaffing van het zegelrecht op de dagbladen toe Ie
zenden, ter onderteekening aangeboden.
5° ALGEMEENE ZITTING.
De zitting wordt ten 2 1/2 ure geopend.
De voorzitter verzoekt den sekretaris, den heer Ten
Brink lezing te geven der aan de vergadering door de
verschillige afdeelingen ingezonden voorstellen. Na
deze lezing beslist de vergadering op het voorstel van
den voorzitter, de beraadslaging over de gedane voor
stellen te verdagen tot na den afloop der nog op het
programma voorkomende voordrachten.
Het woord wordt verleend aan den heer Van Schelven
over Philips van Marnix als dichter.
Niemand het woord vragende, om aanmerkingen over
de gehoudene voordracht te maken, wordt de beurt
verleend aan den heer Vreede. De geleerde professor
der Utrechtsche hoogeschool draagt eene verhandeling
voor over den onuitroeibaren gemeenschappelijken
volksaard in Holland en Belgie trots elke staatkundige
scheiding.» Herhaaldelijk wordt hij in zijne rede onder
broken door daverende toejuichingen, als blijk van het
hooge belang dat de vergadering in zijn gewrocht stelt.
De heer de Geyter (Antwerpenhoudt vervolgens
lezing van een dichtstuk over hetzelfde onderwerp door
den vorigen spreker behandeld. Na hem neemt de heer
Lenaerts het woord en protesteert tegen de heweeringen
van den dichter als zoude het nederlandsch volk tot
lafheid vervallen zijn. Spreker drukt zich in krachtige
bewoordingen uit eii zegt dat, zoo het ongeluk mocht
willen dat wij onze onaf hankelijkheid te verdedigen
hadden,liet nederlandsch volk zoi; opstaan als een man,
en liever dan aan zijne plicht te kort le kotnen, als wel
eer var» Speyck, di lont aan het kruid zou steken en
zichzelven in de lucht doen springen, liever dan zich
aan lafheid plichlig te maken.
Na eenige woorden van bedanking, door deji-lwer
Mioulct aan den vorigen spreker voor zijne krachligo
taal toegestuurd, beklimt de heer Douwes Dekker onder
daverende toejuichingen de estrade en doet in de hem
eigene taal uitschijnen dat de heer Leenaerts den heer
De Geyter verkeerdelijk beoordeelt, indien hij hem
verdenkt hel nederlandsch volk als ontaard le beschou
wen; dat de heerDeGeyler, als dichter, heeft toegegeven
aan eene opwelling van moedeloosheid, maar dat de
dichter toch nooit lot wanhoop kan vervallen, ten slolte,
dat de gedachten der heeren Leenaerts en De Geyter,
alhoewel verschillend uitgedrukt, toch op hetzelfde
neêrkomen
Vervolgens neemt de heer Ecrevisse het woord om te
doen uitschijnen al het goed dal de vorige nederlandsche
Kongressen hebben voortgebracht ten voordeele van
Noord en Zuid. H'j uit den wensch dat het tegenwoor
dige" niet min vruchtdragend zijn zal dan de voorgaande
en koestert de hoop dat de leden hiertoe het hunne
ijverig zullen bijdragen.
De heer Van Beers treedt op onder luide en langcjtirjge
toejuichingen, en draagt in een keurigan vorm een
fragment voor gelrokken uit een door hem geschreven
dichtstuk, getiteld Begga.
Dikwerf door de toejuiching der vergadering in zijne
voordracht onderbroken, wordt de dichter bij hel eindi
gen nogmaals met de warmste blijken van goedkeuring
toegejuicht.
Hel woord wordt nu toegestaan aan de talentvolle
Mevr. Storm, welke in eene krachtige improvisatie doet
uitschijnen welke gvoote leemte er nog bestaat in de
opvoeding der vrouwen in onze landen, en wijst door
verschillige voorbeelden voornamelijk uil Amerika, wat
er te doen is om de vrouw uit den ondergeschikten toe
stand op le beuren waarin zij nu verkeert. Ten slotte
verzoekt de spreekster aan den voorzitter de volgende
vraag op het programma van liet aanslaande Kongres te
brengen Of er ook aanleiding bestaat om de vrouw
op een hooger standpunt te plaatsen dan zij thans in
de samenleving vervult.
Door hare toejuichingen b lutgt de veigadering hoogst
ingenomen te zijn met de voorgestelde vraag dor
spreekster, en op voorstel des hoeren Voorzitter wordt
beslist dat dezelve aan de toekom md v reeniging zal
voorgelegd worden.
Na de lezing van een keurig nadicht d-s heeren Ver-
snaeyen gaat do vergadering ov, Ur d beraadslaging
op de ingekomen voorstellen. verd ub ring op voorstel
van den heer voorzitter, beslist dat «r eene cen'ralekom-
missie zal benoemd worden die over de verschillige vooo-
slellen zal versla g uitbrengen op het aanstaande Kongres.
Alvorens het Kongres gesloten wordt verklaard be
dankt de heer De Vries den lieer De Maere over de zoo
onpartijdige als kundige wijze waarop door hen» d'J
